Filler Ve İnsanlar

Filler Ve İnsanlar



Genellikle sabırlı ve uysal yaradılışlı olan filler, köpek ve at dışındaki bütün hayvanlardan daha kolay eğitilebilir Evcilleştirilmiş olanları öylesine iyi huylu ve güvenilir hayvanlardır ki Hindistan'da küçük çocukların bile evcil fillerle oynamasına izin verilir


Filler tutsak edildikleri zaman da yavrulayıp çoğalabilirler; ama Hindistan'da, büyük fil çiftlikleri kurmaktansa, gerektiğinde yabanıl filleri yakalayıp eğitme yoluna gidilir Bunun için bir fil sürüsünün çevresi kuşatılır ve çok sağlam kazıklardan yapılmış üstü açık bir ağıla doğru hayvanlar yavaş yavaş sürülür Bütün sürü içeri alındıktan ve keddah denen ağılın kapısı kapatıldıktan sonra artık hayvanların hiç kurtulma şansı yoktur Kapana kıstırılan filler başlangıçta öfkeden kudurmuş gibidirler Ama daha önce evcilleştirilmiş fillerin ağılın içine salınmasıyla kısa sürede sakinleşir ve bir kez kaderlerine razı olduktan sonra insana kolayca alışırlar

Böylece birkaç hafta içinde, mahut denen bakıcılarının bütün emirlerine hiç karşı çıkmadan boyun eğmeyi öğrenirler Genellikle yük taşımak için eğitilen filler, öbür yük hayvanlarından çok daha ağır yükleri taşıyabilir Üstelik yükleri yalnız çekmeyi değil itmeyi ve kaldırmayı da becerebilen tek hayvan fildir Bu yüzden Birmanya' da tikağaçlarının ağır kerestelerini taşıyıp kamyonlara yüklemek için fillerden yararlanılır


Asya'nın güneyindeki halklar da gösterişli geçit törenlerine çok düşkün olduklarından, eğitilmiş filleri renk renk değerli ipeklerle süsleyip sırtlarına prenslerin ya da başka önemli kişilerin oturduğu küçük tahtlar yükleyerek törenlerine renk katarlar Tayland'da (eski Siyam'da) yaşayan Tay halkının gözünde de ender bulunan "beyaz filler" çok değerlidir Gerçekte beyaz değil çok açık gri renkte olan bu filleri kutsal hayvanlar olarak görür ve neredeyse kraliyet ailesi kadar saygı gösterirler


Eskiçağlarda filler hem yük hayvanı, hem de savaşçı olarak orduda kullanılırdı Kartacalı ünlü general Hannibal İÖ 218'de Alpler'i aşıp Roma'ya doğru yürürken, ordusuna yük hayvanı olarak çok sayıda Asya fili katmıştı Savaş sırasında Romalı askerlerin saldırılarını önlemek için bu hayvanları en ön saflara yerleştirerek aşılmaz bir set oluşturdu


Afrika fillerini eğiterek iş yapmaya alıştırmak Asya fillerinden çok daha güçtür Ama bu hayvanlar da değerli fildişleri için avlanarak öldürülür Erkeklerde bu dişlerin uzunluğu bazen 3 metreyi aşar ve her birinin ağırlığı 90 kilogramı bulur Bir zamanlar aşırı avlanma nedeniyle Afrika fillerinin soyu neredeyse tükenmek üzereydi Sonradan avlanacak hayvan sayısı yasalarla kısıtlandı ve filler doğal parklarda koruma altına alındı Gene de koruma altındaki hayvanların kaçak avlanan fildişi avcılarınca öldürülmesi tümüyle engellenemiyor Afrika'da fillerin yaşadığı doğal koruma alanlarından bazıları Güney Afrika' daki Transvaal'de kurulmuş olan Kruger Ulusal Parkı, gene Güney Afrika'nın Kap eyaletindeki Addo Fil Parkı, Tanzanya'daki Serengeti Ulusal Parkı ve Kenya'daki Nairobi ile Tsavo ulusal parklarıdır Bazen doğal parklarda yaşayan fillerin sayısı aşırı ölçüde artar ve bölgenin bitki örtüsüne zarar verecek boyutlara ulaşır Bu gibi durumlarda aralarından yaşlı ya da hasta olanlar seçilip vurularak sayıları azaltılır