Diyabetten Korunma Yollarını

Diyabetten korunma yollarını

Hareketsiz yaşamın davet ettiği diyabeti, basit ama etkili formüllerle önleyebilirsiniz Prof Dr Temel Yılmaz'a göre her gün on bin adım atarak bir saat yürüyen, yani tam altı kilometre yapan insanlarda diyabet riski yüzde 35 oranında azalıyor



Türk Diyabet Vakfı Başkanı Prof Dr Temel Yılmaz, diyabetten korunma yollarını anlattı

* Diyabet son yıllarda neden bu kadar arttı?
En önemli nedeni; hızla gelişen teknolojinin yarattığı yeni yaşam modeli TV, bilgisayar ya da internet başında geçirilen hareketsiz saatler, egzersizin azalması, fastfood'un yayılması hem obezitenin, hem de gizli şeker ve diyabetin gelişimini hızlandırdı Dünyada 240, Türkiye'de ise altı milyonu aşkın diyabet hastası var Diyabet giderek artıyor Türkiye'deki hastaların üç milyonunda gizli şeker var, hastalar bunun farkında bile değil

* Diyabet nasıl önlenir?
Riskli olan ya da tokluk kan şekeri ile gizli şekeri olduğu saptanan kişiler, ilaç kullanmadan diyabetin gelişini geciktirebilir ya da önleyebilir Finlandiya'da yapılan bir çalışma; her gün bir saat yürüyen kişilerde diyabet oluşumunun yüzde 35 engellendiğini gösterdi Risk taşıyan kişiler bir 'adımsayar' alıp, günde en az 10 bin adım atmaya, yani yaklaşık 6 km yürümeye çalışabilir

ACIKMA KRİZİNE DİKKAT
* Gizli şeker nasıl anlaşılır?
Gizli şeker, insülinin düzensiz ve aşırı salgılanmasıyla ortaya çıkar Şiddetli acıkma atakları, açlığa tahammülsüzlük, baş ağrısı, fenalık hissi, tatlı krizleri, hamurlu gıdalara eğilim, yemekten sonra ağırlık çökmesi ve uyku eğilimi belirtilerindendir Tokluk kan şekeri yemekten sonraki ilk iki saat içinde 140-199 mg/dl arasında olanlar, diyabet açısından riskli olarak kabul edilir Mutlaka A1C testi yaptırın!

* Peki gizli şeker nasıl önlenir?
Gizli şekeri önlemenin en iyi yolu; uygun bir beslenme programı ile ideal kiloya dönmektir Gizli şeker döneminde, ara öğünlerde; insülin salgısını tetikleyecek hızlı emilen karbonhidratlı gıdalardan (şekerleme, meyve, simit, beyaz ekmek vb) kaçınılmalıdır Ara öğünler glisemik indeksi düşük ve emilimi yavaş gıdalardan (kepek, çavdar, yulaf, tam buğday ekmeği vb) hazırlanmalıdır Ana öğünlerde ise, aşırı yağlı ve kolesterolü yükselten gıdalar tüketilmemelidir

SİNSİ BİR HASTALIK
* İnsülin tedavisi ne zaman gerekir?
A1C testi yüzde 8'in üzerinde olan hastalar, mutlaka insüline başlayarak bunu yüzde 65'in altına indirmelidir

* Diyabetli bir hasta, organ hasarlarından nasıl korunur?
Diyabetin başlangıcından itibaren 10 yıl boyunca genel olarak hastayı uyaran ya da yaşam kalitesini bozan bir bulgu olmaz Hastalık sinsice seyreder Bu süreç, hasta açısından yanıltıcıdır Burada en önemli tanı aracı, A1C testidir A1C testi diyabet hastasının iki aylık kan şeker ortalamasını gösterir Kişinin A1C testi, yüzde 65 değerinin altında olmalıdır Beyaz alanda yer alan bu değerin altında, diyabete bağlı organ hasarlarının gelişmediği kabul edilmektedir 66-8 değerleri arasına denk gelen sarı alanda ise; büyük damar hasarı, hipertansiyon, koroner bozukluğu, diyabetik ayak ve inme gibi problemler boy gösterebilmektedir Eğer bu değer 81 ve üstünde ise; bu kez küçük damar hasarı, göz bozukluğu, böbrek bozukluğu ya da ayak sinir hasarı oluşabilir

Hastalığıyla yüzerek savaşıyor



Arda Beyazıt; 13 yaşında, yedinci sınıf öğrencisi Yedi senedir diyabet hastası Arda'nın hastalığı, aşırı kilo kaybetmesi ve sürekli su içmesinden anlaşılıyor Hastalığa yakalandıktan sonra doktorunun önerisi ile spora başlıyor Bu hastalıkla kulaçları sayesinde savaşıyor Haftanın altı günü yaklaşık iki saat yüzüyor Ağustos 2008'e kadar günde beş kez iğne oluyordu Şimdi ise, üzerinden sadece yüzerken çıkardığı insülin pompası kullanıyor Arda gün geçtikçe iyileşiyor Arda'nın en büyük hayali ileride çok iyi bir yüzücü olup yurtdışında ülkesini temsil etmek

İnsülin iğnemi yapıp maçlara öyle çıkıyorum



Ayşe Naz Baykal 19 yaşında, üniversite ikinci sınıf öğrencisi Sekiz yıldır diyabet hastası, on yıldır basketbol oynuyor Son 6 aydır da insülin iğnesi ve her gün lantus solostar kullanıyor

Önce çok korktum
Baykal, başta hastalığı basketbol oynamasına engel olacak diye çok korkmuş Ancak sonra sporcu olmasının, hastalığına karşı en büyük avantaj olduğunu anlamış Doktorları da spor yapmasını teşvik etmiş Şimdi basketbola son derece sağlıklı bir şekilde devam edebiliyor Genç kız, sekiz yaşında Ankara ODTÜ Koleji'nde başladığı basketbola daha sonra altı yıl Bodrum Marmara Koleji'nin formasıyla devam etmiş Geçen sene genç sezonunu Beşiktaş'ta kapattıktan sonra bu sene yine Marmara Koleji'nde forma giyiyor Hastalığının etkisi ile kendisine, yediklerine çok daha fazla özen gösterdiğini, bunun da spor hayatında daha başarılı olmasını sağladığını söylüyor Performansının takım arkadaşları ile aynı olduğunu belirten Baykal, insülin iğnesini yapıp maçlara çıkıyor ve hem hastalığı ile savaşıyor, hem de karşı takımı terletiyor

Şeker riskinizi ölçtürün!

Kimler risk altında?
Öncelikle ailesinde diyabet hastası olan herkes risk taşıyor Ayrıca doğum sırasında 20 kilodan fazla kilo alan ya da 4 kilodan daha ağır bir bebek doğuran anneler; 45 yaşın altında yüksek tansiyonu bulunan, kan yağları yüksek olan ya da şişmanlık sorunu yaşayan kişiler de risk taşıyor Amerikan Diyabet Birliği'ne göre; 45 yaşın üzerindeki herkesin diyabet riskine karşı glikoz yükleme testi yaptırarak, kapsamlı bir kontrolden geçerek riskini ölçtürmesi gerekiyor

Tip1, ergenlikte çıkıyor
Diyabetin en yüksek görülme dönemi ergenlik çağı Tip1 diyabet dediğimiz diyabet türünün nedeni tam olarak açıklanamıyor Hastalarda insülin salımı çok az ya da hiç yoktur Bu yüzden tedavileri cilt altından insülin ile yapılır Buna ek olarak diyabet eğitimi ve egzersiz tedaviye eklenir

Tip2, 40 yaşı hedef alıyor
Erişkinlerde görülen Tip2 diyabet ise daha çok 40 yaş üzeri kişilerde ortaya çıkıyor Tip2 diyabetin belirtileri arasında ise sık idrara çıkma, kilo kaybı, yaraların geç kapanması, el ve ayaklarda uyuşma, sık geçirilen enfeksiyonlar, bulanık görme, cinsel sorunlar, kuru ve kaşıntılı cilt bulunuyor