Makineci(Dikiş) Mesleği

TANIM
Belli bir desen ve şekilde kesimi yapılmış kumaş, deri, kürk vb parçaların makine ile birleştirilmesi (dikilmesi) işlemini yapan kişidir

GÖREVLER

- Dikim yapılacak parçaya göre makineyi seçer,
- Makineyi iğne, iplik, dikim çeşidine göre dikişe hazırlar,
- Gelen parçaların renk, şekil ve kesim özelliklerine göre iplik ve dikiş çeşidini seçerek dikimini yapar,
- Dikimi yapılan parçaların overlok işlemini yapar,
- Dikimi yapılan parça üzerine makine ile yapılması istenilen desen, şekil, parça ilavesi vb işlemlerini yapar,
- Dikilen, tamir edilen parçaları kontrol eder, varsa hatalarını düzeltir,
- Dikilen parçaları ilgili üniteye götürür veya gönderir,
- Makinenin günlük bakımını yapar

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

Düz ve sanayi tipi spesial dikiş makineleri, overlok makinesi, reçme makinesi, ilik otomatı,düğme otomatı, makas, iğne, yağdanlık, tela, kumaş, deri, kürk, mefruşat, branda, naylon vb maddeler, iplik, mezura, düğme, makinelerin bakımı için gerekli el aletleri

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Makineci olmak isteyenlerin;
- Görme özürlü olmaması,
- Renkkörlüğü bulunmaması,
- Göz ve el koordinasyonu olması,
- Sabırlı ve dikkatli,
- Uzun süre oturarak çalışmayı seven,
- Aynı işleri sürekli tekrarlamaktan bıkmayan,
- El ve parmak becerisi yüksek olması gerekir

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Atölye fabrika gibi kapalı ortamlarda bant usulü ile çalışırlar Seri üretim yapılan işyerlerinde, işbirliği ve üretim akışını aksatmayacak çalışma temposu çok önemlidir Çalışma ortamı; gürültülü, zaman zaman tozludur

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Makineciler, konfeksiyon imal atölye ve fabrikaları mefruşat, çadır-branda imal atölyeleri; torba, çuval atölyelerinde çalışabilirler Ülkemizin tekstil yönünden gelişmiş olması, konfeksiyon ürünlerinin çeşitlenmesi hazır giyime duyulan ihtiyaç makineci istihdamını da olumlu yönde etkilemiştir Halen yetişmiş makineci açığı oldukça fazladır Ancak, konfeksiyon işyerlerinde yaygın olarak sigortasız işçi çalıştırma, düşük ücret gibi nedenlerle bu meslek elemanlarında sık sık işyeri değiştirme söz konusudur Kendi işyerlerini açma imkanları da mevcuttur

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

- Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezleri,
- Türkiye İş Kurumu-İşletme işbirliği ile açılan “İşgücü Yetiştirme kursları”,
- Halk eğitim merkezleri,
- Özel kurs firmaları, dershaneler,
- İşletme-öğretim kurumları işbirliği ile açılan kurslar,
- İşletmelerin eğitim merkezleri ve birimlerinde açılan kurslar,
- Kız meslek liseleri, Anadolu kız meslek liseleri, çok programlı liselerin “Tekstil Konfeksiyon Bölümü”nde , kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüleri, pratik kız sanat okullarında verilmektedir

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir
Kız meslek liseleri ve çok programlı liselere girebilmek için ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okullara giriş şartlarını taşımak gerekir
Meslek eğitimi veren her kurumun giriş koşulları ayrıdır

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Makinecilik eğitiminin süresi her şeyden önce öğrenme şekline göre değişmektedir Dört şekilde meslek öğrenilebilir
1- Örgün Eğitim:
- Anadolu kız meslek/Anadolu meslek liselerinde eğitim süresi 4 yıldır
- Kız meslek/meslek liseleri ile çok programlı liselerde de 4 yıl,
- Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitülerinde ise 2 yıldır
2- İşletmelerde Pratikten Yetişme: Belli bir eğitim süresi yoktur Kişinin ilgi, bilgi, beceri, çalışma istek ve yeteneğine göre değişen sürelerde öğrenilir
3- Meslek Edindirme Kursları: Kurslar yöntemiyle meslek eğitimi sunan birçok özel ve kamu kuruluşu vardır Özel kurs firmaları, MEB’na bağlı okullar, halk eğitim merkezleri, Türkiye İş Kurumu bunlardan bazılarıdır Bunların eğitim süreleri 2 aydan 4 aya kadar değişebilmektedir
4- Çıraklık Eğitimi: Çıraklık eğitimi kapsamında olan Erkek Terziliği, Bayan Terziliği, Konfeksiyon (iç giyim), Konfeksiyon (dış giyim) dallarında da makinecilik öğretilmektedir Erkek terziliği ve bayan teriziliği mesleklerinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır Konfeksiyon (iç giyim), konfeksiyon (dış giyim) mesleklerinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır
- Anadolu Kız meslek/anadolu meslek lisesi mezunlarına “Anadolu Meslek Lisesi” diploması ve “Teknisyen” unvanı,
- Kız meslek/meslek lisesi mezunları ile çok programlı lise mezunlarına “Meslek Lisesi Diploması” ve “Teknisyen” unvanı,
- Kız teknik öğretim olgunlaşma enstitüsünü ve pratik kız sanat okullarını bitirenlere “Kurs Bitirme Belgesi” verilir
- Çıraklık eğitimi sonunda düzenlenen sınavda başarılı olanlara "Kalfalık Belgesi" ve unvanı verilir

MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler Erkek Terziliği, Bayan Terziliği, Konfeksiyon (iç giyim), Konfeksiyon (dış giyim) mesleklerinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Eğitim süresince alınan ücret eğitiminin verildiği yere göre farklılıklar göstermektedir Pratikten öğrenenler aynı zamanda işyerinin elemanı olarak görüldüğü için asgari ücret seviyesinde para almaktadır
Türkiye İş Kurumu-İşletme işbirliği ile açılan kurslarda ise her yıl değişen miktarlarda ücret (cep harçlığı) kursiyere ödenmektedir
Çıraklık eğitimine devam edenler ise asgari ücretin en az %30'unu almaktadırlar
Eğitim sonrası kazanç ise ücretli çalışanlara yeni girişte asgari ücret, parça başı çalışmalarda da yapmış olduğu çalışmaya göre ücret ödenmektedir Daha sonraki yıllarda ise çalışma şekline, deneyime, işyerindeki ücret politikasına göre kazanç söz konusudur
Mesleğinde nitelikli ve gerekli sermayeye sahip olanlar kendi işyerini açabilir Bu durumda kazanç alınan siparişe göre değişkendir

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü İl ve Şube Müdürlükleri