Şimdiki Zaman Örnekleri

Şimdiki Zaman Örnekleri

Bu ek fiilin şimdiki zaman çekimini yapan ektir Şekil olarak bildirme, zaman olarak şimdiki zaman ifade eder Şimdiki zamanla beraber devamlılık fonksiyonu da vardır “Her zaman yapıyorum” gibi Bu sebeple geniş zaman ifade edebilir
Bugün kullanılan şimdiki zaman eki -yor’dur
Bu ek aslında yorır “yürür” yardımcı fiilinin ekleşmesiyle ortaya çıkmış yeni bir ektir: geli yorır, gide yorır gibi
Bu ek de bugün, şimdiye kadar gördüğümüz bütün yapım ekleri gibi bir yardımcı sesle, bir yardımcı sessiz birleşir: başlı-yor, gel-i-yor gibi
Şimdiki zaman eki, taşıdığı “y” sesi dolayısıyla fiillerin düz, geniş, orta hece vokallerini değiştirir: bekli-yor ( bekle-yor ) , beklemi-yor ( bekleme-yor )
Şimdiki zaman çekimi de zamir menşeli eklerle yapılır Bu çekim şöyledir:

al-ı-yor-um oku-yor-um
al-ı-yor-sun oku-yor-sun
al-ı-yor oku-yor
al-ı-yor-uz oku-yor-uz
al-ı-yor-sunuz oku-yor-sunuz
al-ı-yor-lar oku-yor-lar

Yazı dilinde kullanılan ancak konuşma dilinde kullanılmayan ve kullanıldığı kelimeye şimdiki zamananlamı veren, bir de “-makta, -mekte, -mada, -mede” ekleri de vardır

al-makta-y-ım
al-makta-sın
al-makta-dır (al-makta)
al-makta-y-ız
al-makta-sınız
al-makta-dırlar

Bu iki çeşit şimdiki zaman arasında iki fark vardır:
[*]-makta, -mekte şimdiki zamanı konuşma dilinde pek kullanılmaz, sadece yazı dilinde kalır-yor eki başlamamış, uzak şimdiki zamanı da bildirir “ Yarın geliyorum” cümlesinde olduğu gibi –makta, -mekte ekinde ise başlamış bir hareket, mutlak şimdiki zaman ifadesi vardır “Biraz sonra gelmekteyim” diyemeyiz “Gelmekteyim” diyorsak hareket başlamıştır
Şimdiki zamanın olumsuzu -ma, -me ekleriyle yapılır Olumsuzu ise; -ma,-me, -mu,-mü,-mı,-mi ile yapılır
gel-mi-yor-um oku-mu-yor-um
gel-mi-yor-sun oku-mu-yor-sun
gel-mi-yor oku-mu-yor
gel-mi-yor-uz oku-mu-yor-uz
gel-mi-yor-sunuz oku-mu-yor-sunuz
gel-mi-yor-lar oku-mu-yor-lar