Prof. Dr. Sinsi
|
Sarıkamış Faciasının Bilgileri
Sarıkamış Faciasının Görüntüleri
Türk tarihinin en kara sayfası Rus arşivinden çıkan görüntüyle bir kez daha kahretti
90 bin askerimizin şehit olduğu Sarıkamış Faciası'nın Rus askerler tarafından çekilen görüntüleri ortaya çıktı Enver Paşa'nın bir macerası uğruna feda edilen ve sayıları 60 binle 90 bin arasında olduğu ifade edilen Türk genci, Sarıkamış'ta bir mermi bile atmadan hayali bir politikanın ve yanlış bir askeri stratejinin kurbanı oldu
MEHMETÇİKİN CESEDİ KÖPEKLERE YEM OLDU
Görüntüler yaşanan facianın boyutlarını gözler önüne seriyor Rus askerleri tarafından çekilne görüntülerde, şehit olan askerlerimizin kar altından çıkan cesetlerinin köpeklere yem olduğu görülüyor
SARIKAMIŞ'TA YAŞANAN TRAJEDİ
Birinci Dünya Savaşında felâketle neticelenen askerî harekât
Osmanlı Devleti harbe; 1878den beri Rus işgalinde bulunan Kars, Sarıkamış, Ardahan gibi doğu illerimizi geri almak, Doğu Avrupada Ruslarla harp hâlinde olan Almanlara yardım etmek, kazanılacak bir zaferle Kafkaslar ve Orta-Asyadaki Türk illerinin kapısını açmak maksatlarıyla, başta Enver Paşa olmak üzere, iktidarda bulunan İttihatçılar tarafından sokuldu
Türk bayrağı çekilip, Yavuz ve Midilli adı verilen iki Alman zırhlısı, Karadenizdeki Rus limanlarını bombardıman etti Rusya da buna karşılık olarak 30 Ekim 1914 tarihinde Türkiyeye taarruz etti Rus-Kafkas ordusu, Karadenizden Ağrı Dağındaki hudut üzerinden yedi kol hâlindeki saldırısıyla Pasinlere kadar ilerledi Rus ordusunun taarruzu, Köprüköyde durduruldu Üçüncü ordu, 3-9 Kasım 1914 günlerinde meydana gelen Köprüköy Meydan Muharebesinde Rus ordusunu yendi
Üçüncü Ordu Komutanı, mevsim şartlarını dikkate alıp, ayrıca askerin kaput başta olmak üzere, giyim ve iâşesinin yetersizliğini, top ve süvari atlarının azlığını hesaba katarak, sıcağı sıcağına düşmanı takip etmedi Köprüköy Meydan Muharebesinin raporlarını alan, yarbaylıktan paşalığa terfi ettirilen Harbiye Nazırı (Millî Savunma Bakanı) Enver Paşa, Alman kurmay ve generalleriyle Erzuruma geldi Enver Paşa, Erzurum ve Köprüköyde birer taburu teftiş etmişti; ancak ordu birliklerinin tamamı hakkında yeterli bilgiye sahip değildi Üstelik, ordu kumandanı Hasan İzzet Paşanın, bu mevsimde harekât yapılamayacağı, taarruzun bahara bırakılması tavsiyesine karşılık, onu vazifesinden azletti ve taarruza karar verdi Üçüncü Ordu Komutanlığı vazifesini de üzerine alan Enver Paşa, 18 Aralık 1914 tarihinde, kıtalara, taarruz emrini verdi
Taarruza iştirak eden birliklerin büyük bir kısmı, özellikle Arabistandan geri çekilen ve Güneydoğu Anadoludan sevk edilenler, sıcak iklime alışık olup, teçhizatları yönünden kış şartlarına hazırlıksızdı Üçüncü Ordunun üç kolordusu (9, 10, 11 Kolordular), 24 Aralık 1914 günü -39 derece soğukta Büyük Sarıkamış Çevirme ve Kuşatma (İhâta) Harekâtına başladı Ayrıca, gerilla harbi yapan yarı resmi Türk çeteleri de, Ardahana hareket etti Üçüncü Ordudan bazı kıtalar, 24-25 Aralık gecesi, Sarıkamışa ulaşmayı başardı Ancak, Allahü Ekber Dağlarını aşarken çetin zorluklar ve kış şartları sebebiyle gerek miktar, gerekse mevcut silahları yönünden çok zayiat ve kayıp verdiler Allahü Ekber Dağlarını aşan Mehmetçiklerden bir kol da, Sarıkamışın doğusundaki Selim İstasyonuna vararak demiryolunu tahrip edince, Sarıkamıştaki Rus kolorduları paniğe uğradı Gayriresmî Türk çeteleri de, 1915 yılı başında Ardahana girdi Rus Kafkas Ordusu Başkumandanı, Üçüncü Ordunun ilerleyişi üzerine; 2-3 Ocak 1915 günlerinde telsiz-telgraf ile müttefikleri Fransa ve İngiltereye, günde birkaç defa yalvarırcasına başvurarak:
“Telefon konuşmalarını durduran soğuk ve kış, Türk ordusunu engelleyemiyor İkinci bir cephe açarak, Türk ordularının ilerlemesi durdurulamaz ise, zengin Bakü petrolleri, Osmanlı-Alman ittifakının eline geçecek ve Hindistan yolu onlara açık bulunacaktır!” haberini gönderiyordu
Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıktı Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 150 000 kişilik ordunun 90 000i (veya 60 000i) donma, dizanteri ve tifo gibi hastalıklarla mahvoldu Sarıkamış İstasyonuna giren Enver Paşa, bu felaket karşısında, Üçüncü Orduyu yüzüstü bırakıp, İstanbula döndü Bu harekâtta Ruslar, 32 000 kayıp verdiler
Sarıkamış Harekâtı; kuşatma harekâtıyla düşman kuvvetlerinin arkasına düşmeyi hedef alan, başarılı bir plândı Ancak, stratejinin faktörlerinden zaman iyi değerlendirilmediği, kuvvetler de böyle bir harekâtı yapacak şekilde teçhizatlandırılmadığı için başarısızlıkla sonuçlandı
Ordunun kış şartlarına hazır olmaması ve olumsuz iklim şartları sebebiyle ikmal ve iaşe hizmetlerinin yapılmayışı, kıtalarda açlığa, hayvanların telef olmasına, dolayısıyla birliklerin dağılmasına sebep oldu Enver Paşanın şuursuzca verdiği gece taarruzu emirleri, kayıpları daha da arttırdı
Sarıkamış Harekâtı sonunda, Doğu Anadolu kapıları, Ruslara açıldı 13 Mayıs 1915te Ermenilerin işbirliği yaptığı Rus kuvvetleri, önce Vana, bilâhare Muş ve Bitlise girdi Ermenilerin harp esnasında Ruslara yaptıkları büyük hizmetin karşılığı olarak, bu illerin valilikleri, Ermenilere verildi Harpten sonra, Ermeni-Rus işbirliği sonunda, bölge halkına karşı müthiş bir soykırıma girişildi Van Gölünün ortalarına kayıklarla taşınıp öldürülen, suya dökülen çocuk, kadın, genç ve ihtiyar Türklerin sayısı, kesin olarak tespit edilmemesine rağmen, çok fazladır Esasen, bu harp sırasında Ermeni Komitacıları, hemen her tarafta isyana hazırlanarak, birçok yerde depolar dolusu silah ve cephane biriktirdiler Bu silah, teçhizat ve destekle katliam yapıp, Doğu Anadoluyu harabeye çevirdiler
SARIKAMIŞTA ASKERİMİZİN TAYINI
Sarıkamış 9 Piyade Tümen Komutanlığı'nda görevli İstihbarat Binbaşı Mehmet Balyemez'in tanıttığı 87 yıl önceki mönüde neredeyse yemek adına hiçbir şey yok
43 Alay 1 Piyade Taburu 1 Bölüğün 4 günlük yemek mönüsü:
"15 Haziran 1917: Sabah üzüm hoşafı, öğle yok, akşam yağlı buğday çorbası, ekmek tam
26 Haziran 1917: Sabah yok, öğle yok, akşam üzüm hoşafı, ekmek tam
18 Temmuz 1917: Sabah üzüm hoşafı, öğle yok, akşam yok, ekmek yarım
8 Ağustos 1917: Sabah yarım ekmek, öğle yok, akşam şekersiz üzüm hoşafı"
|