09-11-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tuğra - Tuğra Nedir? - Tuğra Nedemek? - Tuğra Anlamı - Tuğra Tanımı
Tuğra - Tuğra Nedir? - Tuğra Nedemek? - Tuğra Anlamı - Tuğra Tanımı
Tuğra - Tuğra Nedir? - Tuğra Nedemek? - Tuğra Anlamı - Tuğra Tanımı
Tuğra Osmanlı sultanlarının gözalıcı kaligrafik nişan veya arması, bir çeşit imzasıdır Sultanin ve babasının adını ve çoğunda el muzaffer daima dua ibaresini içerir Birinci sultan Osman Gaziye ait bir tuğraya günümüze dek hiçbir yerde rastlanmamıştır Bu nedenle 36 Osmanlı padişahı ama 35 Osmanlı padişah tuğrası vardır Tuğralar, Osmanlı devletinin kurulusundan yıkılmasına kadar çok çeşitli yerlerde kullanılmış, hat sanatında bir kol olmuş ve resmi görevini tamamladıktan sonra tarihe mal olmuştur (1) Halen hat sanatını icra edenlerce sanatsal amaçlı olarak yaşatılmaktadır Tuğra tek basına Osmanlı kültür, sanat ve egemenliğini temsil eder Türklere özgüdür Özellikle Türkiye dışındaki yabancılar arasında, Osmanlı denince tuğra akla gelir Tuğranın sekli kendine mahsustur Ne herhangi bir şey tuğraya benzer, ne de tuğra herhangi bir şeye Her tuğrada bir yandan alışılmış tuğra seklini korumak, diğer yandan her sultanin künyesini bu şekille barıştırmak Zor sanat Orhan Gazi’den Sultan Vahdeddin’e kadar tekrarlanan ve değişen parçalarla tuğraların evrimini izlemek çok ilgi çekicidir Tuğra bir güç ve egemenlik simgesi olduğu için belgelerin başında yer alır, sonunda değil  (2)İlk Osmanlı tuğrasının sahibi Orhan Gazinin tuğrasında yazılı Orhan ve Osman kelimelerinin yazılış sekli kendinden sonra gelen tuğraların iskeletini oluşturmuştur Tuğralar bir arma olarak olgunlaşmış halini aldıktan sonra hattatlar sanatsal boyuta geçerek hep daha güzelini yazmaya çalışmışlardır Sanatsal tuğra tabloları halinde padişah tuğraları dışında yakin zamanlarda Kur’an-ı Kerim’den ayetler, hadisler, dualar, şahıs isimleri vb de yazılmıştır Bir Osmanlı belgesinin tarih tespitinde, varsa üzerindeki tuğranın sahibinin bilinmesi çok yardımcı olur Hatta tuğradaki nüanslar tarih aralığını daha da kısaltır TUĞRANIN BÖLÜMLERİ1-Sere (Kursu): Tuğranın en altında bulunan ve asıl metnin yazılı bulunduğu kısımdır 2-Beyze’ler (Arapça: yumurta): Tuğranın sol tarafında bulunan iç içe iki kavisli kısımdır 3-Tuğ’lar: Tuğranın üstüne doğru uzanan “elif” harfi seklindeki uzantılardır Her zaman elif değillerdir Bazen harf de değillerdir Yanlarında yer alan flama seklindeki kavislere “zulfe” denir 4-Kollar (hançere): Beyzaların devamı olarak sağa doğru paralel uzanan kollardır Bazı tuğralarda sağ üst boşlukta ilgili padişahin “mahlas”ı da görülür Boydaş’a Gore tuğlar göğü işaret eder, hükümdarın elinde tuttuğu bayrak veya muzaffer bir komutan olarak yorumlanabilir, kursu, tahtta oturan hükümdarı ve adaleti simgeler, beyzeler dünyayı ve hükümdarın daima muzafferiyetini düşündürür Hançere yani kollar adaletin kılıcını ima eder ancak kolların aşağı meyille bitmesi alçakgönüllülüğü, toprağı, olumu ve ölümden sonraki hayati simgeleyebilir (2) Olgunlaşmış bir tuğrada iki beyze ve üç tuğ yer alır İçerik metni bunları karşılamazsa bazı tuğralarda esas metinle ilgili olmayan şekiller de yer alır ki, bunlar klasikleşmiş tuğra seklini korumak ve kendinden önceki tuğraya benzetebilmek için eklenmişlerdir Bir anlam ifade etmezler
|
|
|