Adenomiyozis Nedir

Adenomiyozis endometrial stroma ve glandların miyometriumun içinde bulunması halidir Bu tarif için endometrial dokunun derinliği kesin olarak tanımlanmamış olmakla birlikte endometriumdan 2-3 mm daha derinde olması ya da miyometriumun 1/3ünden fazlasından daha derinde olması gerektiği söylenir İlk olarak 1860ta Rokitansky tarafından tanımlanmıştır

Hastalığın sıklığı konusunda değişik rakamlar vardır Tanı esas olarak histerektomi materyalinde konduğu için,çeşitli nedenlerle histerektomi yapılan hasta gruplarında %5-70 sıklıkta görüldüğünü bildiren yayınlar vardır Adenomiyozisin patomorfolojik görünümü hakkında eski klasik kitaplarda tarifelere rastlamak mümkündür

a-Projektil tip: Yani bir yerde miyometriumun endometrium tarafından infiltasyonu

b- Tümöral tip: Yalnız bir bölgede miyom çekirdeği gibi oluşum meydana getirmesi

c- Yaygın tip: Bütün miyometriumda yer yer adenomiyozis odaklarının bulunmasıdır En ağır klinik belirtiler veren tip sonuncu tiptir

Adenomiyozis sıklıkla uterusu büyütür,çoğunlukla uterusun arka duvarı ön duvarına göre daha fazla tutulur,bu nedenle daha kalındır Uterus kesildiği zaman kesit yüzeyinin dışarı doğru kabardığı ve granüler bir görünümün içerdiği gözlenir

Mikroskopik olarak adenomiyozis odaklarında endometrial glandüler ve stroma gözlenir Glandlar endometriumun bazal tabakasına benzerler Adenomiyozis odakları miyometriumun düz kas lifleri tarafından çevrelenmiştir Adenomiyozis odakları her zaman östrojen,progesteron ve androjen reseptörler içermez Bu nedenle de hormonal uyarıya yanıtlar farklıdır Aynı hastada bile farklı odaklarda hormonal uyarıya yanıt farklı olabilir Bazı odaklarda progesteron uyarısına karşı sekretuar yanıt görülürken,bazı odaklarda görülmez,yine aynı şekilde menstrüasyon kanaması da her odakta görülmeyebilir

Adenomiyozis çoğunlukla 30lu ve 40lı yaşlarda görülür Etyolojisi bilinmemektedir,ancak önerilen bazı teoriler vardır Bunlardan bazıları hastalığın doğum sırasında ya da doğum sonrası endometrit olgularında endometriumun reaktif hiperplazisi sonucu miyometriumu invaze etmesi ile geliştiği biçimde açıklamışlardır Hastalık çoğunlukla doğurmuş kadınların hastalığıdır (%80-90) Diğer teoriler de hastalığın hiperöstrojenemi sonucu geliştiğini ileri sürerler Hastalığın sıklıkla östrojene bağımlı olduğu düşünülen diğer patolojilerle birlikte bulunması bunun bir kanıtı olarak ileri sürülmektedir

Adenomiyozis olgularının %60-80inde birlikte miyom, endometrial hiperplazi, endometriozis ve endometrial karsinoma gibi östrojene bağımlı hastalıklar bulunur Adenomiyozisin tipik bir klinik tablosu yoktur,hastalık her zaman semptom vermez Hastalarda dismonore ve menoraji bulunabilir Dismenore,adet sırasında adenomiyozis odakları içine kanamaya,menoraji de uterusun kontraktilitesinin ve uterusun venöz dönüşünün bozulmasına bağlanmaktadır Muayenede belirgin bir bulgu yoktur,uterus genel olarak ve simetrik bir şekilde büyümüştür Hastalığın belirgin bir tanı aracı yoktur

Tanıda en önemli basamak şüphelenmektir Ultrason tanıda yardımcı olabilir,genel olarak büyümüş bir uterus,uterusun arka duvarında kalınlaşma ve uterus içinde 5-7 mmlik küçük kistik alanlar görülebilecek sonografik belirtilerdir Tedavi esas olarak histerektomidir Bugüne kadar endometrioziste kullanılan hormonal tedavinin etkili bir sonuç verdiği kabul edilmemektedir