11-04-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Deqresyon Bilmediklerimiz
GOLGELERDEN ORTAYA CIKIS
Deprasyon genellikle sessizce ve yavas yavas baslar ve cogunlukla da silah sesiyle biter
Deprasyon hakkinda birkac gercek;- Amerikalilarin ortalama % 10 nu omurleri boyunca en az bir sure depresyon yasayacaklardir;
- Kadinlarin yarisi kadardir depresyona giren erkekler;
- Deprasyondaki erkekler, kadinlara gore iki misli daha yuksek intahar etme ve basarma riski olan gruptadirlar;
- hastalarin % 80-90 ninda depresyon tedavileri ise yararken,kadin sayisi kadar da erkek ve yardima ihtiyaci olan tum hastalar,cogunlukla da erkekler-en cok yardima ihtiyaci olanlar bu yardima ulasmiyorlar-yardim alamiyorlar
DEPRESYONDAN KACIS- kadinlara gore erkeklerde depresyon teshisi konmamasi cok fazla cunku mental hastaliklarla ilgili negatif sosyal stigma, on yargilar nedenli bu- bu nedenle de ERKEKLER doktora gitmiyorlar- yardim istemiyorlar, kimselere itiraf etmiyorlar, konusmuyorlar Dr Madhukar Trivedi, psikiyatri profosoru ve UT Southwesternde deprasyon ve endise hastaliklari programinda ana arastirmaci ve 1992 NARSAD genclik arastirmacisi hem de “Bircok erkek eger depresyonda olduklarini itiraf ederlerse, sanki daha az, daha eksik erkek olacaklarmis gibi dusunurler Hastaligin kendisini klasik gosterme sekilleri nedeniyle boylece durum daha da kotulesiyor-aglama krizleri,kendine guvenini kaybetmek ve cinsellige ilgisini yitirmek”diyor
GIZLI DUSMANI ORTAYA CIKARMAK- tedavi edilmeyen depresyon intaharlarin BIR NUMARALI SEBEBIDIR Amerikada en cok is gucu kaybina sebep olan kalp hastaliklarindan sonra da depresyon ikinci siradadir Trivedi, “ Depresyondan aci ceken insanlarin ABD de sadece % 40 i gerektigi sekilde teshis ediliyor ve bunlarin da sadece yarisi yeterli tedaviyi oluyorlar” diyor Uzgun bir hal ve tavirin yanisira, depresyonun karakteristik ozellikleri arasinda uyumada zorluklar, istahta degismeler ,kiloda degismeler, dusuk seviyede enerji gorulmesi -halsizlik -isteksizlik ,degersiz oldugu dusunceleri,olum veya intahar dusunceleri, konsantrasyonda zorlanmalar ve en sevilen aktivitelere ilginin kaybolmasidir
Son bir kac on yilda,UT Southwesterndeki deprasyon programi uluslararasi un kazandi ustun basarili klinik tedavileri icin ve cigir acan arastirmalari nedeniyle Trivedi oteki doktor-bilim adamlari ile isbirligi yapmaktadir Dr A John Rush gibi (psikiyatride arstirma baskan yardimcisi, Betty Jo Hay Cok Ustun sandalyesi odullu Mental Saglikta,ve de Biyomedikal Tipta odullu,1991 de de NARSAD Ustun Basarili Arastrimaci oodullu ve davranis bozukluklari-hastaliklarinda da dunyaca unlu-ve daha bircok arastirma projelerinde de gorevlidir)
Trivedi ve Rush son ulusal arastirma/calismalarinda, kronik depresyon tedavisinde ilac tedavisi ile birlikte psikoterapi tedavisinin ,tek basina ilac ya da tek basina psikoterapi tedavisinden, inanilmaz sekilde daha etkili ve basarili oldugunu buldular Hastalarin nefazodone hydrochloride (Serzone) ve psikoterapi ile birlikte tedavi edilenlerinin % 85 si tedaviye cok pozitif cevap verdiler;tek basina ilac verilenlerde ise pozitif cevap % 55 ti; tek basina psikoterapi gorenlerde ise % 52 etkili oldu
Son baska bir arastirma da UT Southwestern arastirmacilarina atipik depresyonlarin- ki bunda depresyonda sikca gorulen kilo vermek yerine kilo alinir,uykusuzluk yerine asiri uyuma gorulur- etkin sekilde ilaclarla veya kognitif terapi ile tek basina tedavi edildigini gosterdi
Travedi halen universitedeki radyoloji uyeleri ile calisiyor beyindeki kan akisini anlamak icin; depresyonda olan ve olmayanlarin beyinlerinde kan akisindaki farkliliklari anlamak,ogrenmek istiyor Baska bir arastirma da, Cooper Institute for Aerobics Research le birlikte yapiliyor ve depresynun hafif sekillerinde egzersizin etkisi arastiriliyor Dallasta Cocuk hastahanesindeyse yine UT Southwestern arastirmasi da, depresyondaki ve oteki cocuklarda uyku uyuma safha ve duzenleri inceleniyor
Ilaveten yetiskin ve genc –adolasan hastalar icin bircok ilac arastirmalari devam etmektedir halen NIH Ulusal Saglik Enstitusu tarafindan sponsor edilen St Johnsworth degerlendirmesi de ABD deki ilk onemli arastirmadir bu unlu bitkinin kullanilmasinin emniyetli olup olmadigini anlamak icin
Alman arastirmacilar son zamanlarda cok agir sekilde depresyonda olan erkeklerin ,saglikli erkeklere gore, daha dusuk testesteron erkeklik hormonu seviyelerine sahip olduklarini buldular Ancak testesteronun dusuk olmasi mi depresyona etken oluyor halen bilinmiyor;ancak depresyondaki erkeklerde sikca gorulen seksuel fonksiyon bozukluklarini aciklamaktadir testesteron dusuklugu Arastirmacilar depresyonda olan erkeklerin kalp koroner hastaliklarina yakalanma risklerinin, depresyonda olmayan erkeklere gore tam iki misli oldugunu da buldular!
Belgelerle de ispatlandigi gibi,kadinlarin hayatlarinin belli donemlerinde depresyon riskleri yuksektir-regli hayatlarindan onceki donem ve dogum sonrasinda Arastirmalar hem de kadinlardaki depresyonlu sayisinin, erkeklerden her zaman fazla oldugunu, hatta bunun degisik kulturlerde ve farkli siniflarda da gecerli oldugunu soyluyorlar Hormonlarin depresyonda cok onemli rol oynadigini ve kadinlarin niye erkeklere gore daha fazla depresyon sikayetlerinde bulunduklarini da istatistikler ispatliyor diyorlar
Degisik seksten cocuklarda da depresyon oranlari hemen hemen inanilmaz sekilde esit oranda diyor Dr Graham Emslie-Cocuk psikiyatrisinde cesitli odulleri var “ Sadece adolasan donemde, yani daha sonralari- 12-18 yaslardan sonra -depresyonun kizlarda arttigi goruluyor” diyor
Ancak intahar oranlari ve intaharlara tesebbus etmek depresyonlu gencler arasinda farkli gelisiyor ” Adolasan genc kizlarda intahar tesebbus oranlari oldukca daha yuksek- ayni yetiskin kadinlardaki gibi, ama erkek cocuklarin kendilerini gercekten oldurme durumlari 8 defa daha yuksektir ”diyor Emslie
|
|
|