Endüstri Sosyolojisi Nedir

Endüstri Sosyolojisi Nedir

Endüstri Sosyolojisi

BİLGİSAYAR YÖNETİMLİ ÇALIŞMA VE ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ

Yar Doç Dr Mehmet Cüneyt BİRKÖK

Problem ve Amaç

İnsanlık tarihi boyunca, ilkel dönemlerden tarım toplumuna, oradan da sanayi toplumuna, günümüzde ise post endüstriyel topluma doğru yapısal bir değişme görülmektedir Buna bağlı olarak her dönemin kendine has özelliklerinden kaynaklanan iş ilişkileri ortaya çıkmaktadır Günümüzde bilgi toplumuna geçerken, iktisadî faaliyetlerle ilgili iş ilişkilerini de inceleyen çalışma sosyolojisinin konuları, teknoloji faktörü sebebiyle farklılaşmakta ve geleceğe yönelik olarak iş ortamında müşahede edilen bazı yeni meseleler ortaya çıkmaktadır Bu çalışmada konu edinilen problem, bilgisayar teknolojisinin her aşamada üretime daha çok hakim olarak iş ilişkilerinde ferdiyetin bazı özelliklerini engellemesi ve bu nedenle de iş yerindeki sosyal ilişkilerin olumsuz şekilde etkilenmesidir

Tarih boyunca her konuda esas faktör olan bilginin, iktisadî üretimde ve dolayısıyla da iş ilişkilerinde önemli bir rolü olduğu ortadadır Bilgi, başka bir deyişle onun bir tezahürü olan teknoloji, üretim ilişkilerine giderek daha çok hakim olmaktadır Buna bağlı olarak, günümüzün temel dinamiği olan bilgiyi üreten sınıf olarak aydınlar da toplumsal bakımdan giderek daha çok önem kazanmaktadırlar Ancak, aydınların (yada bireyin) teknolojik gelişmeyi üretmesi, iş ilişkileri açısından da belirleyici olması sonucunu doğurmamaktadır Oysa toplumlar, aydınlardaki “sosyal çevrenin etkisi altında kalmak ve ona tabi olmak yerine, sosyal çevreyi etkileyecek kadar güçlü ve yaratıcı bir ferdiyeti esas almaktadırlar Burada esas mesaj, çevreden ferde doğru değil, fakat, fertten çevreye ve cemiyete doğrudur” (Erkal, 1982, s 93) Fert, çalışma ortamında sosyal ilişkileri itibariyle kendi ürettiği teknolojinin kontrolü altına girmektedir Günümüzde de, hemen her konuda aydınların yetkileri, yaptıkları katkıdan daha azdır Bu nedenle insan potansiyelinin daha iyi değerlendirilebilmesi bakımından aydınların toplum içindeki rollerini yeniden değerlendirmek gerekmektedir (Brown, 1992, s 200[CB2] )

Çağdaş teknoloji, iş ilişkilerinde insan faktörünün önüne geçerek insana hakim olmakta ve ferdiyeti engellemektedir Oysa her aşamadaki gelişmenin esas dinamiği insanın bizzat kendisidir Bu unsurun herhangi bir şekilde ihmal edilmesi, yada bazı faktörlerin sebep olduğu olumsuz etkilerin sürdürülmesi, gelişmenin önündeki en büyük engellerden biridir Çalışmamızda, bu ana problem çerçevesinde bilgi üretimi belirleyici bir faktör olarak ele alınarak iş ilişkileri değerlendirilmektedir Amacımız bu ilişkilerde bireyin ihmal edilmesiyle ortaya çıkan problemlere dikkat çekmektir