Dadaloğlunun Hayatı Ve Eserleri

Dadaloğlunun hayatı ve eserleri

19 yüzyılda yaşamış güney illerinin büyük şairi Dadaloğlu hakkında kesin bir bilgiye sahip değiliz Bu durum hemen bütün halk şairleri için böyledir Bunun sebebi saz şairlerinin çoğunun ümmi oluşu ve aydın zümrenin onlara önem vermemiş olmasıdır Bu yüzden yazılı belge bulmak çok güçtür Hele divan şairlerinden bahseden tezkerelerde halk şairlerinin adlarına rastlamak mümkün değildir Bunun için yaşadıkları zamanda hayatlarına dair bilgi vermeyen halk şairlerini incelemek zorlaşmaktadır Bu durumda rivayetler ve şiirleri ile yetinmek zorundayız

Dadaloğlu içinde durum aynıdır Her büyük şair için olduğu gibi güneyde her bölge onu kendine mal etmeye çalışmıştır Rivayetler birbirini tutmaz olur



Dadaloğlu toros dağlarında dolaşan göçebe Türkmen aşiretlerinin Avşar boyundandır Şiirlerinde ;

Kalktı göç eyledi Avşar elleri

Ağır ağır giden iller bizimdir

Gibi mısralara rastlanmaktadır

Bu aşiretin gezdiği yerle Torosların Erzin, Payas, Adana, Kozan çevreleridir Türkülerinde onun hayalini görür gibi oluruz Bir elinde sazı bir elinde tüfeği tepeden tepeye koşarak aşiret erlerini savaşa teşvik ederek Osmanlıya hıncını haykırır

Kaypak Osmanlılar size aman mı

Biraz sonra :

Şahdan ferman türkmen ili göçünce

Daha da hey Osmanlıya aman mı

der Top gürültülerine karışan sazının tellerine dokunur Padişaha meydan okur

Hakkımızda devlet etmiş fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir

Diye haykırır Bunun gibi tarihi olaylarla ilgili türküleri çoktur

Dadaloğlu kavga olmadığı zamanlar bir tabiat ve aşk şairidir Her türlü güzelliğe vurgundur

Fakat asıl özelliği ve kudreti cenkler için yaptığı türkülerinde görülür Yaşadığı çevrenin tarihi olayları onu bir cenk şairi yapmıştır belki de en güzel eserleri dağlarda dövüşler arasında kaybolup gitmiştir

Dadaloğlu büyük bir halk şairidir Şiirlerinde kudretli bir sanat ifadesi görülür İlgilendiği olaylar dolayısıyla hem bir devrin tarihini hem de bir toplumun duyuş ve düşüncelerini yaşatmıştır Bu bakımdan Dadaloğlu edebiyatımızın dikkatle üzerinde durulmaya değer şairlerinden biridir en çok bilinen şiirlerinden bir tanesi avşar elleridir

Avşar Elleri

Kalktı göç eyledi avşar elleri

Ağır ağır giden eller bizimdir

Arap atlar yakın eyler ırağı

Yüce dağdan aşan yollar bizimdir

Belimizde kılıcımız kirmani

Taşı deler mızrağımın temreni

Hakkımızda Devlet Vermiş Fermanı

Ferman padişahın dağlar bizimdir

Dadaloğlum yarın kavga kurulur

Öter tüfek davlumbazlar vurulur

Nice koç yiğitler yere serilir

Ölen ölür kalan sağlar bizimdir

Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz

Ölürüz De Kömür Gözlüm Ölürüz

Dost Ağlasın Zalim Felek Utansın

Kıyamette Kavuşmak Var Biliriz

Dost Ağlasın Kahpe Felek Utansın

Bir Çıkmaza Girdi Bugün Yolumuz

Geçit Vermez Sağımızla Solumuz

Kalır Gayri Bizim Burda Olumuz

Mert Ağlasın Namert Olan Utansın

Avşar İli Yaylasına Göçmedik

Aşın Yeyip Sularını İçmedik

Tenhalarda Kendimizden Geçmedik

Can Ağlasın Hain Felek Utansın

Dadaloğluyum Yine Coştu Çağladı

Ak Üstüne Karaları Bağladı

Fırkat Odu Yüreciğim Dağladı

Ben Ölende Çapanoğlu Utansın