Hipertansiyon Yaşı 13'E İndi

Hipertansiyon yaşı 13'e indi

İleri yaş hastalığı olarak bilinen hipertansiyonun görülme yaşı dünyada ve Türkiyede giderek düşüyor Artık 13-14 yaşlarında hipertansiyon görülme sıklığı artıyor Nedenlerini Dr Özlem Batukan Esen anlatıyor

Dünyada 15 milyarın üzerinde hipertansiyon hastası bulunuyor Her yıl, 7 milyon insan, yüksek kan basıncı nedeniyle hayatını kaybediyor Hipertansiyondan ölümlerin başında; inme, böbrek yetmezliği, kalp krizleri ve yetmezlikleri geliyor

İleri yaş hastalığı olarak bilinen hipertansiyonun görülme yaşı dünyada ve Türkiyede giderek düşüyor Özellikle aşırı kiloların kan basıncı üzerindeki olumsuz etkisi nedeniyle, 13-14lü yaşlarda hipertansiyon görülme sıklığı artıyor

Memorial Şişli Hastanesi Kardiyoloji Bölümünden Uz Dr Özlem Batukan Esen, tuz tüketiminin hipertansiyonu tetikleyici etkisi ve genç yaşta yüksek tansiyon nedenleri hakkında şu bilgileri veriyor:

Her yıl 7 milyon insan tansiyondan ölüyor
Dünya Sağlık Örgütünün kayıtlarına göre dünyada 15 milyardan fazla insanda hipertansiyon bulunmakta ve her yıl 7 milyon insan yüksek kan basıncı ve bundan kaynaklanan hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor Yüksek tansiyon kaynaklı ölüm nedenlerinin başında; inme, kalp krizi, kalp yetmezliği ve böbrek yetmezliği gibi hastalıklar geliyor

Obezite ve stres tansiyon yaşını düşürdü
Günümüzde tuz tüketimin artması, hareketsiz yaşam, aşırı kilo, stresli yaşam şartları yüksek tansiyona zemin hazırlayan en önemli faktörler arasında yer alır Özelikle 13-14lü yaşlardan itibaren alınan aşırı kilolar, hareketsizlik ve stres, genç yaşlarda tansiyon hastası olma riskini artırır Obezitenin, dünyada en önemli sağlık problemlerinden biri olmasıyla, yüksek tansiyon daha küçük yaşlarda görülmeye başladı

Dünyada 1 milyardan fazla insan şişmanlık sorunu yaşıyor Bunların 300 milyonu da sağlıksız obezite sınırında olduğu için hipertansiyon ve diyabet hastasıdır Çocuklar da obeziteden en çok etkilenen yaş grubudur Dünyada 6 çocuktan biri aşırı kilo sorunu yaşıyor

Hipertansiyon Türkiyede gençlerin hastalığı
Türkiyede 20-40 yaş arası yetişkinlerin yaklaşık % 30u hipertansiyon hastasıdır Hipertansiyonun özellikle 30-35 yaşları arasında giderek artan bir sağlık sorunu haline gelmesindeki en önemli nedenler; hareketsiz yaşam, stres ve aşırı kilolara karaciğer yağlanmasının eşlik ettiği santral obezitedir

Bu sorun, doğrudan yüksek tansiyonla ilişkilidir Gençler arasında kafein ve sigara tüketiminin aşırı derecede artması da yüksek tansiyon yaşının düşmesinde etkili olan bir başka nedendir

Tuz tüketiminin artması tansiyonu tetikliyor
Türkiyede tansiyon sorununun giderek artması ve hipertansiyon yaşının düşmesinin en önemli nedenlerinden biri de tuz tüketimidir Her alanda tuz tüketiminin minimum seviyede olması gerekir Tuzu azaltmanın yanında daha az katı yağ ve hamur içeren yiyecekler tercih edilmelidir En doğru ve sağlıklı beslenme tarzı, tuz tüketim alışkanlığından yoksul olanıdır

Sucuklu yumurta tek başına bir günlük tuz ihtiyacını karşılar
Günlük minimum tuz gereksinimi 1 tatlı kaşığı yani 6 gramdır Bu miktar, tüm gün tüm besinlerden alınması gereken tuz miktarıdır Bu miktarın dışına çıkmak, yüksek tansiyona zemin hazırlar

Örneğin; sabah kahvaltıda yenen bir porsiyon sucuklu yumurta, tek başına bir günlük tuz ihtiyacını karşılar Çünkü sucuklu yumurtadaki tuz miktarı, 55 gramdır Fast food tarzı beslenmeyi alışkanlık haline getirenler ve et ağırlıklı beslenenler bu riskle karşı karşıyadır

Yüksek tuz miktarına sahip yiyecekler

• Sucuklu yumurta 55 gram
• Lazanya 35 gram
• Kurufasulye 86 gram
• Pirzola 35 gram
• Fast food 3 gram
• İskender 8 gram
• 1 dilim pizza 55 gram

Sabah kahvaltısında sucuklu yumurta, öğle yemeğinde etli kuru fasulye, akşam da iskender tüketen bir kişinin günlük aldığı tuz miktarı 221 gramdır

Kahvaltıda örnek tuz mönüsü

• 3 dilim beyaz peynir (250 mg sodyum)
• 2 dilim beyaz ekmek (585 mg sodyum)
• 5-6 adet siyah zeytin (900 mg sodyum)
• 3 dilim kaşar peyniri ( 710 mg sodyum)
• 1 yumurta (138 mg sodyum)
• Tereyağı (85 mg sodyum)
• 1 salatalık (6 mg sodyum)
• 1 bardak süt ( 100 mg sodyum)
• Toplam: 69 gram tuz

Hipertansiyon ölümcül hastalıklara neden olabilir

• Hipertansiyon göz, böbrek ve kalp gibi organlarda hasara neden olur Gözde körlüğe neden olabilecek sorunlara yol açabilir Böbrek fonksiyonlarının yitirilmesine bağlı böbrek yetersizlikleri hipertansiyonun bir sonucu olarak ortaya çıkar Hipertansiyon, aort anevrizmasına neden olur İnme ve felçle sonuçlanabilecek beyin hasarlarına da neden olur
• Ergenlik döneminde aşırı kilolu çocuklarda mutlaka tansiyon ölçümü yapılmalıdır Her erişkinin 20 yaşından sonra tansiyon değerini bilmesi için düzenli ölçüm çok önemlidir İdeal tansiyon değerinin 12-8in altında olması gerekir Ailesinde tansiyon hastası olan birinin aşırı kiloları da söz konusu ise 6 aylık periyotlarla tansiyon kontrolü yaptırmalıdır
• Özellikle menopozun 2nci ve 3üncü yılından sonra kadınlarda hipertansiyon görülür Ailesel yatkınlık olmasa bile bu dönemde kişi tansiyon hastası olabilir Menopoz dönemine kadar tansiyon sorunu yaşamayanlar da menopoz sonrası mutlaka tansiyon açısından değerlendirilmelidir
• Tansiyon ölçümü ilk kez yapılıyorsa mutlaka iki koldan da ölçülmelidir Kişi rahat pozisyonda olmalıdır ve geniş kıyafetler giymelidir
• Tansiyon hastaları sarımsağı asla ilaç yerine tüketmemelidir Toz sarımsak ya da doğal sarımsağın yemek ve salatalara katılması, ilaç yerine değil gıda takviyesi olarak kullanılmalıdır

İlaç kullanmayan genç hastalar bilgilendirilmeli
Hipertansiyon hastası gençlerin yalnızca % 12si hastalığının farkındadır Çünkü genel tabloya bakıldığında hipertansiyon hastalarının yaklaşık % 50si hastalığını bilmeden hayatını sürdürür Hipertansiyon hastaları ilaç kullanmamak için çeşitli bahaneler bulabildikleri için, yüksek tansiyonu ilaçla tedavi edilmek durumunda olan hastaların yaklaşık %50si hedeflenen tansiyon değerlerine ulaşamaz

Özellikle genç yaştaki erkek hastaların ilaç kullanmak istememelerindeki nedense, bazı ilaçların iktidarsızlık gibi yan etkilerinden çekinmelerinden kaynaklanır Ancak yeni üretilen ilaçların yan etki profili daha düşük olduğu için gençler bu konuda bilgilendirilmelidir