Atatürk'ün Bilinmeyen Karargahı(Alagöz Karargahi)

ALAGÖZ KARARGAHI



Baskumandan Atatürk, Yunan Ordusu Polatli'ya kadar gelip dayandigi zaman, bugün Polatli/Temelli ile Ankara arasinda bulunan Alagöz köyüne gelir ve savasi buradan yönetir Ancak, Alagöz köyüne gelmeden önce çevrede bir gezi yapmis ve bu köyün merkez karargâh olarak en müsait yer oldugunu tespit etmistir



Köyü, Merkez Karargâh yapmak isteyen Atatürk, öncelikle burada rahat çalisabilecegi ve ikâmet edebilecegi bir ev arar Bugün müze olarak halkin ziyaretine açik bulunan -ancak kimsenin pek bilmedigi- iki katli tipik bir Anadolu evi uygun yerdir Atatürk, bu evi, sahibi Türkoglu Ali Aga'dan komutanlik merkezi yapmak üzere ister Ali Aga da "Isteginiz bizim için emirdir" diyerek evini verir 22 gün 22 gece devam edecek olan Sakarya Meydan Muharebesi iste buradan yönetilir

12 Agustos 1921'de Alagöz köyüne gelen Atatürk, Sakarya Meydan Muharebesi'nin sonuna, yani 15 Eylül'e kadar burada kalir Atatürk ile birlikte dönemin komutanlari Maresal Fevzi Çakmak, Ismet Inönü ve Ali Fuat Cebesoy da bulunur Alagöz köyünde

Tarihe taniklik eden köy

Atatürk'ün ölüm yildönümü nedeni ile 1966 yilinin 10 Kasim'inda müzeye dönüstürülen ev, tarihi dokusu korunarak bugünlere kadar gelmis sansli yapilardan birisi

Müzenin girisinde uzun bir hol bulunuyor Burada Atatürk'ün Sakarya Meydan Muharebesi esnasinda çekilmis fotograflari duvarlari süslerken tam karsida o dönemde kullanilmis olan ufak çapli silâh ve kiliçlar bulunuyor Üst katta ise Atatürk'ün yemek odasi, odanin ortasinda da küçük ama sirin bir masa bulunuyor Yine üst katta Atatürk'ün savas esnasinda sikça kullandigi telefon, dinlendigi divan ile yaverler odasi bulunuyor

Büyük ilgi

12 Agustos'ta Alagöz köyüne geldiginde Atatürk, köylüler tarafindan çok yakin bir ilgi ile karsilanir Atatürk, köyün, savas sürdügü sürece merkez üs olarak kulanilacagini ve buraya askerlerin gelecegini söyleyince, köylüler köyden gitmek ister Bunun üzerine Atatürk, köylüleri yanina çagirarak "Eger sizler buradan giderseniz ülke geneline (Düsman Polatli'yi aldi) diye haber yayilmasina neden olur Bu da hem cephede savasanlarin, hem de halkin moralini bozar Bu nedenledir ki burayi terk etmeyin" der

Alagöz köyü artik tamamen askerlerin denetiminde olan bir yerdir Gerçi köy o zamanlar yaklasik 10 haneden ibaret küçücük bir yerlesim yeridir Iste bu küçücük köyde bir milletin ayaga kalkisinin destani yazilir 22 gün 22 gece süren savasta Atatürk, zaman zaman Fevzi Çakmak ile köyün çevresinde dolasarak fikir mütalâsinda bulunur Çünkü savas çok kritik bir durum arz etmektedir

Iki ordu silâh ve donanim bakimindan karsilastirildiginda Türk Ordusu hemen hemen her bakimdan düsmanindan daha yetersizdir Ancak Türk Ordusu'nun basinda Mustafa Kemal gibi bir ismin olmasi ve Türk askerînin, Mehmet Âkif'in misralarinda "Garbin âfâkini sarmissa çelik zirhli duvar / Benim iman dolu gögsüm gibi serhaddim var" diyerek dile getirdigi inancindan kuvvet alip mücadele etmesi, bütün olumsuzluklari yok eder Bu korku bilmez yürekler sayesinde Sakarya'da verilen mücadele destana döner

Alagöz Karargah Müzesi



Alagöz dediğin Orta Anadolu'da bir küçük köy Türk ordusunun Başkomutanlığ bu köyde kurulmuşKarargah çok haraketli, içeriden Fevzi Paşa ile İsmet Paşa çıkıyorBaşkomutan telgraf başında trenden sökülmüş bir koltukta oturuyor Inllikatranci(Inler) da atından düşmüş kaburgaları kırık Türkiye'nin kalbi Alagöz'de atıyor



1 Dünya Savaşının sonunda, Osmanlı imparatorluğunun yenilişini, Türklerin yok oluşları sanan Avrupa Devletleri, Yurdumuzu paylaşmak için çaba sarf ediyorlardı Komşumuz Yunanistan'a ve onları her bakımdan destekleyen devletlere göre, Türklerin Sakarya'da yenilmeleri, yeryüzündeki bağımsız tek Türk Devletinin tarihten silinmesi demekti Yunanlıların başlıca hedefi, Ankara yönünde ilerleyerek, Türk Ordusunu yok etmek ve Ankara'yı ele geçirmekti Böylece Türk Kurtuluş Savaşı'nın sembolü olan Ankara söndürülecek ve Türkün azim ve direnme gücü yok edilecekti Sakarya Meydan Muharebesi, Türk Kurtuluş Savaşında bir dönüm noktasıdır Türk Kurtuluş Savaşı, düşmanla yapılan bir dizi savaşlar sonunda gerçekleştirilebilmiştir Bu muharebeler; Doğu Anadolu'da, Güney Anadolu'da başarıya ulaştıktan sonra Batı Anadolu'da en güçlü düşmana karşı yöneltilmiştir Atatürk bu savaşın en kritik anında ordularımıza "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır O satıh bütün vatandır Vatanın her karış toprağı vatandaşın kanı ile ıslanmadıkça terk olunamaz" emrini vermiştir



Sakarya'da, Atatürk'ün komutasında Türk Ordusu Yunanlıları yenerek, Türk Ulusunun büyük yaşama gücünü bütün dünyaya göstermiştir, Sakarya Savaşında, düşmanın Polatlı yakınlarına kadar ilerlemesi üzerine Batı Cephesi Komutanlığı, Ankara-Polatlı arasındaki Alagöz Köyü'nü cephe karargâhı olarak seçmişti Bugün 45 hane 285 nüfuslu olan Alagöz Köyü o tarihlerde bir kaç binadan ibaret küçük bir çiftlik idi Bu Köyün halkından, Türkoğlu Ali Ağa'ya ait çiftlik evi karargâh olarak kullanılmıştı 23 Ağustos'dan 13 Eylül 1921 tarihine kadar, 22 gün, 22 gece aralıksız devam eden savaşı, Atatürk bu binadan idare etmiş, bütün planlarını burada hazırlamış, tarihi kararlarını burada vermişti Sakarya Savaşının bitiminde bina, sahipleri olan Ali Türkoğlu ve Oğullan tarafından 1965 yılına kadar ev olarak kullanılmıştır 1965 yılında varisleri tarafından Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiştir 1967 yılında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğüne bağlı, Anıtkabir Müze Müdürlüğüne devredilerek binanın onarımı yapılmış ve müze haline getirilmesi sağlanmıştır



Müze haline getirilen bina 10 Kasım 1968 de zamanın Cumhurbaşkanı Cevdet SUNAY tarafından ziyarete açılmıştır Yapı, 1 Mart 1982 de, Genelkurmay Genel Sekreterliğine bağlı Anıtkabir Komutanlığına devredilmiştir Bina, 12 odalı ve 2 katlıdır Yapı malzemesi olarak taş ve kerpiç kullanılmış ve dıştan kiremit çatı ile örtülmüştür Üst kattaki sofa ve bazı odaların tavanlarında ahşap oyma bezemeler vardır Yapının giriş cephesinde dikmeler üzerindeki üçgen alınlıkta ahşaptan, kanatlarını açmış tavus kuşu betimlemesi yer almaktadır Yapının alt ve üst kat planı kare biçimindedir ve orta sofaya açılan odalar yer almaktadır Sofa ve odalar dikdörtgen planlıdır Yapı, 1968 de sadece üst katı tanzim edilerek teşhire açılmış, alt kat odaları İse boş bırakılmıştır 1983 yılında alt katlarında teşhire hazırlanması için çatışanlar yapılmış gerekli belgeler, kitaplar, fotoğraflar taranmış ve savaş zamanı kullanılan görünümü kazandırılmaya çalışılmış ve 13 Eylül 1983 de yeni düzenlemesiyle teşhire açılmıştır

Alt katta sağdan birinci oda "Giysi Odası" olarak düzenlenmiştir, burada Kurtuluş Savaşında giyilen üniformalar yer almaktadır Sağdan ikinci oda "Kitaplık ve Hatıra Eşya Odası" olarak tanzim edilmiştir Atatürk'ün Gençliğe Hitabı ile Atatürk hakkında yazılmış kitaplar vardır Giriş kapısının karşısına gelen "Silah Vitrini "nde istanbul Askeri Müze ile Polatlı Topçu okulundan temin edilen tabanca, tüfek, kasatura, kılıç ve el bombası sergilenmektedir Steyr ve Spanday marka iki makineli tüfek de vitrinin iki yanında yer almaktadır Soldaki dipteki oda "Zabıtan Yemek Odası" olarak hazırlanmıştır Zamanında mutfak olarak kullanılan solda ortadaki oda yine "Mutfak" olarak düzenlenmiştir Girişin solundaki oda "Muhabere Odası"dır Bu odada, çeşitli haberleşme araçları yer almaktadır Alt katta, sofa (hol) duvarlarında, Sakarya Savaşını gösteren fotoğraflar bulunmaktadır



Üst katta, sağdan ilk oda "Başkumandanlık Odası"dır Atatürk' ün şapkalı bir gaz lambası ışığı altında 22 gün 22 gece savaş planlarını arkadaşlarıyla birlikte hazırladığı bu oda, onun aziz hatırasını canlandıracak şekilde düzenlenmiştir Sağdaki ikinci oda "Kurmay Heyeti Odası" olarak tanzim edilmiştir Bu odanın bitişiğindeki "Dinlenme Odası" Atatürk'ün çalışmalarından yorulduğu zaman dinlenmek için kahvesini içtiği odadır Solda dipteki oda "Yaverler Odası" olarak düzenlenmiştir Solda ortadaki oda "Atatürk'ün Yatak Odası "dir Bu odada Atatürk'ün kullanmış olduğu eşyalardan bazıları yer almaktadır Karyola örtüsü, yastıklar, pijama, tabanda serili olan seccade ile halı Atatürk'ün eşyaları arasındadır Bu odanın yanında, "Atatürk'ün Yemek Odası" yer almaktadır Sundurmanın üzerindeki küçük mekan İse Atatürk'ün hizmet erine ayrılmış ve o düşünceyle tanzim edilmiştir Üst kattaki sofa (hol) duvarlarında Sakarya Savaşını gösteren krokiler yer almaktadır



KAYNAK: Sakaryasavasicom