Diş Oluşumu (Dentogenesis)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Diş Oluşumu (Dentogenesis)
Dişler Os maxillae (Üst çene kemiği) ve Os mandibulae (alt çene kemiği)'nın pars alveolaris (alveolar kısmında), diş torbası (pericoronium) adı verilen torbacık bezeri yapılar içinde gelişirler

Ameloblastlar mine (enamel), odontoblastlar dentin, fibroblastlar ise ilgili bağ dokuyu oluştuturlar

Ameloblastlar, mine oluşumu tamamlandıktan sonra kaybolurlar ancak odontoblastlar ve fibroblastlar diş ömrü boyunca çalışmaya devam ederler

Diş oluşum evreleri şöyledir:

Tomurcuk safhası
Takke safhası
Çan safhası

Taç kısmı oluştuğunda ameloblastlar kaybolurken odontoblastlar dentin sentezine devam ederek kökü oluştururlar Bu arada diş,kökü oluştukça sürme düzlemine doğru hareket eder Bu hareketin fizyolojisi hala tam açıklanamamıştır Kök oluşumu diş ağıza sürdükten sonra da yaklaşık 2 yıl devam eder ve sonunda diş kökünün ucu (apex dentis) damar ve sinir giriş çıkışına izin veren bir por bırakacak şekilde kapanır

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Yirmi yaş dişleri

Alt sağ, alt sol ve üst sağ, üst sol olmak üzere toplam 4 adet yirmi yaş dişi vardır

Yirmi yaş dişerinin ağızlarda yer bulamamasının temel nedeni insan neslinin daha yumuşak gıdalarla beslenmesi sonucu çenelerinin küçülmesidir

Bazı ağızlarda konjenital (doğumsal/genetik) olarak yirmi yaş dişleri hiç bulunmaz

Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri oluşur ancak yer darlığı ve başka nedenlerle sürmez ve çene kemiklerinde gömülü kalırlar

Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri oluşur ve yarı yarıya sürerler

Sürme tam olmaz

Buna yarı gömülü yirmi yaş dişi denir

Yarı gömülülük iki tipte olabilir

Birincisinde dişin taç (kron) kısmının üzerinde operkulum (operculum,pericoronium) adı verilen mukoza parçası olabilir

İkinci tipteyse dişin taç kısmının bir bölümü kemik dokuyla örtülüdür

Her iki şekilde de yarı gömülü yirmi yaş dişlerinin etrafında gıda artıklarının birikeceği enfeksiyona (iltihap) elverişli bir alan meydana gelir

Bazı ağızlarda yimi yaş dişleri diğer azı dişlerinden farksız olarak gayet normal biçimde sürerler

Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri, sürerken önündeki dişleri iteleyerek yer darlığına sebep olurlar

Bunun sonucu olarak da genelde alt keser dişlerde eğrilik meydana gelir

Yine bu "iteleme" esnasında, birbiriyle normal temasını kaybeden bazı dişler de çürüyebilir

Sonuç olarak, kişiler yirmi yaş dişleriyle ilgili sorun yaşamamak için bir diş hekimine başvurmalı ve ağzında yimi yaş dişi var-yok, yirmi yaş dişinin sürebileceği alan var-yok şeklinde ilgili muayenesini yaptırmalıdır

Prof

Dr

Mücahit KARATAY

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Diş Oluşumu (Dentogenesis) Diş Oluşumu (Dentogenesis) Dişler Os maxillae (Üst çene kemiği) ve Os mandibulae (alt çene kemiği)'nın pars alveolaris (alveolar kısmında), diş torbası (pericoronium) adı verilen torbacık bezeri yapılar içinde gelişirler Ameloblastlar mine (enamel), odontoblastlar dentin, fibroblastlar ise ilgili bağ dokuyu oluştuturlar Ameloblastlar, mine oluşumu tamamlandıktan sonra kaybolurlar ancak odontoblastlar ve fibroblastlar diş ömrü boyunca çalışmaya devam ederler Diş oluşum evreleri şöyledir: Tomurcuk safhası Takke safhası Çan safhası Taç kısmı oluştuğunda ameloblastlar kaybolurken odontoblastlar dentin sentezine devam ederek kökü oluştururlar Bu arada diş,kökü oluştukça sürme düzlemine doğru hareket eder Bu hareketin fizyolojisi hala tam açıklanamamıştır Kök oluşumu diş ağıza sürdükten sonra da yaklaşık 2 yıl devam eder ve sonunda diş kökünün ucu (apex dentis) damar ve sinir giriş çıkışına izin veren bir por bırakacak şekilde kapanır

10-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Diş Oluşumu (Dentogenesis) Yirmi yaş dişleri Alt sağ, alt sol ve üst sağ, üst sol olmak üzere toplam 4 adet yirmi yaş dişi vardır Yirmi yaş dişerinin ağızlarda yer bulamamasının temel nedeni insan neslinin daha yumuşak gıdalarla beslenmesi sonucu çenelerinin küçülmesidir Bazı ağızlarda konjenital (doğumsal/genetik) olarak yirmi yaş dişleri hiç bulunmaz Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri oluşur ancak yer darlığı ve başka nedenlerle sürmez ve çene kemiklerinde gömülü kalırlar Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri oluşur ve yarı yarıya sürerler Sürme tam olmaz Buna yarı gömülü yirmi yaş dişi denir Yarı gömülülük iki tipte olabilir Birincisinde dişin taç (kron) kısmının üzerinde operkulum (operculum,pericoronium) adı verilen mukoza parçası olabilir İkinci tipteyse dişin taç kısmının bir bölümü kemik dokuyla örtülüdür Her iki şekilde de yarı gömülü yirmi yaş dişlerinin etrafında gıda artıklarının birikeceği enfeksiyona (iltihap) elverişli bir alan meydana gelir Bazı ağızlarda yimi yaş dişleri diğer azı dişlerinden farksız olarak gayet normal biçimde sürerler Bazı ağızlarda yirmi yaş dişleri, sürerken önündeki dişleri iteleyerek yer darlığına sebep olurlar Bunun sonucu olarak da genelde alt keser dişlerde eğrilik meydana gelir Yine bu "iteleme" esnasında, birbiriyle normal temasını kaybeden bazı dişler de çürüyebilir Sonuç olarak, kişiler yirmi yaş dişleriyle ilgili sorun yaşamamak için bir diş hekimine başvurmalı ve ağzında yimi yaş dişi var-yok, yirmi yaş dişinin sürebileceği alan var-yok şeklinde ilgili muayenesini yaptırmalıdır Prof Dr Mücahit KARATAY