Manyetizma

manyetizma

Bir iple ortasından açılan çubuk mıknatıs hemen hemen coğrafi kuzey yönü belirlemek için, pusula olarak kullanılabilmektedir Doğal mıknatıslarda dünyanın manyetik alanına paralel olarak yöneleceklerdir Doğal mıknatısın uçlarına manyetik kutuplar denir Yaklaşık olarak dünyanın coğrafik kutbu, öteki ucuna ise güney kutbu adı verilir


Çivi ve demir gibi mıknatıslanmamış demir parçaları, mıknatısın her iki kutbu tarafından da çekilir Bir mıknatıs yaklaştırıldığı zaman, pusula iğneleri de sapar İçinden elektrik akımı geçen bir tel mıknatıslar tarafından çekilir veya itilir Tüm bu olayları mıknatısın manyetik alanı ile açıklayabiliriz Verilen bir noktada manyetik alanın yönünü, o noktaya konulan bir pusula iğnesinin gösterdiği yön olarak tanımlayabiliriz



Bir pusula iğnesinin oklu ucu, (kuzey) mıknatıs tarafından itilir Güney kutba yakın olan bir pusula iğnesi de mıknatısa doğru yönelir; çünkü zıt kutuplar birbirlerini çekerler Yani “Manyetik alan çizgileri, bir mıknatısın kuzey kutbundan dışarı çıkarlar, güney kutbundan içeri girerler” (Bueche,Jerde;2000:575)

Duran yüklerden çıkan elektrik alan çizgileri, alanı oluşturan yüklerden başlar ve yine o yüklerde biterler Oysa, akımlar tarafından oluşturulan manyetik alan çizgilerinin ne başı ne de sonu bellidir Bu alan çizgileri, içinden akım geçen teli çepeçevre sararlar Daimi mıknatıslardan doğan alan çizgileri, mıknatısın yüzlerinde başlayıp bitiyor gibi görünürler Fakat, bu, adi bir pusula için böyledir Nötronları pusula iğnesi gibi kullanarak, daimi bir mıknatıs içindeki durumun nasıl olduğu anlaşılabilir Böyle yapınca, çizgilerin mıknatısın yüzünde bitmediği görülmektedir (Schaim; Cross, 1982:478)