Aedon

Aedon





Yun Bülbül

(1) İlkçağ yazarlarını çok etkileyen bu efsaneye ilkin Homeros'ta rastlanır Odysseia'da ( X i X , 518) anlatıldığına göre, Aedon Pandareos'un kızı ve Thebai-li Zethos'un karışıdır Zethos'un kardeşi Amphion Niobe ile evlenip çok çocuğu olduğu halde, Aedon'la Zethos'un yalnız bir çocukları olur: Itylos Aedon eltisini kıskanır ve bir gece en büyük oğlunu uykusunda öldürmeye kalkışır, ne var ki yanılır, karanlıkta Ni-obe'nin oğlunu değil de kendi çocuğunu öldürür Tanrılar Aedon'a acıyıp onu bir bülbüle dönüştürürler
(2) Miletos efsanesi şöyledir:

Aedon Milet'li Pandareos'un kızı ve Polytekhnos adlı sanatçının karışıdır Kocasıyla birlikte Kolophon' da mutlu günler yaşarlar, İtys adında bir oğulları olur Ama mutlulukları başlarına vurur, gurura kapılırlar- Zeus ile Hera'dan daha mutlu bir çift olmakla övündükleri için, Hera ceza olarak kavga tanrıçası Eris'i sokar aralarına Karı koca birbirleriyle yarışmaya girişirler, Polytekhnos araba yapmakta, Aedon kumaş dokumakta K i m daha çabuk bitirecek-se, öbürüne bir hizmetçi bulup getirecektir Yarışmayı Aedon kazanır, kocası da gider Efes'ten onun kız kardeşi Khelidon'u (Yun Kırlangıç) alır, yolda onu kirletir, saçlarını kesip köle kılığına sokar ve kız kardeşine kim olduğunu bildirirse, onu öldüreceğini söyleyerek Aedon'a verir Aedon kız kardeşinin bir gün çeşme başında dert yandığını duyunca, onu tanır İki kız kardeş öç almaya karar verirler, İtys'i öldürüp pişirirler ve babasına ye-dirirler Polytekhnos işin farkına varınca çılgına döner, iki kız kardeşi öldürmek ister Zeus araya girer ve birini bülbül, öbürünü kırlangıç haline sokar

(3) Atina efsanesi: Tragedya yazarlarının ve özellikle Sophokles'in yitik "Tereus" traged yasında anlatıldığı gibi, Prokne ile Philomela Atina kralı Pandion'un kızlarıdır Prokne Trakya kralı Tereus'la evlenir ve İtys adlı bir oğulları olur Ama Tereus Philomela ile de sevişir ve olup biteni kız kardeşine anlatmasın diye dilini koparır İki kız kardeş İtys'i kesip babasına yedirmekle öç alırlar Tanrılar Prokne'yi bülbül, Philomela'yı kırlangıç (başka bir anlatıma göre adı güzel sesli anlamına gelen Philomela bülbül olur), Tereus'u da hüthüt kuşuna dönüştürürler Aristophanes "Kuşlar" komedyasında bu dramı Hüthüt'ün ağzından şöyle anlatır:

yan garip bülbülüm, uyan,
Çöz tanrısal dilini,
Dök yüreğindeki acılan,
Anlat o kutsal ağıtlarınla
Oğlumuz ffys'in başına gelenleri
Kızıl boynundan su gibi aksın
Oğlumuzun adını inleyen sesin,
Sık fundalıklardan göklere yükselsin,
A p o l l o n , altın saçlı t a n r ı
Duyup bu acı yankıları,
Alsın fildişi çalgısını,
Karşılık versin sana,
Tanrı koroları kursun yukarda,
Ve ölümsüz dudaklarından çıkan ezgiler
Karışsın sesine mutlu yüceliklerde