|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
belirtileri, intihar, nedenleri, riskleri, öneriler |
![]() |
İntihar: Nedenleri, Belirtileri, Riskleri Ve Öneriler |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() İntihar: Nedenleri, Belirtileri, Riskleri Ve ÖnerilerÖZELLİKLER: · İntihar etmekten bahsederler ve her intihar eden on kişiden sekizi intihardan birkaç ay önce belirgin uyarı ve ipuçları verirler ![]() · Kendilerini dayanılmaz acılar içinde hissederler ![]() · Umutsuzluk ve çaresizlik içindedir ve herhangi bir intihar girişiminde bulunup bulunmama konusunda ikircikli duygular yaşarlar ![]() · Düşünce içerikleri daraldığı için başka hiçbir alternatifi farkedemeyecek kadar dar bir tünel algısı içindedirler ![]() · Bir yandan hiçbir şeyi bilmek, görmek ve düşünmek istemez iken diğer yandan bir çözüm arayışı içindedirler ![]() · Genellikle yüksek standartları olan, mükemmeliyetçi, yanlış yapmaktan korkan, kendini sıkça eleştiren kişilerdir ![]() İntihar Konusunda Doğrular ve Yanlışlar: · İntihardan söz eden kimseler kendilerini öldürmez ![]() · İntihardan bahsetmek önlenmesinde etkili bir yöntemdir ![]() · İntihar eden kişiler kesinlikle ölmek istemektedirler ![]() · İntihar edenlerin çoğu yaşam ile ölüm arasında kesin bir seçim yapamamışlardır ![]() ![]() · Bir kez intihar girişiminde bulunan kişinin bu eğilimi ömür boyu devam eder ![]() · Kendilerini öldürmek isteyen kişilerin çoğu yalnızca kısıtlı bir zaman için bu ruh halindedirler, eğer krizden kurtulabilirlerse iyi bir hayat sürerler ![]() · Kriz sonrası iyileşme intihar riskinin sona erdiğini gösterir ![]() · İntihar zenginliğe ya da fakirliğe bakmaz tüm sosyoekonomik seviyelerde görülebilir ![]() · İntihar eğilimi kalıtımsaldır ![]() · İntihar etme niyeti taşıyan kimseler mutsuz kimselerdir ![]() ![]() · İntihar hakkında konuşmak kötüdür, insanları intihara yönlendirebilir ![]() · Ölümle sonuçlanan intiharlar erkeklerde kadınlara göre 3 kez daha fazladır ![]() · Erkekler özellikle kendilerini vurarak öldürmeyi, kadınlar ise bu amaçla uyku haplarını kullanmayı tercih ederler ![]() ![]() · Toplumlarda intihar oranları sosyal çöküntü yıllarında yükselir, refah yıllarında normal kalır ve savaş yıllarında düşer ![]() İNTİHARIN NEDENLERİ: · Bireyin, anne baba yada kendisi için çok önemli bir kişi tarafından reddedilme yada terkedilme duygusunu yaşaması ve bu duyguyla başedememesi, · Çocuk ve gençte özbeğeni sorunları yaratan, ailevi problemlerle oluşan iletişim eksikliği, · Kişinin yaşam güçlükleri karşısında yalnız bırakılması, hissettiği kaygı ve güvensizlikleri bir başına yaşamak zorunda kalması, · Ailede birlik ve bütünlüğün ya kısmen bulunması, ya sınırlı olması yada hiç bulunmaması, · Anlayışsız ve düşmanca ana baba tutumlarına maruz kalınması, · Ailede intihar edenlerin bulunması, · Depresyon, · Alkol ya da diğer maddelerin aşırı kullanımı, · Bir aile üyesinin yada çok yakın birinin kaybı, sevilen ölmüş bir kişiyle tekrar birleşme arzusu, · Yaşam yada sağlıkta ortaya çıkan yada çıkması beklenen olumsuz olarak algılanan değişiklikler, · Uzun süreli ölümcül hastalık, · Kişinin cinsel kimlik sorunu yaşıyor olması, · Yakın zamanda bitmiş çok yakın bir ilişki, · Gerçek yada hayali, fiziksel yada duygusal bir terkedilmenin öcünü almayı isteme, · Kişinin tamir edilemeyecek bir hatanın kefaretini bu şekilde ödeyeceğini düşünmesi, · Büyük zorlamalar getiren yaşantılar, · Özellikle gençlik intiharlarında silahların kolay ulaşılabilir olması, intiharı romantik, mistik bir eylem olarak yücelten film, kitap yada müzikler, · Bir intihara şahit olmak, kişinin kendini ölen kişiyle özdeşleştirmesi yada medyanın o kişiye övgüler yağdırması, · Çete ve şiddet olaylarına karışma, · Bilinmeyen nedenler ![]() İNTİHARIN BELİRTİLERİ: · Belirtilerin belki de en önemlisi ümitsizliktir ![]() · İntihar ipuçları, bazen intihar niyetini gösteren açık ve sözel ifadeler, bazen üstü kapalı imalar, bazen de davranışlarda gözlenen değişmeler şeklinde olabilir ![]() ![]() · İntiharı düşünen kişi, “Artık benim için endişelenmeniz gerekmeyecek” veya “yakında hayatınızdan tamamen çıkacağım” gibi sözler söyleyebilir ![]() ![]() · İntihar eğilimi önceden tahmin edilemeyen anlık, tepkisel bir davranış değildir ![]() ![]() İntihar riski; · Geçmişte yapılmış bir başka intihar girişimi olmuşsa ve bu girişimde kullanılan veya düşünülen intihar metodunun ölümcüllüğü yüksekse, · Hayatın erken dönemlerinde evden ve okuldan kaçma varsa, · Düzensiz ev hayatı, evden uzaklaşma yada eve haber vermeden dışarıda kalma gibi davranışlar, · Yinelenen ve başarısız olmuş evlilikler yaşanıyorsa, · Alkolizm ve uyuşturucu kullanımı varsa, · İş / Okul yaşamında başarısızlık görülüyorsa, · Aşırı depresyondan aşırı mutluluğa geçme gibi duygusal çalkantılar sık sık yaşanıyorsa, · Kişi, başarısızlık, değersizlik, umutsuzluk ve tedirginlik gibi duygularla birlikte, sık sık yaşamın anlamsız olduğunu ifade ediyorsa, · Ruhsal bozukluk belirtileri bulunuyorsa, · Arkadaşlarını ani bir şekilde değiştiriyorsa, · Cinsellikle ilgilenmiyorsa, · İlişkilerdeki çaresizlik ve umutsuzluklarını dile getiriyor, kendisiyle ilgilenilmediğinden, sevilmediğinden ve istenmediğinden yakınıyorsa, · Yeme ve uyuma alışkanlıklarında aşırı değişmeler görülüyorsa, · İçine kapanma, ilişki kuramama ve toplumsal etkileşimlerden kaçma, özellikle son haftalarda duygusal ilişkilerde kesilme gözleniyorsa, · Hareket azlığı ya da çabuk alevlenme, kendini tehlikeye atma, saldırganlık, artan bir vurucu kırıcılık oluşmuşsa, · İntihar etmiş müzisyenler yada ölümle ilgili şarkılara aşırı ilgi uyanmışsa, · Vasiyet yazma, sevdiği eşyaları atma veya eşe dosta dağıtma, son düzenlemeler yapma gibi davranışlar gözleniyorsa önemli ölçüde artmış demektir ![]() İNTİHARLA İLGİLİ ÖNERİLER: · İntiharla ilgili sözel mesajlar ve davranışsal girişimler ciddiye alınmalıdır ![]() ![]() · İntihara dair ipuçları önceden farkedilebilirse intiharın önlenmesi olanaklıdır ![]() ![]() · Gençlerin intihar bunalımı içindeyken yaşadıkları umutsuzluklar kaygı ve korkular onları telkin ve yönlendirmelere açık yapar ve bu durumları intihar girişiminin önlenmesini kolaylaştırabilir ![]() · İntihar girişiminde bulunanların çoğu ”iyileşme” başladıktan sonraki 3 ay içerisinde ölümcül düşünce ve duygularını gerçekleştirmek için yeterli enerjiye sahiptirler ![]() ![]() · İntihar hakkında konuşmak insanları intihara yönlendirmez ![]() ![]() · İntiharın ipuçları ve işaretleri intihar bunalımı içindeki kişinin yakın çevresinde kaygı, korku ve huzursuzluklara yol açar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() · İntihara eğilimli gençler bazen intihar ya da ölümleri hakkında şiir ya da yazı yazarak niyetlerini gösterebilir, intihara kalkışmadan önce bir arkadaşlarıyla konuşabilirler ![]() ![]() · İntihar duyguları ve düşüncelerinin çözümü kolay değildir, ancak anlayan biriyle özelliklede bir uzmanla konuşmak çok yararlı olacaktır ![]() Uzmana Öneriler: · Güvene içtenliğe ve kabule dayalı bir ortam yaratın ![]() Yumuşak ve net konuşun ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() · Kişinin intihara neden olarak ileri sürdüğü problemi üzerinde çalışılabilecek şekilde yeniden tanımlayın ![]() Kriz altında kalmış kişiler sorun yığını altında kalmış gibidirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() · Durumun aciliyet ve tehlike derecesini değerlendirin ![]() Kişide gözlenen belirtilerin mesajların aciliyet derecesini araştırın ![]() ![]() ![]() ![]() · Mantık ve duygular arasındaki dengeyi yeniden oluşturun ![]() Kriz anında insanlar isterik bir nöbetten inanılmaz derecede mantıklı konuşmaya kadar çok çeşitli psikolojik durumlar içine girebilirler ![]() ![]() ![]() ![]() · Kişinin geçmişteki ve şimdiki güçlü yanlarını araştırın ![]() Burada sorulacak soru kişinin o ana kadar sorununu çözmek için neler yaptığı ve sonuçlarının ne olduğudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() · Aciliyet derecesine göre geleceğin planlanması ![]() Krizin aciliyet düzeyi arttıkça kişinin uzun vadeli çözümleri beklemeye tahammülü azalır ![]() ![]() ![]() ![]() · Eyleme geçme kararının alınması ![]() Çözümler üzerinde konuşmak ilk adımdır ve çok önemlidir ![]() ![]() ![]() · “İntihara hayır” yönünde bir kontrat oluşturma ![]() İntihar etme olasılığı olan her insanla yapılacak müdahalede bir “intihara hayır” sözünün verileceği bir anlaşma yapılabilir ![]() ![]() ![]() · Müdehaleyi sona erdirme ![]() Çok çeşitli nedenlere bağlı olarak kişi hala sorunu üzerinde konuşmak isteyebilir yada farklı sorunlarını getirmek isteyebilir ![]() ![]() ![]() ![]() İNTİHAR RİSKİ OLAN BİREYLERE YAKLAŞIMDA DİKKAT EDİLECEK NOKTALAR: •DİNLEME Tüm dikkatinizle ve karşınızdakinin sözünü kesmeden dinleyin ![]() Neler söylediğini ayrıntılarıyla hatırlayın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() •TEPKİ VERME Kişinin duygularını ve düşüncelerini tanımlarken hata yapabileceğinizi unutmayın ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Konuşmayı bitirdikten sonra yeniden dinleme durumuna geçip, kişinin söylediklerinize nasıl tepkiler verdiğini (sözel yada sözel olmayan biçimlerde) gözleyin ve yeni bir tepki oluşup oluşmadığına bakın ![]() Doğan Demirkan ÖZDEMİR Uzman Klinik Psikolog |
![]() |
![]() |
|