06-13-2010
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Gine (Ekvator Afrika'sında)
GİNE (Ekvator —si), Ekvator Afrika'sında, Gine körfezi kıyısında devlet; 28 100 km2; 380 000 nüf Başkenti Malabo Resmi dili ispanyolca
COĞRAFYA
Ülke, kıtada yer alan Mblni İlini (esk Rio Muni; burada, bir kıyı ovasıyla sınırlanan eski Cambriaöncesi temel en yüksek noktasına 1 200 m İle Mıtra'da ulaşır) [26 000 km2], bütünüyle yanardağ kökenli Bioko (esk Fernando Poo) ve Pagalu adası gibi birçok adayı içerir Yarı tropikal iklim, sıcak (yüksek yerler dışında) ve nemlidir Bi-oko'da çok azalmış olan orman hemen hemen bütün Mbini'yl örter Genellikle küçük köylerde yaşayan halkın çoğu bantu kökenlidir: kıtada Fanglar, Bloko'da Bubiler; Macias Nguema rejimi sırasında 120 OOO'i aşkın İnsan ülkeden kaçmıştır
1968'den önce ülke İktisadı, yiyecek maddeleri tarımı (manyok), ilkel balıkçılık ile kakao (ekilmiş 60 000 ha'dan 40 000 t ürün alınır), kahve (8 0001; özellikle Mbi-nl'de), kereste (350 000 m3; okume ve çeşitli keresteler) dışsatımına dayanıyordu Ülkenin harap olması bu rakamları kakao için 8 000 t'a, kahve için 1 500 t'a, kereste İçin 6 500 m3'e İndirdi Bugün bütün işletmelerin yeniden düzenlenmesi gerekmektedir Sanayi başlangıç aşamasındadır Ülke iktisadını yeniden kurması için Ekvator Ginesi'ne çeşitli yardımlar verilmektedir
TARİH
Kamerun ile Gabon arasındaki ispanyol Glnesi, Portekiz'in XV yy 'dan beri işgal ettiği ve Annobön ve Fernando Poo adalarıyla kıyının bir bölümünü İçine alan tesislerini bırakmasından hemen sonra Pardo antlaşması'yla (1778) kuruldu Ülke halkı, zenci ticaretinde ve "değiş -tokuş"ta Porteklzliler'e aracı olan Ndove-ler'den oluşuyordu, ispanya bölgeye resmen 1843'te müdahale etti İngilizler 1827-1845 arasında Fernando Poo'yu işgal etti ispanya temsilcisi Lerena, rio Be-nito'dan Santa Clara burnuna kadar uzanan kıyı kesimindeki çok sayıda ndove şefinin bağlılığını sağladı Annobön da 1843'te ispanya'ya bağlandı, ilk İspanyol vali sömürgeyi 1858'de teslim aldı XIX yy sonunda fang göçleri río Muni kıyılarına ulaştı Krular'ın Fernando Poo'da yerli halkla melezleşmesi sonunda Fernandi-nolar ortaya çıktı Fransa kıyının İşgaline karşı çıktı Bu sorun kıtadaki ispanyol egemenliğini sınırlayan 1900 Paris antlaşmasıyla çözümlenebildi Rio Munl'nin iç kesimi ancak 1926'da resmen işgal edildi Sömürge 1959'da ispanyol eyaleti oldu Daha 1950de bazı kesimler bağımsızlık İstemeye başlamışlardı
Movimiento Nacional de Liberación de Guinea Ecuatorial (MONALİGE) kesin olarak 1962'de kuruldu Bir referandumdan (aralık 1963) sonra ispanyol Ginesi 1 ocak 1964'te özerkliğini elde etti; 1968'de, bölünmez bir cumhuriyetin kurulmasını sağlayan bir anayasa referandumuyla bağımsızlığına kavuştu 29 eylül 1968de Esan-gi klanından bir Fang olan Macias Nguema cumhurbaşkanı oldu Binlerce yurttaşının tahliyesini güvenceye almak için şubatta paraşütçüler gönderen ispanya İle İlişkiler 1969dan başlayarak gerginleşti Macias, İspanyol işletmelerini kapattı; aynı anda nljeryalı İşçiler ülkelerine dönmeye başladılar Ekvator Glnesi kadrosuz kalırken İspanya bütçe açığını kapattı
1970'ten başlayarak tüm siyasal partiler kapatıldı ve bunların yerine 1972de Partido Unico Nacional de los Trabajadores (PUNT) adını alan Partido Unico Nacional (PUN) oluşturuldu Zorba (ve eş -dost kayırıcılığına dayalı) bir rejim kuruldu Ülke kapıları sovyet askeri danışmanlara ve çinli teknisyenlere açıldı Tutuklamalar ve siyasal cinayetler yoğunlaştı Ekvator Glnesi yurttaşlarının ülke dışına göçü hızlandı; çok geçmeden nüfusun üçte biri ülkeden ayrılmış durumdaydı 1974'te bir ayaklanma ve bir hükümet darbesi girişimi bastırıldı, iktisadi durum gün geçtikçe bozuldu Çin yardımını azaltırken, AET askıya aldı 3 ağustos 1979da albay Teodoro Oblang Nguema Mbaso-go, F Macias Nguema'yı devirdi; ancak, Küba'dan ve Doğu Avrupadan gelen kiralık askerlerin yardımıyla F M Nguema, başarısız bir karşı darbe girişiminde bulunduktan sonra tutuklandı ve eylülde İdam edildi T Oblang Nguema Mbaso-go'nun başkanlığındaki bir Yüksek askeri konsey'ln temsil ettiği İktidar, her türlü muhalefeti ezen, fang kabilesinden bir askeri grubun elindedir, ispanya ve Batı İle İlişkiler yeniden canlanmaktadır
Ağustos 1982de yapılan referandumla yeni anayasa kabul edildi Yönetime karşı olanlar yurtdışında birleşik cephe oluşturdular (1983) Ocak 1985'te % 82 oranında devalüasyon yapıldı, iktisadi yardım konusunda İMF İle anlaşmaya varıldı Birtakım yöneticilerin katıldığı darbe girişimi ortaya çıkarıldı (19 temmuz 1985) Suçlu görülenler, devlet başkanı Nguema'nin yönettiği askeri mahkemede yargılandılar
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|