Anayasal Rejimler

Anayasal rejimlerin sınıflandırılması, yasama ile yürütme arasındaki ilişkiler üzerine kuruludur Bilindiği gibi devletin üç temel organı olduğu kabul edilir Bunlar, yasaları yapan yasama organı;yasaları uygulayan yürütme organı ve uyuşmazlıkları çözümleyen yargı organıdır Yargının diğerlerinden ayrılması, fonksiyonu itibarıyla tarafsız ve bağımsız olmasını gerektirdiği için daha kolay olmuştur Bu nedenle siyasal rejimlerın sınıflandırılmasında yasama-yürütme ilişkileri esas alınmaktadır Yasama ve yürütme yetkilerinin bir organda toplandığı sisteme kuvvetler birliği denilir Ülkemizde 1876 Anayasası tüm yetkileri padişahta toplamıştı, 1921 ve 1924 Anayasaları ise Büyük Millet Meclisi'nde Yasama ve yürütme yetkilerinin mecliste toplandığı sisteme Meclis Hükümeti adı verilmektedir Yasama ve yürütmenin birbirinden ayrılması kuvvetler ayrılığı olarak adlandırılmıştır Başkanlık sisteminde, parlamento (yasama organı) ve başkanın yetkileri farklıdır

Bazı ülkelerde ise kuvvetler ayrılığı yumuşatılmış olarak uygulanmaktadır Parlamenter rejim denilen bu sistemde, yasama ve yürütme yetkisi ayrı organlardadır, ancak bu organlar, birbirlerini etkileyebilirler Yasama yürütmeyi denetler, yürütme yasamayı feshedebilir Yürütmeyasamaya karşı sorumludur Parlamenter rejimin bir başka ayırt edici özelliği, yürütmenin iki kanadı olması ve yürütmenin bir kanadını oluşturan devlet başkanının yetkisiz ve sorumsuz olmasıdır Ülkemizde 1961 ve 1982 Anayasaları parlamenter rejimi öngörmüştür