|  | İllerimizin İsimleri Nasıl Verilmiş |  | 
|  08-22-2012 | #1 | 
| 
Prof. Dr. Sinsi
 |   İllerimizin İsimleri Nasıl VerilmişVan Van´ı Asur kraliçesi Semiramis kurdu  Bundan  dolayı  şehre  "Şahmirankent"  adı  verildi  Daha  sonra  Persler  döneminde  buraya  Van  adında  bir  vali  geldi  ve  şehri  bayındır  hale  getirdiğinden  şehre  onun  adı  verildi   Uşak Çocuk veya genç adının halk dilinden söylenişidir  Bazı  rivayetlere  göre  ise  uşak  (ayınla  söylenişi)  kelimesinin  aşık  kelimesinden  geldiği  söylenmiştir   Urfa Eski adı "Orhoe veya Orhai"dir  Dah  sonra  Araplar  tarafından  "R"ya  çevrilmiştir  Bir  diğer  rivayete  göre  ise  Kürtçeden  gelmekte  olup  R  yani  güneş  demektir  Şehir  Babil  hükümdarı  Ramis-Nemrut  tarafından  kuruldu   Tekirdağ Adını, kıyı boyunca uzanan Tekirdağlarından almıştır   Tokat Eski adı "Komana Pontika"idi  Tokat  adının  Pontika  adının  halk  arasından  değişmiş  şeklidir   Trabzon "Trapezus" sözcüğünden gelir  Anlamı  dörtköşe´dir   Tunceli Burada bazı maden yataklarının bulunmasından dolayı şehre Tunceli adı verilmiştir  Yani  tunçülkesi  demektir   Sakarya Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alır Samsun Eski adı "Amisos"dur  Samsun  ismi  bu  kelimenin  halk  arasından  değiştirilmesidir   Sivas Adının nereden geldiği konusunda her hangi bir kayda rastlanmamıştır   Siirt Siirt adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamına geldiği söylenir  Diğer  bir  ravayete  göre  ise  Sert  kelimesinin  bozulmuş  şeklidir   Rize Kafkas kökenli bir kelime olduğu sanılmaktadır   Ordu Eski adı "Kotyora"dır  Halk  tarafından  bu  isim  değişikliğe  uğramıştır  Niğde İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından bu şehre isimlerini vermişler  Arap  kaynakları  şehre  "Nekide  veya  Nikde"  demişlerdir  Halk  ise  şehre  Niğde  adını  vermiştir   Nevşehir Onsekizinci yüzyıla kadar şehir bir köydü ve adı "Muşkara" idi  Daha  sonra  Nevşehirli  Damat  İbrahim  Paşa  köyünü  geliştirdi  ve  yeni  şehir  anlamında  Nevşehir  adını  verdi   Malatya Hititler döneminde buranın adı "Meliddu"dur  Halk  tarafından  Malatya  olarak  değişmiştir   Manisa Yunanca Magnesya´dan gelmiştir  Türkler  burayı  alınca  Manisa  olarak  şehrin  ismini  değiştirdiler   Mardin Mardin adı Süryanice´de Marde´den geldiği rivayet edilir  Romalılar  "Maride"  Araplar  ise  "Mardin"  adını  vermişlerdir  Diğer  bir  rivayet  göre  ise  kürtçedeki  Mer-din  yani  erkek,  yiğit  â?"görmek  kelimesinden  geldiği  söylenmiştir   Muğla Eski adı "Mobolla"´dır  Türkler  buraya  daha  sonra  Muğla  demişlerdir   Muş Bir rivayete göre süryanice´deki suyu bol anlamına glene Muşa´dan diğer bir rivayete göre ise Şehrin kurucusu "Muşet´den gelmiştir Karaman İlk ismi Laranda´dır  Selçuklu  ve  Osmanlılarda  ki  ismi  Larende  idi  Karamanoğullarının  başkenti  olduğundan  buraya  daha  sonra  Karaman  adı  verildi   Kahramanmaraş Asıl adı Markasi´dir  Halk  dilinde  Maraş  olarak  değişmiştir  Kurtuluş  savaşında  Fransızlara  karşı  şehirlerini  kahramanca  savunduklarından  meclis  tarafından  ll  Şubat  1922´de  kahraman  ünvanı  verildi   Kars MÖ: 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak oymağından dolayı şehre kars adı verilmiştir  Kars  kelimesinin  anlamı  ise  deve  ya  da  koyun  yününden  yapılan  elbise  veya  şal  kuşağı  anlamına  gelir   Kastamonu Şehrin eski adı "Tumana"dır  Buraya  daha  sonra  Gas-Gas  isimli  bir  kavim  yerleşti  İşte  Kastamonu  Gas  ve  Tuman´ın  birleşmesinden  meydana  gelmiştir   Kayseri Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya Kaysarea adını verdiler  Yani  İmparator  şehri  anlamına  gelir  Daha  sonra  Kayseri  olarak  halk  arasında  yayıldı Kırşehir Kır ve Şehir kelimesinin birleşmesinden oluşmuştur   Kocaeli Orhan gazi döneminde bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan dolayı buraya Kocaeli denildi   konya İsa´dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St  Paul  burayı  ziyaret  etti  ve  şehir  önemli  bir  dinsel  merkez  olarak  gelişti  Bu  nedenle  Hıristiyanlar  ona,  "İsa´nın  tasviri"  anlamına  gelen  "ikonyum"  adını  verdiler  Abbasiler  burayı  alınca  "Kuniye´ye"  çevirdiler  Türkler  bu  ismi  konya  olarak  değiştirdi   Kütahya Frigler buraya "Katyasiyum veya Katiation" adını vermişlerdir  Daha  sonra  yöre  halkı  buraya  Kütahya  demiştir istanbul MÖ  658  yılında  Megara  kralı  Byzas  tarafından  kurulduğundan  bu  şehre  kurucusundan  dolayı  Bizantion  adı  verilmiştir   Roma imparatoro Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi babasının adıyla "Antion" olarak anıldı   Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi adını verdi  Şehre  "Konstantin  veya  Konstanpolis"  adı  verildi  Araplar  "Kostantiniye,  Romalılar  Konstantinopolis"  demişlerdir  Daha  sonra  bu  ismin  kısaltılmış  şekli  olan  "Stin-polis"  deyimi  kullanıldı  İşte  istanbul  bu  "Stin-Polis"  şehrinden  türetildi   Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında "İslambol" adını verdiler  Fakat  daha  sonra  istanbul  olarak  değiştirildi   izmir Şehrin asıl adı "Smyrna"dır  izmir  kelimesi  smyrna´nın  halk  arasındaki  kullanış  şeklidir  Homeros  destanlarında  bu  kent  ismini  Kıbrıs  Kralı  Kinyras´ın  kızı  Smyra´dan  alır  ve  tanrıça  Artemis  izmirli´dir  Kimi  kaynaklara  göre  de,  izmir  şehrini  ilk  kuran  Hititler  değil,  Amazonlar´dır  (Hititler  de  buraya  Navlühun  adını  vermişlerdir   gaziantep Şehrin eski adı Ayıntab´dır  Kelime  anlamı,  pınarın  gözü  demektir  Halk  bunu  Antep  olarak  değiştirmiştir  Halk  Kurtuluş  savaşında  Fransızlara  karşı  başarılı  bir  savaş  verince  6  Şubat  1921´de  çıkartılan  bir  yasayla  Gazi  ünvanı  verildi   Gümüşhane Burada daha önceleri gümüş madenleri olduğundan, bu şehre Gümüşhane denilmiştir Edirne Romalılar döneminde imparator Hadrianus tarafından kurulduğu için şehir "Hadrianopolis" dını alır  Hadrianus´un  şehri  anlamına  gelen  bu  sözcük,  sonradan  değşimlere  uğrayarak  Edirne  halini  aldı   Elazığ 1834 yılında Mezra denilen yerde kuruldu  1862  yılında  buraya  o  sıradaki  padişah  Abdülaziz´in  onuruna  "Mamuretülaziz"  adı  verildi  Bu  ismi  uzun  bulan  halk  onu  Elaziz  olarak  kısalttı  1937  yılında  Elazığ´a  çevrildi  Erzincan Erzincan ovasından adını alır  Ezirgan  diye  halk  tarafından  söylenir  Buranın  eski  adı  Eriza´dır   Erzurum Ardı Rum kelimesinden gelir  Yani  Rum  toprağı  demektir  Diğer  bir  rivayete  göre  de  Selçuklular  buraya  Erzen-Rum  demişlerdir  Erzen  darı  demektir  Şehir  o  zamanlar  bir  tahıl  ambarı  olarak  kullanılmıştır   eskişehir Eski adı Doylaion´dur  1080  yılında  Türkler  burayı  ele  geçirdi  1175  yılında  burasını  Bizans  geri  aldı  Kılıçarslan  bu  şehri  daha  sonra  geri  alınca,  ona  "Bizim  eski  Şehrimiz"  anlamına  gelen  Eski  Şehir  adını  verdi   Diyarbakır Bakır ülkesi anlamına gelmektedir  Bu  ismin  kaynağı  Diyar-ı  Bekir´dir  Bekir´in  memleketi  anlamına  gelir  Bunun  nedeni  de  Bekir  b  Va´il  adlı  Arap  göçebe  boyunun  buraya  yrleşmiş  olmasından  kaynaklanır  Diyarbakır´ın  eski  adı  Amid  veya  Amed´dir  Gelen  veya  bizim  anlamına  gelir  Dede  Korkut  kitabında  Amid´e  Hamid  de  denilmiştir   Denizli Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur  İl  eski  Türkçe´de  ülke,  memleket  anlamına  gelir  Yani  deniz  memleketi  denilir  Bir  diğer  rivayete  göre  de  kelimenin  aslı  domuz-ili´dir  Bu  da  bölgede  domuz  çokluğundan  kaynaklanmaktadır   Çanakkale Marmara ve Ege denizlerini birleştiren Boğaz´daki şehir ve kasabaların en büyüğü ve il merkezidir  Boğazın  doğu  kıyısında  ve  en  dar  yerinde  kurulmuştur  Burada  denizini  şekli  tıpkı  bir  çanağı  andırır  Bugünkü  ismini  buradan  alır   Çankırı İlkçağda "Gangra" kalesinin eteğinde kuruldu  İsmini  Gangra  kalesinden  alan  Çankırı´ya  yakın  zamana  kadar  Çangırı  ve  Çenğiri  deniliyordu   Çorum Rivayete göre Çoğurum kelimesinden türetilmiştir  Bu  da  bölgede  zamanında  Rumların  çoğunluğu  oluşturmasından  kaynaklanmaktadır   bursa Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir  Buraya  kurucusu  Bitinya  kralı  Prusias´ın  adı  verildi  (MÖ:ll  yüzyıl) Burdur Eski adı Askaniya´dır  İsmini  yanında  kurulmuş  olduğu  Burdur  gölünden  alır   Bolu Önceleri Bithynion Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı verildi  Türkler  burayı  alınca  Claudiopolis  sözcüğünü  kısaltıp  sadece  polis  dediler  Daha  sonra  bu  da  halk  dilinde  değişerek  Bolu  oldu   Bitlis Kimi tarihçilere göre, "Bageş" ya da "Pagiş" sözcüklerinden türemiştir  Kimilerine  göre  de  Büyük  İskender´in  komutanı  "Lis"  ya  da  "Badlis"  burada  bir  kale  kurmuş  Bitlis  sözcüğü  bu  komutanın  isminden  kaynaklanıyormuş   Bingöl Buradaki bir çok göllerden dolayı bu isim kendisine verildi   Bilecik Bizanslılar döneminde burada Bilekoma adlı bir kale vardı  Osman  bey  burayı  alınca  bu  adı  Bilecik  olarak  adını  verdi   Bayburt Eldeki kaynaklara göre kasabanın ortaçağdaki adı "Paypert" ya da "Pepert" idi  Bayburt  adı  buradan  gelmektedir   Balıkesir Şehrin adının eski hisar anlamına gelen Paleokastio´dan türediği sanılmaktadır  Halk  arasında  dolaşan  bir  söylentiye  göre  de  balı  çok  anlamına  gelir  Çünkü  Kesir  Arapça´da  çok  anlamına  gelmektedir Ağrı İsmi sınırları içindeki "Ararat" dağından alır  Çok  eski  çağlarda  yeryüzü  korkunç  bir  su  baskınınına  uğradı  (Nuh  Tufanı)  Nuh  peygamber  bütün  canılardan  bir  çifti  alarak  bir  gemiye  bindirdi  Gemi  Cudi  (İslam  kaynaklarına  göre)  (Hristiyan  kaynaklarına  göre  de  Ararat  â?"  Ağrı)  dağına  kondu  Ararat,  önce  aran  sonra  da  Ağrı  adını  aldı   Aksaray Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese, kümbetler ve büyük ve beyaz bir saray yaptırdı  Şelir  "Aksaray"  adını  işte  bu  beyaz  saraydan  aldı   Amasya Amasya şehrini tarihçi Strabon´a göre Amazon karalı Amasis kurdu ve ona Amasis kenti anlamına gelen "Amasesia" ismini verdi  Aydın İlk olarak Argoslar tarafından kuruldu  Anadolu  beylerinden  Aydınoğlu  Mehmet  bey´den  aldı  Aydın,  Mehmet  beyin  babasının  ismidir   Artvin İskitler tarafından kuruldu  Artvin  sözü  iskitçe´dir   antalya MÖ ll  ci  yüzyılda  Bergama  karalı  Attalos  ll  tarafından  kuruldu  Şehir  önceleri  ismini  kurucusundan  aldı  ve  Attaleia  adıyla  anıldı  Daha  sonra  bu  isim  Adalia,  Antalia  ve  en  son  antalya  şekline  dönüştü   ankara İslam kaynaklarında ankara´nın adı Enguru olarak geçer  Kimilerine  göre  ankara  sözü  Farsça  "Üzüm"  anlamına  gelen  Engür´den,  ya  da  Yunanca´da  Koruk  anlamına  gelen"Aguirada´dan  türemiştir   Bazılarına Hint-Avrupa dillerindeki "Eğmek" anlamına gelen Ank ya da Sankskritçe de; "Kıvrıntı",, anlamına gelen ankaba´dan veya Latince´den çengel anlamına gelen uncus´dan türediği ileri sürülmektedir  Frig  dilinde  Ank  "engebeli,  karışık  arazi  anlamına  gelir  "  Şehrin  diğer  isimleri;  Ankyra,  Ankura,  Ankuria,  Angur,  Engürlü,  Engürüye,  Angare,  Angera,  Ancora,  Ancora  ve  son  olarak  ankara  şeklini  almıştır   Antakya MÖ 300 yıllarında Makedonya Kralı Seleukoz bu yörede Antakya´yı kurdu ve şehre babasının ismi olan Antiokhia adını verdi  Zamanla  büyüyen  kent,  başkent  halini  aldı   Afyonkarahisar Afyon türkülerinde sık sık "Hisar" sözcüğü geçer  "Hisarın  bedenleri  çevirin  gidenleri"  Bu  hisar  sözcüğünün  Afyon  türkülerinde  sık  sık  yinelenmesi  nedensiz  değildir  Eski  adı  Akroenos  olan  şehri  Selçuklular  uzun  süren  bir  kuşatmadan  sonra  ele  geçirdiler  "Hisar"  kuşatma  anlamına  gelir  Acılarla  elde  edilen  yere  "Karahisar"  dediler  ve  orada,  kara  taşlardan  bir  kale  kurdular  Onaltıncı  yüzyılda  bölgede  afyon  yetiştirlmeye  başlayınca,  Karahisar´ın  başına  bir  de  Afyon  eklendi  ve  şehir  "Afyonkarahisar"  adını  aldı   Adapazarı Bu ilimize Adapazarlılar kasaca Ada der  Çünkü  Sakarya  ve  Çark  suyu  arasında  yer  alan  şehir,  tıpkı  bir  adayı  andırır  "Pazar  sözüne  gelince:  Burası  onyedinci  yüzyılda  yörenin  Pazar  yeriydi  İşte,  Adapazarı  bu  iki  sözcüğün  "Ada"  ve  "Pazar"  sözcüklerinin  birleşmesinden  oluştu  Adapazarı,  Sakarya  ilimizin  merkezidir  Adıyaman Cumhuriyet devrine kadar Adıyaman ın ismi â??Hısn-ı Mansurâ? (Mansur Kalesi) idi  Bu  kale  Emevi  komutanlarından  Mansur  İbn-i  Canena  tarafından  Bizans a  karşı  yaptırılmıştır  Adıyaman  ismi  ise  Vadi-i  Leman,  Vadüleman  (Güzel  vadi)  isminin  zamanla  çevrilmiş  şeklidir  Diğer  bir  rivayete  göre  ise  â??Adımanâ?dan,  bunun  da  Hititlerce  iskan  edilen  yer  manasına  â??Etimanâ?dan  gelmiştir   Başka bir rivayete göre çok eski devirlerde Adıyaman da putperest bir hükümdarın hak dine inanmış yedi oğlu varmış  Bu  yedi  genç  putperest  babalarının  dinine  inanmadıkları  için  öldürülmüşler  Bundan  dolayı  Adıyaman  isminin  â??Yedi  Yamanâ?dan  geldiği  söylenir  Bu  yedi  kardeşin  mezarı  Adıyaman ın  güneyindedir | 
|   | 
|  | 
| Konu Araçları | Bu Konuda Ara | 
| Görünüm Modları | |
|  |