3-6 Yaş Dönemi Bebeğin Sosyal - Duygusal Gelişim Özellikleri

3-6 Yaş Dönemi Bebeğin Sosyal-Duygusal Gelişim Özellikleri

Bu dönemde çocuklar doğru ve yanlışı bilirler, fakat her zaman buna göre davranmazlar Örneğin; oyuncaklarını arkadaşlarıyla paylaşmalarının iyi bir şey olduğunu bilirler, ama her zaman bunu yapmazlar

Daha önceki sayıda da belirttiğimiz gibi bu yaşta çocuklar daha sosyal olmaya başlarlar Çocuklarla ve yetişkinlerle iş birliği yapabilirler Arkadaşlarıyla ve yetişkinlerle oyun oynamak, paylaşmak ve doğru yaptığı şeylerin onaylanması sosyal ve duygusal gelişimlerini olumlu yönde etkiler

5 yaşından itibaren çocukların taklit yetenekleri iyice gelişir, oyunlarda yetişkin rollerini benimserler; evcilik, doktorculuk, bakkalcılık gibi oyunlar yoluyla yetişkinleritaklit ederler Bu yaş çocukların sorumluluk almalarının da uygun olduğu bir yaştır Evle veya kendi odalarıyla ilgili sorumluluk alabilirler Kendi bakımlarını ve bazı ihtiyaçlarını, anne babanın ufak yardımlarıyla tamamen üstlenebilir

3-6 Yaş Dönemi Bebeğin Sosyal - Duygusal Gelişim Özellikleri

3 - 6 YAŞ ARASI ÇOCUK GELİŞİM ÖZELLİKLERİ

36-48 AYLIK ÇOCUKLAR İÇİN

PSİKOMOTOR GELİŞİM

• Çember etrafında döner

• Yuvarlanmakta olan topa tekme atar

• Atılan topu yakalar

• Yerden zıplayan topu yakalar

• Hareket halindeki büyük bir topu ayağı ile durdurur

• Parmak ucunda yürür

• Ritme uygun dans eder

• Plastik çivi tahtas›na çivi takar - söker

• Yuvarlak çizer

• Verilen basit ekilleri makasla keser

• Oyun hamuru gibi yumuak malzemeleri kullanarak değişik şekiller oluşturur

• Çeşitli malzemelerle baskı yapar

• Sıvıları bir kaptan başka bir kaba boşaltır

SOSYAL - DUYGUSAL GELİŞİM

• Kendisi ile ilgili sorulan sorulara uygun cevaplar verir

• Grup oyunlar›na kat›l›r

• S›rasını bekler

• “Lütfen!”, “Teşekkür ederim” gibi nezaket sözcüklerini kullan›r

• Duygularını ifade eder

DİL GELİŞİMİ

• Kendi kendine şarkı, şiir, tekerleme söyler

• Yaptığı günlük işlerle ilgili olarak sorulan sorulara cevap verir

• Konuşmalarında sıfatları kullan›r

• Konuşmalarında kişi zamirlerini kullan›r

• Konuşmalarında yer bildiren ifadeleri kullan›r

• Konuşmalarında çoğul eklerini kullan›r

• Neden , nasıl, kim gibi sorular sorar

• İki olayı oluş s›ras›na göre anlat›r

• Duygularını sözel olarak ifade eder

BİLİŞSEL GELİŞİM

• “Büyük - küçük, az - çok, açık - kapalı, uzun - kısa” kavramlarını ay›rt eder

• 1' den 10'a kadar sayar

• Bire bir eşleştirme yapar

• Üç küple köprü yapar

• 1'den 10'a kadar olan nesneler içinde istenen sayıdaki nesne ya da nesneleri gösterir

• Eksik insan resmine kol ve bacak çizerek tamamlar

• Üç parçalı bul yapı tamamlar

• Renkleri tanır ve eşleştirir

• Resmini gördüğü nesneyi tanımlar

• Diz, dil, boyun, kol, parmak gibi beden parçalarını gösterir

• Cinsiyetini ayırt eder

ÖZBAKIM BECERİLERİ

• Kendi kendine yemek yer

• Düğmesiz ve bağs›z giysileri yardımsız giyer

• Giysilerin önünü ve arkasını ay›rt eder

• Gereksinim duyduğunda bağ›msız olarak tuvalete gider

• Burnunu mendille siler

• Kendine ait eşyaları toplar

48 - 60 AYLIK ÇOCUKLAR İÇİN

PSİKOMOTOR GELİŞİM

• Çizgi üzerinde yürür

• Çift ayakla belli bir uzaklığa atlar

• Çift ayakla sıçrar

• Geri geri çift ayak sıçrar

• Tek ayak üzerinde sıçrar

• Tek ayak üzerinde birkaç saniye durur

• Ayak değiştirerek iner ç›kar

• Topu kendisi sıçratıp yakalar

• Bisiklete biner ve bisikletle köşeleri döner

• 20 cm yükseklikten atlar

• Topuk ve ayak ucuyla yürür

• Dokuz blokla kule yapar

• Modele bakarak yuvarlak ve kare şeklini çizer

• Çeşitli şekiller çizer ve boyar

• Boncuk, makarna vb nesneleri ipe dizer

SOSYAL - DUYGUSAL GELİŞİM

• Adını- soyadını ve yaşını bilir

• Toplum içinde kendinden beklenen sosyal davranışları sergiler

• Yetişkinlerin konuşmalarına katılır

• Oyuncaklarını paylaşır

• Grup oyunlarında yetişkinlerin liderliğini kabul eder

• İzin ister

• Bir sorunu olduğu zaman yard›m ister

• Övülmekten hoşlanır

• Kendinden küçüklere yard›m etmeye karşı isteklidir

DİL GELİŞİMİ

• Kendisine verilen üç yönergeyi dinler ve yerine getirir

• BirleŞik cümleler kullan›r

• Resimdeki saçmalıkları açıklar

• Zıt sözcükleri söyler

• Konuşmalarında bağlaç kullanır

• Konuşmalarında sözcüklerin olumsuz biçimlerini de kullan›r

BİLİŞSEL GELİŞİM

• İnsan resmini 6 ögeyi içerecek şekilde çizer

• 4 - 8 parçalı bul yapı tamamlar

• 1'den 10'a kadar olan nesneler ile rakamlar aras›nda ilişki kurar

• Nesneleri ortak özelliklerine göre ( taşıtlar, hayvanlar, büyük / küçük nesneler, ağ›r / hafif

nesneler vb) sınıflandırır

• 1'den 20'ye kadar ezbere sayar

• 3'lü, 4'lü eşit setleri eşleştirir

• İki yarım daireyi birleştirip tam bir daire yapar

• Baştaki, sondaki ortadaki gibi mekansal konumlar› ay›rt eder

• Bir olayı oluş sırasına göre sıralar

• Model olunduğunda 10 küpten kule yapar

• Nesnelerin neden yapıldığını söyler

• “Neden?” sorusuna cevap verir

• Dokuları ayırt eder

• 8 rengi isimlendirir

• Renkleri gruplandırır

• Renkleri tonlarına göre sıralar

• Bazı paraları tanır ve isimlendirir

• Kısa bir süre önce gördüğü resmi hatırlar

• Eksik resimleri modele bakarak tamamlar

• Gösterilen resimle ilgili bir öykü anlatır

• Öyküdeki 5 ana noktayı hatırlar ve tekrarlar

• Neden-sonuç ilişkilerini kurar

• Etkinliklere bağlı olarak günün hangi zaman›nda olduğunu söyler

• Bir nesnenin diğerine göre ağır ya da hafif olduğunu söyler

ÖZBAKIM BECERİLERİ

• Yard›mla saçını tarar

• Giysisindeki büyük düğmeleri ilikler, çözer

• Boyuna uygun bir askıya ceketini ya da hırkasını asar

• Ayakkabılarını bağlar ve fiyonk yapar

• Ellerini ve yüzünü yardımsız yıkar

• Dişlerini fırçalar

• Sofra kurallarına uyar

• Yemekle ilgili araç gereçleri uygun kullan›r

• Sofra kurmak gibi ev işlerinde yardımcı olur

60 -72 AYLIK ÇOCUKLAR İÇİN

PSİKOMOTOR GELİŞİM

• Denge tahtasında ileri - geri ve yan yan yürür

• Başlama ve durma komutlar›na uyarak tempolu yürür

• Yardımla sekerek yürür

• Topuk ve ayak ucunda geri geri yürür

• Parmak ucunda koşar

• Yaklaşık 30 cm yükseklikten atlar

• Ritmik olarak seker

• Tek ayak üzerinde 8 -10 sn durur

• Düşmeden 10 kez öne doğru çift ayak s›çrar

• Koşarken yerden bir şey alır

• Kendi başına ip atlar

• Yardımsız bisiklete biner

• Kendi bedeni etrafında döner

• Ayak değiştirerek merdiven iner ve ç›kar

• Ritmik hareketleri yapar

• Topu yakalayabilmek için ellerinden çok kollar›n› kullan›r

• Orta büyüklükteki topu yerde birden fazla s›çrat›r

• 1 m yukarı atılan topu yakalar

• Kendine doğru zıplatılan topu yakalar

• Topu 3 m uzaktaki hedefe doğru atar

• Kağıt üzerine çizilmi basit şekilleri keser

• Atma ve tutma davranışlarını gerektiren etkinliklere katılır

• Hamur gibi yumuşak malzemeleri kullanarak 2-3 parçadan oluşan şekiller yapar ve bunlardan

bir kompozisyon oluşturur

• Baskı ve yapıştırma işlerini yapar

• Yetişkin gibi kalem tutar

• Model gösterildiğinde kağıdı çapraz şekilde katlar

• Modele bakarak daire,üçgen, kare ve dikdörtgen çizer

• Yatay, dikey, eğri, ve eğik çizgiler çizer ve bunların kombinasyonlarını oluşturur

• İşaret parmağı ile diğer elinin parmaklarını sayar

• İsmini kopya eder

• 1-5 arası rakamları kopya eder

• Eksik insan resmini tamamlar

SOSYAL- DUYGUSAL GELİŞİM

• Duygularını belli eder

• Başkalarının duygularını anlar

• Araç kullanarak yapı inşa oyunu oynar

• Kurallı oyunların kuralına uyar

• Bir oyunun kuralını başkasına açıklar

• Aldığı sorumluluğu yerine getirir

• Kendine güven duyar

• Yeni ve alışılmamaış durumlara uyum sağlar

• Kendine bir amaç belirleyip davranışlarını ona göre yönlendirir

• Arkada seçiminde kararlılık gösterir

• Belli bir olayı, durumu canlandırır

• Kendini ifade etmede özgün yollar kullan›r

• Kendi cinsiyetine uygun davran›r

• Haklarını korur

DİL GELİŞİMİ

• Günlük deneyimlerini anlatIr

• Birbirini izleyen üç emir tümcesinde, istenileni sırası ile yerine getirir

• Tekil ve çoğul ifadeleri birbirine dönüştürerek kullan›r

• Cümlelerinde özneye uygun fiil kullanır

• Yeni ve bilmediği kelimelerin anlamını sorar

• Bazı sözcüklerin eş ve karşıt anlamlarını bilir

• “Ne zaman, neden, nas›l?” gibi soru sözcüklerini içeren soruları yanıtlar

• “Bana tersini söyle” yönergesine doğru yanıt verir

• Yer bildiren sözcükleri doğru ve yerinde kullanır

• Cümlelerinde “çünkü, daha sonra” gibi bağlaçlar kullanır

• Birleşik cümleler kullanır

• Basit şakalar yapar

• Bazı soyut ifadeleri anlar

• Evinin ve / veya anne-babasının telefon numarasını söyler

BİLİŞSEL GELİŞİM

• Bedeninin tüm parçalarının isimlerini söyler

• 10 - 25 parçalı yap- bozu tamamlar

• İki üçgeni birleştirerek kare yapar

• Aynı dokudaki 6 - 10 nesneyi eşleştirir

• Aynı dokudaki 6 - 10 nesneyi gruplandırır

• Nesneleri bir özelliğine göre gruplandırır

• 1' den 10'a kadar olan nesne grupları ile rakamlar arasında ilişki kurar

• 1' den 10'a kadar olan nesneleri kullanarak toplama ve çıkartma yapar

• Yarım ve bütün olan nesneleri gösterir

• 1' den 10'a kadar olan rakamları sıralar

• Eşleştirme, ilişki kurma, gruplandırma ve sıralamayı nasıl yaptığını açıklar

• Basit neden sonuç ilişkilerini açıklar

• Kısa bir süre gösterilen bir resimdeki ayrıntıları hatırlar

• Bir olaydan sonra ne olabileceğini tahmin eder

• Nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkları ayırt eder ve söyler

• Nesnelerin kendi içindeki konumunu birinci, ikinci şeklinde isimlendirir

• “En az, en çok, birkaç” gibi miktar bildiren ifadeleri kullan›r

• Haftanın günlerini sırasıyla söyler

• 20'ye kadar ritmik sayar

• “Dün, bugün, yar›n” ile ilgili konuşur

• Beş harfi isimlendirir

• Daha önce dinlediği öyküleri anlatır

• Sorulan sorulara kendine özgü cevaplar verir

• Yaşadığı yerin adresini söyler

ÖZBAKIM BECERİLERİ

• Günlük işlerde sorumluluk alır ve yerine getirir

• Yolda yardımsız yürür

• Kendi kendine giyinir, soyunur

• Giysilerinin düğmelerini çözer ilikler

• Ayakkab›larını bağlar

• Saçlarını tarar

• Yemeğini kendi kendine yer

• Yemek araç gereçlerini yetişkin gibi kullanır

• Bıçak kullanır

• Yemek tabaklarını ya da servis tepsisini taşır

• Dişlerini fırçalar

• Elini yüzünü yıkar kurular

• Tuvalet gereksinimini kendi başına karşılar

• Hava şartlarına uygun giysiler seçer