Merkezsel Moment |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Merkezsel MomentMerkezsel Moment Olasılık kuramı ve istatistik bilimsel dallarında bir reel-değerli rassal değişken için kinci ortalama etrafındaki moment, E beklenen değer operatörü olursa μk := E[(X - E[X])k] miktarı olarak tanımlanır Olasılık yoğunluk fonksiyonu f(x) olan bir sürekli tekdeğişirli olasılık dağılımı için ortalama μ etrafındaki moment şöyle ifade edilir:Fizikçiler kullandıkları notasyonda burada verilen E(X) (Xin beklenen değeri) yerine langle X angle terimini tercih etmektedirler ![]() Eğer rassal değişken için bir ortalama bulunmuyorsa (örneğin Cauchy dağılımı gösteren bir rassal değişken için) o halde merkezsel momentler de anlamsızdır ![]() İlk birkaç merkezsel moment için biraz sezgiye dayanan açıklamalar şöyle verilebilir: Birinci merkezsel moment sıfırdır ![]() İkinci ortalama etrafındaki moment varyans ismini alır ve σ2 olarak ifade edilir; burada σ standart sapmayı temsil eder ![]() Ortalama etrafındaki üçüncü ve dördüncü momentler standardize edilmiş momentlerin tanımlanmasında kullanılırlar ve bunlar ise ayni sırayla çarpıklık ve basıklık tanımlaması için kullanılırlar ![]() Özellikleri ninci merkezsel moment çevirme operasyonu ile değiştirilemez; herhangi bir rassal değişken olan X için ve bir sabit olan c için olur ![]() Her n için, ninci merkezsel moment n dereceli homojen dir; yani Yalnız n ≤ 3 için geçerli olan bir özellik, birbirinden bağımsız olan X ve Y rassal değişkenleri için toplanabilirlilik özelliğidir: Kümülant adı verilen, bir diğer fonksiyon türü de, ninci merkezsel momentin sahip olduğu çevirme operasyonu ile değişmeme ve homojenlik özelliklerini taşır Fakat, merkezsel momentin aksine, bu fonksiyon türü n ≥ 4 olsa bile toplanabilirlilik özelliği gösterir Bu fonksiyon türüκn(X) ![]() olarak ifade edilen ninci kümülantdır ![]() n = 1, için ninci kümülant, sadece beklenen değerdir ![]() n = ya 2 veya 3 ise, ninci kümülant sadece ninci merkezsel moment olur ![]() n ≥ 4, ise ninci kümülant ise bir ilk sifir etrafindaki n momentin ninci-derecede monotonik polinomu olurlar ve daha kolaylıkla ilk n merkezsel momentlerin n dereceli polinomları olurlar ![]() Orijin etrafındaki momentlere ilişki Bazen orijin etrafındaki momentleri ortalama etrafındaki momentlere değiştirmek daha uygun olabilir Orijin etrafındaki ninci-derecede momenti ortalama etrafındaki momente değiştirmek için kullanılan genel denklem şudur:Burada m dağılımın ortalaması olur Orijin etrafındaki moment şöyle verilir:n = 2,3, ve 4 halleri sırasıyla varyans, çarpıklık ve basıklık özellikleri ile ilişkili oldukları için önemlilerdir ve formülleri şöyle ifade edilir: μ2 = μ'2 − m2 μ3 = μ'3 − 3mμ'2 + 2m3 μ4 = μ'4 − 4mμ'3 + 6m2μ'2 − 3m4 |
|
|
|