Bencillik,Sencillik Ve ÖTesi

Bencil-lik,sencil-lik ve ötesi

Benden, benlikten söz ederken, “sen”den, ötekinden de söz etmek durumundayız Elbette benlik kavramı ve benliğin ne olduğu üzerine psikolojiden felsefeye ve edebiyata kadar çeşitli disiplinlerde çok şey yazılmış ve söylenmiş bulunmaktadır

Bu yazıma başlarken “ben” üzerine üç şiirden bazı alıntılar yapacağım:

“beni bende demen bende değilim
Bir ben vardır bende benden içeri” (Yunus Emre)

“bakanlar bana
gövdemi görürler
Ben başka yerdeyim” (Asaf Halet Çelebi)

“elimden gelen bu ben iki kişiyim
Çoğalmak neyse ne azalmak zor” (Attila İlhan)

Her insan bir bendir, kendi benlik bilincine sahiptir Ama ben olmak ile bencil olmak aynı şey değildir Gerçekten benliğinin bilincinde olan, ben olan kişi sencil olabilir ancak Çünkü seni bilmeyen, anlamayan, sen ile kendini oluşturmayan ve tamamlamayan ben, eksik bir ben olarak kalmaya yazgılıdır Söz konusu eksikliğin ve çarpıklığın görünümleri, şiddet, terör, cinayet, kıyım vb olarak dünyamızı yaşanılmaz bir yere dönüştürmektedir

Ben, varoluşsal bir kavram ve gerçekliktir Ben, hem maddi hem de tinsel bir gerçekliktir Bencillik ise varolan bir benin diğerleriyle ilişkisinde ortaya çıkan bir tutum/anlayış, ilişki biçimi ve etik boyutu içeren bir eylem tarzıdır

Bir ben olarak her insan, kim olduğunu, ne olduğunu ve olması gerektiğini kendine sorar Bir bakıma felsefe de insanın kendi varoluşunun neliğine yönelik sorularla kendini ifade eder Bu soruları araştıran başka insan bilimleri de vardır günümüzde Ama felsefenin temel soruları diğer bilgi disiplinleri için de yol açıcı ve aydınlatıcıdır

Bir ben olarak her insan, diğerleriyle birlikte ve onlarla kurduğu ilişkiler/iletişimler bağlamında kendi benliğini de oluşturur ve bunun bilincini edinir Unutulmaması gereken önemli bir şey de şudur: diğerleri karşısında her kişi, her ben de bir “öteki”dir Ben nasıl bir öteki ise, öteki de bir bendir Bu gerçeği gözden kaçırmanın ya da görmezden gelmenin bedelini, gerek kişisel ilişkilerimizde gerekse toplumsal-kültürel ortamda, her gün çok ağır biçimde ödemiyor muyuz?

Kendine bakan, beninin aynasında ötekini de görebiliyorsa, kendini görebilir Aklımız bir gözümüz ise kalbimiz ikinci gözümüz değil midir? Bütün gözlerini kapatan insanlar olabilir Ama tümüyle kör olan, körleşen bir insan olabilir mi?

Felsefe, şiir, bilim başta olmak üzere, bütün bilgi biçimleri insana kendini, kendi benini ve ötekini görmeye yönelen bir göz ve bakış edinme olanaklarını sunabildikleri ölçüde anlamlı ve değerli olmazlar mı? alıntı