08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Nevruz Bayramı İsim Kökeni
İsim kökeni
Kelimenin aslı eski Farsça'dan gelir: Yeni anlamındaki nava ve gün ışığı/gün anlamındaki rÉ?zaÅ?h birleşerek oluşturmuşlardır Anlamı "yeni gün/günışığı" dır ve günümüzün Farsçasında da hala aynı anlamda kullanılmaktadır (nev: yeni + ruz: gün; anlamı "yeni gün") [12]
İrani dillerdeki Gün anlamına gelen Ruz (Farsça), Roç (Beluçca), Roc (Zazaca:Batı Kürtçe), Roz (Soranice:Güney Kürtçe), ya da Roj (Kurmanci:Küzey Kürtçe) sözcükleri Proto-İranicenin "Rauça"sından gelir Bu da eski Hint-Avrupacanın manası Işık olan *Leuk- kelime köküne dayanmaktadır Şu en eski şekilden Rusçadaki Luç, Almancadaki Licht, Yunancadaki Leukos, Latincedeki Lux, İngilizcedeki Light ve Ermenicedeki Luy da oluşmuşlar Proto-Iranicede Rusçadaki gibi bir k > ç ses ertelemesi ortaya çıkmışdır ve ayrıca 'L' sesi 'R'ye dönüşmüştür
Eski İrani dili olan Avesta dilinde Raoçah zamanında esasdan Işık demekti Eski hint-ari dilindeyse (Bugünkü Kuzey Hindistanda varolan dil grubu) Roçiş kulanılmaktadır
Nevruz teriminin tarihte ilk yer aldığı kayıtlar, M S 2 yüzyıldaki Pers İmparatorluğu kayıtlarıdır, ancak bundan çok daha öncesindeki (yaklaşık M Ö 648 ve 330 yılları arasında) Pers İmparatorluğu altında yaşayan değişik milletlerin Pers Şahına Nevruz gününde hediyeler getirdiğine dair bilgiler mevcuttur[13]
Nevruz diğer Türk devlet ve topluluklarında da kutlanılır Bunlardan Azerbaycan'da Novruz, Kazakistan'da Navrız meyrami (ĞĞ Derece yĞ· мейРDerece м), Kırgızistan'da Nooruz, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Mart dokuzu Kırım Türklerinde Navrez, Batı Trakya Türkleri'nde Mevris adları ile anılır
Farsça'da yazılışı Nouruz'dur Türk kökenli bir devlet olan Kazakistan'da (ĞĞ Derece yĞ· мейРDerece м) Navrız meyrami adı ile kutlanan Nevruz Arnavutluk'ta ise Sultan Nevruz olarak isimlendirilir
Kaynak : Wikipedia
|
|
|