Roma-Tarihi-Ekonomisi

Roma-Tarihi-Ekonomisi

İtalya'nın başkenti ve en büyük kentidir Papanın yönetiminde, küçük ve bağımsız bir devlet olan Vatikan kenti de Roma sınırları içindedir (bak Vatikan) Yaklaşık 3000 yıllık zengin bir tarihi olan Roma kentine ilişkin bilgilerin bir bölümünü ROMA İMPARATORLUĞU maddesinde bulabilirsiniz İÖ 8 yüzyılda Tiber Irmağı'nın sol yakasındaki yedi tepeden Palatium (bugün Palatino) Tepesi'nde ilk yerleşimin gerçekleşmesinden sonra, yerleşmeler öteki tepelere de yayıldı İS 2 yüzyıla kadar sürekli büyüyen Roma, bu tarihte nüfusu 1 milyonu bulan büyük bir kent durumuna geldi

italyan birliği gerçekleştikten sonra 1870'te modern İtalya'nın başkenti olan Roma, Avrupa'nın en eski kültür ve sanat merkezlerinden biridir 2000 yıllık anıtların bulunduğu kentte, ortaçağdan ve Rönesans döneminden kalma büyük alanlar, saraylar ve yüzlerce yıldan beri kullanılan yollar vardır Eski kent merkezinin çevresinde gelişen modern mahalleler iç içe halkalar biçimindedir




Roma, İtalya'nın batı kıyısının ortalarında, Campagna di Roma adıyla bilinen bir ovada yer alır Bu ova boyunca Tiber Irmağı derin bir vadinin içinden akar Kent denizden yaklaşık 24 km içeride, Tiber'in iki yakasında kuruludur Alçak bir kent olan Roma yazlan, özellikle de temmuz ve ağustos aylannda çok sıcak olur




Eski Roma'nın yedi tepesinden biri olan Capitolium'un (bugün Capitolino) eteklerinde ünlü Roma Forumu'nun kalıntılanna rastlanır (bak Forum) Bunun büyük bir bölümü, artık içinde birkaç yıkık sütun ve duvardan başka bir şey bulunmayan bir düzlüktür Forumun güneyinde, bir zamanlar Roma imparatorlannın görkemli saraylannın yükseldiği Palatino Tepesi vardır Burası bugün, çam ağaçlannın arasında yıkıntılar içinde bir bahçe görünümündedir Forumun doğusunda yer alan Colosseum, 1 yüzyıldan kalma dev bir açık hava tiyatrosudur; ortasında, gösterilerin yapıldığı bir arena vardır Romalı gladyatörler burada dövüşürlerdi (bak Gladyatör) Daha sonra ilk Hıristiyanlar burada aslanlara atıldı

Modern kent, eteğinde büyük Venedik Meydanı'nın (Piazza Venezia) bulunduğu Capitolino Tepesi'nin kuzeyine düşer İtalya'nın ilk kralı II Vittorio Emanuele'nin (1820-78) heykelinin bulunduğu Venedik Meydam'nda, eskiden Venedik elçilerinin oturduğu görkemli bir saray vardır Bu saray faşizm döneminde Benito Mussolini'nin (1883-1945) karargâhı oldu Bugün ise müze ve kütüphane olarak kullanılmaktadır

Venedik Meydanı'n-dan başlayan tarihsel Via del Corso caddesi, kentin merkezinden geçerek kuzeye doğru uzanır ve Halk Meydam'nda (Piazza del Popolo) sona erer Bir zamanlar at yarışlan-nın yapıldığı Via del Corso, iki yanındaki şık mağazaları, motosikletlerin önemli bir yer tuttuğu yoğun trafiği ve insan kalabalığıyla cıvıl cıvıl bir caddedir Yan yoldaki Colonna Meydam'nda (Piazza del Colonna) Roma İmparatoru Marcus Aurelius'un zaferlerinin işlendiği Marcus Aurelius Sütunu görülür Aynı alandaki Chigi Sarayı günümüzde başbakanlık konutu olarak kullanılmaktadır İtalyan Parlamentosu'nun meclislerinden biri olan Delegeler Meclisi de buraya oldukça yakındır
Kentin bu bölümü ortaçağda da, Rönesans döneminde de Roma'nın merkeziydi (bak Rönesans)





Bu nedenle Via del Corso üzerinde, eski sarayların yanı sıra bugün banka ya da devlet dairesi olarak kullanılan 15 ve 16 yüzyıl Rönesans yapılarına da rastlanır
Via del Corso ile batıda Tiber Irmağı arasında kalan dar sokaklar, Tiber'in karşı yakasındaki Trastevere semtiyle birlikte, kentin belki de en canlı bölümüdür Roma'nın her çağını temsil eden Pantheon da bu bölgededir İÖ 27'de tapınak olarak yapılan Pantheon, İmparator Hadrianus tarafından değiştirilerek yenilendi 7 yüzyılın başında kiliseye dönüştürülen yapı, günümüzde de aynı işlevi sürdürmektedir Roma'daki yapıların çoğunun dış yüzü kırmızımsı tuğla rengindedir Bu yüzden kent, özellikle güneş doğarken ve batarken altın sarısı bir görünüm alır Tiber'in batı yakasında, Sant'Angelo Kalesi olarak adlandırılan, Hadrianus'un anıtmezarı vardır Daha sonra papalar tarafından kaleye dönüştürülen Sant'Angelo, uzun bir geçitle Vatikan' m ana kilisesi olan San Pietro Bazilikası'na bağlanmıştır Kalenin batısındaki kısa yoldan Vatikan kentine ulaşılır



4 yüzyılda imparator I Constantinus'un yaptırdığı San Pietro Bazilikası 15 yüzyılın sonlarına doğru yıkılmaya yüz tutmuş, yeniden yapımı için planlar hazırlanmıştı 1547'de Michelangelo, ortasında büyük bir kubbe olan görkemli bir kilise tasarımı yaptı {bak Michelangelo) Bu plan sanatçının ölümünden sonra uygulandı Kubbenin yapımı 1590'da tamamlandı Michelangelo'nun imzasını taşıyan Pietâ da San Pietro'dadır Pietâ, Hz İsa çarmıhtan indirildikten sonra ölüsünü kollarında tutan Hz Meryem'in betimlemesi-dir Michelangelo'nun 1499'da yapmış olduğu bu mermer heykel onurlu bir ölümün ve acının simgesidir Katedralin önündeki elips biçimindeki geniş alanı, üzerinde heykeller bulunan 284 sütun çevreler Tam ortasında, iki çeşme arasına yerleştirilmiş bir dikilitaş vardır Paskalya ve Noel gibi önemli günler de, papanın kutsaması için dünyanın dört bir yanından gelen binlerce insan bu alanı doldurur

San Pietro Bazilikası'nın kuzeyinde bulunan Vatikan Sarayı papalık konutudur Sarayın galerileri ve odaları, içlerinde paha biçilmez resimler, heykeller, duvar halıları, elyazmaları ve kitaplar bulunan bir müzedir Papanın özel dairesinden ayrılmış olan bu bölümler turistlerce gezilebilmektedir Michelangelo'nun tavan resimleri ve mihrap arkasındaki duvarında Son Yargı freskinin yer aldığı Sistina Şapeli de Vatikan 'dadır Bu kilise, papanın da katılmasını gerektiren özel törenlerin yapıldığı ve papanın ölümü halinde kardinallerin yeni papayı seçmek üzere toplandıkları yerdir {Ayrıca bak KATOLİK KİLİSESİ) Roma'da, değerli mozaiklerle bezeli küçük ve sade kiliseler olduğu gibi, sonraki çağlarda yapılmış çok daha gösterişli pek çok kilise vardır
Campa dei Fiori (çiçek pazarı), tiyatro sahnesine benzeyen küçük Sant'Ignazio Meydanı, İspanyol Meydanı ve Santa Trinitâ dei Monti Kilisesi'ne doğru yükselen İspanyol Merdivenleri kentin görülmeye değer güzel yerleridir

Roma'da 300'den fazla çeşme vardır Çağlayan gibi akan sularıyla Trevi Çeşmesi, yer aldığı dar alanın büyük bir bölümünü kaplar Turistler Roma'ya gene gelebilmek dileğiyle Trevi Çeşmesi'ne para atarlar Navona Meydanı'ndaki Dört Irmak Çeşmesi Bernini'nin yapıtıdır (bak Bernini, GianLorenzo) Roma çeşmeleri 2000 yıl önce yapılmış olan suke-merleriyle beslenir (bak SUKEMERİ) Kuzeyde, Roma'nın en büyük parkı Borghese Bahçeleri kente tepeden bakar Bu bahçelerin içinde bulunan iki Rönesans sarayından Villa Borghese günümüzde bir sanat galerisidir, Villa Giulia ise Etrüsk sanatı müzesi olarak kullanılmaktadır

Roma'nın kuzeyinde, eski bir kırsal bölge olan Etruria uzanır; doğu ve güneydoğusunda, büyük Campagna di Roma'nın 16-24 km ötesinde Sabine ve Alban tepeleri yükselir Bu tepelerde Roma'ya bakan küçük dağ kasabalan yer alır Bunlar arasında, yüksek çağlayanlanyla Tivoli ve Frascati, papanın yazlık malikânesinin bulunduğu Castel Gan-dolfo, dinsel bayramlarda sokakları halı gibi çiçeklerle örtülen Albano ve Genzano kasabalan sayılabilir Albano ve Nemi göllerinin de bulunduğu bu bölgeye Roma'dan günübirlik gidilebilir Pek çok Romalı, tatilini kentin güneybatısında, yaklaşık 27 km uzaklıktaki Ostia'nın gözalabildiğine uzanan kumsallarında geçirir
Roma, Milano ve Torino gibi önemli bir sanayi kenti değildir; gene de madeni eşya, giyecek ve yiyecek maddeleri, elektrikli aygıtlar üreten fabrikaları vardır Basım, yayımcılık ve sinema sanayisi gelişkindir Duvar halısı, mücevher ve deri işleri gibi el yapımı mallar da üretilir Ama Roma'nın en önemli
gelir kaynağı turizmdir Kente her yıl çok sayıda turist gelir
Nüfusu 2812827'dir (1988)