Avustralya Tanitimi

Avustralya, güney yarımkürede yer alan bir ülkedir Hint ve Büyük Okyanusu arasında uzanır Tüm bir kıtayı kaplayan tek ülkedir Komşuları Endonezya, Doğu Timor, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları, Vanuatu, Yeni Kaledonya ve Yeni Zelanda'dır Başkenti Canberra, en büyük şehri Sidney'dir

Tarihi :
Avustralya'nın bulunuşu da Amerika'nın bulunuşu gibi tesadüfidir On altıncı yüzyıldan başlayarak Portekiz ve İspanyol gemicileri Avustralya'nın kuzeyindeki adalar bölgesine ulaştılar Daha sonra 17 yüzyılda Hollandalı denizciler Avustralya kıyısına ulaştılar Avustralya'nın yeni bir kıta olarak anlaşılması, 1769'da İngiliz kaptanı James Cook'un Yeni Zellanda'ya yaptığı bir seyahat sırasında tesadüfi olmuştur

Daha sonraları İngiliz kaptanlarından Arthur Pihilip 26 Ocak 1788'de 1000 kişilik kadınlı-erkekli, çocuklu bir toplulukla Sdney'e yerleşti Bugün, Avustralya Günü olarak her sene kutlanmaktadır 1820 ile 1850 yılları arasında İngiliz asıllı halkın bütün kıtaya yayılması neticesinde Avustralya tamamen bir İngiliz kolonisi oldu 1850 seneleri Avustralya altın arayıcılarının hücumuna uğradı Ancak altın arayıcıları umduğunu bulamadılar 1890 senelerinde ekonomik zorluklar Avustralya, Tazmanya, Qneensland'ın bir federasyon etrafında birleşmesine sebeb oldu 1901 federasyon anayasası tasdik edilerek Barton başkan seçildi

Birinci Dünya Savaşında Avustralya federe devleti, İngiltere'ye Hint Okyanusunda yardım etti 5000000 nüfusun 329000'i gönüllü asker olarak savaşa katıldı Almanların Emden isimli savaş gemisini batırdılar İkinci Dünya Savaşında da yine İngiltere yanında savaşa katıldılar Japonlara New Guinee'de çok zayiat verdirdiler İkinci Dünya Savaşından sonra Avustralya'nın daha bağımsız olma arzuları belirdi 1945 senesinden sonra Avustralya'nın münasebetleri İngiltere'den ziyade ABD'ye kaymaya başladı 1951 senesinde Avustralya, Yeni Zellanda ve ABD arasında "Anzus" Paktı imzalandı Daha sonra 1954 senesinde bu pakt Güney Asya devletlerini de içine alan Güney-Doğu Asya Paktı SEATO (Southeast Asia Treaty organization) kuruldu Bu, Avrupa'da kurulan Kuzey Atlantik Paktı NATO'ya eşdeğerdir

1950 yıllarından sonra ABD, İngiltere ve Avrupa'dan ekonomik ve bilgi yardımı alan Avustralya, sür'atle teknolojik yönde ilerlemeye başladı



Coğrafyası

Avustralya, 7617930 km² karada, 68920 km² sularda olmak üzere toplam 7686850 km²'lik bir alana kurulmuştur Hiçbir ülkeyle kara sınırı yoktur Çevresinde sadece 25760 kilometrelik bir sahil şeridi vardır

İklimi: Güney yarım küresinde bulunan Avustralya diğer kıtalara nazaran çok değişik bir iklime sahiptir Türkiye'de kış iken orada yaz vardır Çöl kısmının bulunduğu batı taraflara yağış az düşer Senelik ortalama 500 milimetreyi geçmez Senelik yağışlar çok farklı olup, korkunç kuraklıklar her sene beklenen şeylerdendir Kuzeyde ülkenin üçte birini teşkil eden bölgede tropikal iklim hüküm sürer Senelik yağış 700-1520 mm arasındadır Ülkenin doğu ve kuzey kıyılarında, güney kıyılarının bir bölümünde, yağışlar normal olup, 1000 milimetreyi bulur İç kısımlarda ise yağış ortalaması az olup, bunun neticesi olarak da nüfus seyrektir

Kıtanın doğu kenarında nemli ve tropikal bir iklim görülür Aşağı Murray Nehir vadisi ile Batı Avustralya'nın güney-batı köşelerinde Akdeniz iklimi hakimdir Buralarda yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise yağışlı ve ılımandır



Arazi yapısı: Genellikle yüksek olmayan yaylalar, güneydoğuda verimli ovalar yer almaktadır Erozyonla ortaya çıkan asıl ana kara 3 milyar yıldan daha yaşlıdır

En alçak noktası -15 metre ile Eyre Gölü (Güney Avustralya), en yüksek noktası da 2228 metre ile Kosciuszko Dağı'dır (Avustralya'nın doğusunda Great Dividing Range'de yeralır)

Doğal kaynakları:
Batı platosunun büyük sahaları üzerindeki eski kayaların dış yüzeyi ve doğu bölgelerinin bazı kısımları Avustralya'ya kıymetli madenlerden olan altın, gümüş, kalay, çinko ve bakır sağlamaktadır Ülke aynı zamanda önemli demir, boksit ve uranyum yataklarına sahiptir Kömür önemli miktarda bulunur Surat havzasında ticari bakımdan kıymetli petrol rezervleri ortaya çıkarılmıştır Avustralya dünyanın başta gelen opal (panzehirtaşı) kaynaklarına sahiptir

Su, Avustralya'nın tabii kaynaklarının en kıymetlisidir Suyun olmayışı, iç kısmın çoğunun gelişmesini engelleyen mühim bir faktördür Yetersiz nehirlerden başka, esas su kaynakları kuyular ve su depolarının olduğu artezyenlerdir Sadece güney-doğunun yaylalarında, hidroelektrik santrallarının suyunu devamlı şekilde temin edecek kadar yeter su vardırTasmania bölgesi ülkenin hidroelektrik potansiyelinin yarısına yakın santrala sahiptir

Avustralya toprakları genellikle fosfor bakımından zayıftır En verimli topraklar, bilhassa güney-doğu ve güney-batıdaki nemli kısımlarındaki alüvyonlu ovalardır



Arazi kullanımı:

Tarıma uygun topraklar: %6
Otlaklar: %54
Ormanlık arazi: %19
Diğer: %21 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 21070 km² (1993 verileri)
Doğal afetler: Kıyı boyunca kasırgalar; sert kuraklıklar; orman yangınları

Coğrafi not: Toprak bakımından Rusya, Kanada, Çin, ABD ve Brezilya'dan sonra 6 en büyük ülkedir Avustralya, dünyanın en büyük adası ve en küçük kıtasıdır

Kökeni

Avustralya ismi Latince'de güneyden, güneye ait olan anlamına gelen Australis kelimesinden türetilmiştir Roma uygarlığı zamanına dayanan, güneydeki bilinmeyen bir ülke anlamı (terra australis incognita) benzer bir yerin, ortaçağ coğrafyasında da bulunduğunu gösterir, ancak bu bilgiler herhangi bilinen bir kıta bilgisi içermemektedir Latince'deki Terra Australis Incognita'terimi ; Güneydeki (Australis) Bilinmeyen (Incognita) Toprak parçası (Terra) anlamına gelmektedir

14 Mayıs 1606'da, Vanuatu'ya ayak basan Pedro Fernandes de Queirós, Güney Kutbu'ndaki tüm kara mülkiyetinin İspanya Krallığı'na ait olduğunu iddia etmiş ve kıtayı Austrialía del Espíritu Santo şeklinde adlandırmıştır

Flemenkçe Australische kelimesi de, Batavia'daki Flemenkler tarafından, 1638 yılından önce, güneyde keşfedilmiş yeni yerleri adlandırmak için kullanılıyordu "Australia" kelimesinin İngiliz dilinde ilk kullanımı ise 1692 yılında Gabriel de Foigny'nin yazdığı Les Aventures de Jacques Sadeur dans la Découverte et le Voyage de la Terre Australe isimli Fransızca romanının, 1693 yılındaki çevirisinde görülmüştür[1]

Daha sonraları, 1765'te, Alexander Dalrymple bu kelimeyi, Luis Váez de Torres'ın 1606'da Yeni Gine'nin güney kıyılarına yaptığı seyehati anlattığı kitabını İngilizce'ye çevirirken kullanmıştır Dalrymple ayrıca Avustralya kelimesini, An Historical Collection of Voyages and Discoveries in the South Pacific Ocean (1771) isimli eserinde bütün Okyanusya bölgesini tanımlamak için kullanmıştır 1793'de George Shaw ve Sir James Smith içerisinde geniş ada, büyük kıta, Avustralya, Australasia ve New Holland tanımlamaların yapıldığı, Zoology and Botany of New Holland eserini yayınlamıştır

Avustraya ismi, kıtanın etrafını gemi ile dolaşan bilinen ilk insan, kaşif Matthew Flinders'ın A Voyage to Terra Australis (1814) eseri ile popüler hale gelmiştir Britanya Krallığı'nin bakış açısını yansıtan ismine rağmen, eserinde Flinders Avustralya ismini kullanmış ve bu isim geniş kitkekerce telafuz edilen bir terim olmuştur New South Wales valisi Lachlan Macquarie sonraları bu ismi İngiltere'ye yolladığı yazılı mesajlarda kullanmıştır 1817'de Macquarie bu ismin resmi olarak kabul edilmesini önerdi ve 1824'de Britanya Krallığı, kıtanın resmen Avustralya ismiyle tanınmasını onayladı



Nüfus Bilgileri

Nüfus: 20,264,082 (Temmuz 2006 verileri)
Yaş yapısı: 0-14 yaş: %196 (erkek 2,031,313; kadın 1,936,802)
15-64 yaş: %673 (erkek 6,881,863; kadın 6,764,709)
65 yaş ve üzeri: %131 (erkek 1,170,589; kadın 1,478,806) (2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %085 (2006 verileri)
Mülteci oranı: 385 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 105 erkek/kadın
15 yaş altı: 105 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 102 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 079 erkek/kadın
toplam nüfusta: 099 erkek/kadın (2006 verileri)
Bebek ölüm oranı: 463 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 805 yıl
erkeklerde: 7764 yıl
kadınlarda: 8352 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 176 çocuk/1 kadın (2006 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %01 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan insan sayısı: 14,000 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenler: 200 den az (2003 verileri)
Ulus: Avustralyalı
Nüfusun etnik dağılımı: Beyaz ırk %92; Asya Kökenli %7; Aborjinler ve diğerleri %1
Din: Anglikan %261; Roman Katolik %26; Diğer Hıristiyan Mezhepleri %243
Dil: İngilizce ve diğer yerel lisanlar
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %99
erkek: %99
kadın: %99 (2003 verileri)



Ekonomik Göstergeler

Ekonomiye genel bakış: Dünyanın en çok kentleşmiş ve teknolojik açıdan ileri düzeyi yakalamış ülkelerinden biridir Avustralya'nın gayri safi milli hasılası 20 milyonun altında bir nüfusu olan bir ülke için yüksektir Eğitim, öğretim, sağlık ve ulaştırma dahil olmak üzere sosyal altyapıya büyük ölçüde yatırım yapmıştır Avustralya kalkınmış, iyi eğitilmiş ve endüstrileşmenin doruğundaki yapısı ile kendi ihtiyaçlarını iç kaynakları ile karşılayabildiği gibi yüksek oranlarda gıda ve maden ürünleri ihracatında bulunmaktadır
İş Gücü: 1042 milyon(2005)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %27 (2005 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: İşgücünün %34'ü finans ve hizmet sektörü, %23'ü maden ve kamu kurumları, %20'si toptan ve perakende ticaret, %17'si üretim ve endüstri, %6'sı tarım ile uğraşmaktadır
İşsizlik oranı: %51 (2005)
Bütçe: gelirler: 2498 milyar $; giderler: 2402 milyar $ (2005)
Endüstri: madencilik, endüstri ve taşımacılık ekipmanları, gıda ürünleri, kimyasallar, çelik
Endüstrinin büyüme oranı: %11 (2005 verileri)
Elektrik üretimi: 237 milyar kWh (2004)
Elektrik üretimi için kaynaklar: fosil yakıtlar: %8993
hidro: %836
nükleer: %0
diğer: %171 (2004)
Elektrik tüketimi: 221 milyar kWh (2004)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2003)
Elektrik ithalatı: 0 kWh (2003)
Tarım ürünleri: buğday, arpa, şekerkamışı, meyveler; büyükbaş hayvan, kümes hayvanları
İhracat tutarı: 103 milyar $ (2005 verileri)
İhracat ürünleri: kömür, altın, et, yün, alüminyum, demir, buğday, makine ve ulaşım araçları
İhracat ortakları: Japonya %203, Çin %115, Güney Kore %79, ABD %67, Yeni Zelanda %65, Hindistan %5 (2005)
İthalat tutarı: 1196 milyar $ (2005 verileri)
İthalat ürünleri: makine ve ulaşım araçları, bilgisayar ve ofis makineleri, telekomünikasyon araçları ve parçaları, ham petrol ve petrol ürünleri
İthalat ortakları: ABD %139, Çin %137, Japonya %11, Singapur %56, Almanya %56 (2005)
Dış borç tutarı: 3234 milyar $ (2005)
Para birimi: Avustralya Doları (AUD)
Para birimi kodu: AUD
Mali yıl: 1 Temmuz - 30 Haziran

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 1146 milyon(2005)
Telefon kodu: 61
Radyo yayın istasyonları: AM 262, FM 345, kısa dalga 1 (1998)
Radyolar: 255 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 104 (1997)
Televizyonlar: 1015 milyon (1997)
Internet kısaltması: au
Internet servis sağlayıcıları: 264 (2000)
Internet kullanıcıları: 14,663,622 (2006)

Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: toplam: 47,738 km (2,540 km elektriklendirilmiş)
Karayolları: toplam: 810,641 km
asfalt: 336,962 km
asfalt olmayan: 473,679 km (2004)
Su yolları: 2,000 km
Boru hatları: ham petrol 2,500 km; petrol ürünleri 500 km; doğal gaz 5,600 km
Limanları: Adelaide, Brisbane, Cairns, Darwin, Devonport (Tasmania), Fremantle, Geelong, Hobart (Tasmania), Launceston (Tasmania), Mackay, Melbourne, Sydney, Townsville
Hava alanları: 455 (2006)

Enerji: Avustralya fabrikalarının enerjisinin çoğunu hala kömür temin ediyorsa da, hidroelektrik de önem kazanmaktadır Bu konuda Tasmania önde gelir Fakat Victoria ve New South Wales de önemli hidroelektrik santrallarına sahiptir Snowy River hidroelektrik santralı saniyede 3000000 kilowat enerji üretmektedir Avustralya Atom EnerjisiKomisyonu Lukas Heights'de iki tane nükleer reaktöre sahip atom enerjisi üzerinde çalışmalar yapmaktadır