10-16-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Diş Protezi Hakkında Bilgi
Diş Protezi, Diş Protezleri Hakkında Bilgiler
Eksik dişlerinizin yaptığı işleri yapmak üzere diş hekimi tarafından yapılan yapay dişlere protez diyoruz
Ağzımızda 32 tane diş vardır 1-2 diş eksikliği olduğunda hemen bu dişlerin görevleri diğer dişler üzerine yüklenir ve sorun kendiliğinden çözülmüş olur Özellikle arkada ve görünmüyorsa estetik olarak da sorun çıkarmaz Hasta, ağzında olup bitenlerden habersiz, yıllarca dişsiz idare edebilir
Bir diş kaybettiğinizde ağzınızda bir hareket başlar Çekilen dişin boşluğu, yanındaki dişler, dokular harekete geçer
Çekilen diş boşluğundaki kemik erimeye başlar Dişler vasıtası ile dişleri saran çene kemiklerine çiğneme sırasında kuvvet uygulanır bu kuvvet de kemiklerin güçlü bir şekilde kalmasını sağlar Oysa diş çekildiğinde bu bölgeye eskisi gibi basınç gelmeyecektir Kemik de arlık kendisine gerek duyulmadığını düşünerek günden güne eriyecektir
Diş hekimliğinde bir söz vardır “diş dişi arar” Çekilen dişin komşuları hemen boşluğa doğru kayar daha doğrusu eğilir Dişler dik pozisyonda iken gelen çiğneme kuvvetlerini köklerden dik olarak kemiğe iletmek üzere programlanmıştır ama dişler eğildiğinde kuvvetler de eğimli olarak köke iletilir bu da kök ve kemik arasındaki anlaşmayı bozar Ayrıca oluşan eğim nedeni ile diş ve dişeti arasındaki ilişki de bozulmuş, anormal boşluklar meydana gelmiştir Bu boşluklarda gıda ve plak birikimi çok daha fazla olur ve böylece hem çürük hem dişeti sorunu ortaya çıkar Çekilen dişin üst komşusu da diş boşluğuna doğru uzar Bir taraftan eğilen dişler, bir taraftan uzayan diş sonucu ağzın dengesi zincirleme bir şekilde tamamen bozulur Bu dengesizlik çiğneme kuvvetlerinin de dengesiz oluşmasına neden olur, dolayısıyla eklemlere gelen yük de dengesizdir Bu da uzun vadede çene eklemi sorunlarına neden olur Oluşan diş boşluğunu doldurmaya çalışan dil ve dudakta az da olsa büyüme başlar Ayrıca besinler yeterince çiğnenmeden yutulduğu için beslenme, mide sorunları gibi genel sağlığınızı da etkileyen birçok sorunun da kaynağı olacaktır
Dişiniz çekildiğinde fazla vakit geçirmeden diş hekimi tarafından yapılacak iyi bir protez ağızda kalan dişlerin çoğunu sanki diş çekilmemiş gibi kandırır Kimse yerinden kıpırdamaz Ama bir korsan hekime diş yaptırmaya kalkarsanız kendinize çekimden daha fazla zarar verebilirsiniz Kesim sırasında su kullanmayı sevmeyen korsanlar dişlerinize gerekli şekli vermeye çalışırken dişlerinizi öldürür Yaptığı işlemler sonucu hepatit, AİDS gibi tehlikeli hastalıkları size bulaştırabilir, kullandığı kalitesiz metallerle kansere bile yol açabilecek maddeleri ağzınıza yerleştirir Ağızdaki mükemmel dengeden ve nasıl korunacağından habersiz oldukları için çene eklemlerinizin tüm sistemini bozarlar Bir korsana diş yaptıracağınıza bırakın dişleriniz eğilsin
Protez dişler görevlerini yapmak için ağızda kalan dokulardan ve dişlerden destek almak zorundadır
Diş çekimi sonucu yapılan protezleri ikiye ayırıyoruz
Sabit protezler: Halk arasında çakma diş, yapıştırmak diş de denilen ve hasta tarafından takılıp çıkarılamayan protez şeklidir Destek olarak ağızdaki sağlam dişlerden faydalanılır
Hareketli protezler: Damak, çelik damak, kara damak gibi adlarla da bilinen, hasta tarafından takınılıp çıkarılan dişlerdir Bu protezlerde ise desteği dişler ve ağızdaki dokular birlikte karşılar
Protezin sabit mi, hareketli mi olacağına ağzınızın durumu, ağızdaki diş sayısı ve dişlerin konumu karar verir Örneğin tüm büyük azı dişleriniz çekilmişse yani arka bölgede hiç diş yoksa, isteseniz de sabit protez yapılamaz Sabit protezde destek için ayaklara ihtiyaç vardır Bu ayak görevi ağzınızdaki sağlam dişlere düşer Eğer boşluğun sağında ve solunda ayak olabilecek diş yoksa -implant hariç- sabit diş yapılamaz İmplant halk arasında çeneye çivi çakmak olarak bilinir Asıl olarak çene kemiği içine yerleştirilen, titanyumdan imal edilmiş, diş kökünü taklit eden parçalardır Çene kemiğine bir operasyonla yerleştirilirler Yaklaşık 6 aylık bir süre zarfında implantın etrafında kemik oluşur Daha sonra yerleştirilen bu titanyum kökün üstüne diş yapılır Geleceğin diş hekimliğidir Eğer maddi durumunuz elveriyorsa, her zaman tercihiniz implanttan yana olmalıdır
Protez yapımında çok çeşitli maddeler kullanılır Porselen en sık duyduğunuz maddedir Sabit ve hareketli protezde kullanılır Protez yapımı diş teknisyenleriyle ortak bir çalışmayı gerektirir Diş hekimi muayenehanede hasta ağzını diş yapımına hazırlar Ölçüyü alır ve laboratuara gönderir Diş teknisyenleri ise modeller üzerinde dişleri yaparlar Hasta ağzına uyumu yine diş hekimi tarafından sağlanır
İyi bir protez; iyi bir ekip, iyi bir laboratuar, kaliteli malzeme ve sabırlı bir hasta ile ortaya çıkar Tüm bu unsurlardan biri eksik olduğunda başarılı bir protez yapmak zordur
Sabit Protezler
Doktor tarafından yapıştırılan ve takılıp çıkarılamayan protezlerdir
Kron (kaplama)
Köprü
Lamineyt
Pivo (vidalı diş)
Kron: Sabit protezlerdir Tek bir dişte madde kaybı çoksa yani çürük ya da kırık çok fazla ise ve dolgu ile çözüm sağlanamıyorsa kron (kaplama) yapılır Dişin boşluğu dolgu maddesi ile doldurulur sonra diş, belirli kurallar dahilinde küçültülür ve üstüne hazırlanan kaplama yapıştırılır
Köprü: Diş çekimi yapılmışsa destek yandaki komşu dişlerden sağlanır Boşluğun sağındaki solundaki dişler küçültülür, protezde çekilmiş diş yerine yapılan gövde, destek dişler üzerine yapılan kaplamaya bağlanarak yapıştırılır
Lamineyt: Genelde ön dişlerin, estetik sorunlarını tedavi etmek için dişlerden fazla madde kaldırmadan yapılan protezlerdir Bunları takma tırnaklar gibi düşünebilirsiniz İnce tırnak gibi porselen plakalar hazırlanır Dişlerin de sadece ön yüzünden çok az madde kaldırılarak yatak hazırlanır ve özel kuvvetli yapıştırıcılarla dişin yüzeyine bu porselen yapraklar yapıştırılır Pahalıdır ama estetik bir görünümü vardır Çoğu sanatçının ön dişlerinde kullandığı protez tipi budur
Pivo (vidalı diş): Vidalı dişler implantla karıştırılır Implantta diş kökünü taklit eden parça çene kemiğine yerleştirilir, vidalı dişte ise dişin kökü ağızdadır vida dişin kökü içine yerleştirilir Bu tarz yapılmış protezlere pivo adı verilir Dişinizdeki çürük ya da kırık, kaplama kron bile yapılamayacak kadar fazlaysa ve kalan kök uygun şartlan taşıyorsa, bu durumda kök içi temizlenir, kanal tedavisi yapılır ve kökün yarısına kadar olan bölümüne vida yerleştirilerek üstüne kaplama yapılır İyi bir hekim tarafından kaliteli malzeme ile yapıldığında uzun yıllar size hizmet eder, böylece komşu dişler de kesilmekten kurtulmuş olur
Sabit protezlerde destek olarak kullanılacak dişler anestezi altında kesilerek protez yapımına hazırlanır (Dişlerin küçültülmesi işlemine kesim denir ) Ve bildiğiniz vızıltılı aletlerle dişe gerekli şekil verilir
Sabit protez yapımında dikkat edilecek noktalar:
Öncelikle dişler doktorlar tarafından üye olarak hesaplanır Bunu şu şekilde açıklayabiliriz Bir tek eksik dişiniz varsa sağındaki ve solundaki dişler kesilerek bir köprü hazırlanır Dolayısıyla böyle bir köprüye 3 üye denir Eğer iki eksik dişiniz varsa ve ikisi yan yana ise yine boşluğun sağı, solu kesilir Bu sefer 4 üye köprü yapılır; ama iki tane dişiniz eksik ve bunlardan biri alt çenede biri üst çenede ise, her iki bölgede üç üyeli 2 tane köprü, dolayısıyla toplam 6 üye diş yapılacaktır Üye sayısı protezin fiyatını etkiler Sabit protezler üye sayısına göre hesaplanır
Korsan muayenehanelerde bu fiyatlar 25 dolara kadar düşebilir ki bu fiyat normal kullanılabilir bir sabit protezin toplam masrafı bile değildir Protez yapımında çalışılan laboratuar ve kullanılan malzeme kalitesi çok önemlidir Ucuz protezler, bir yıl içinde estetik parçaları kırılan, sararan, kararan dişlere dönüşür Kenar uyumları iyi değildir Bu da protezin altında kalan dişin çürümesine ve hem dişin hem de protezin kaybına neden olur Lütfen piyasa fiyatlarının çok altında bir protezi yaptırmaya kalkmayın Dişinizi düşünüyorsanız böyle bir protez yaptıracağınıza dişsiz gezin, ağzınıza daha az zarar verirsiniz Hem çok ucuz hem kaliteli bir protez olamaz kendinizi kandırmayın
Sabit protezde ilk önce destek dişler anestezi altında kesilerek hazırlanır Bazı kurallar çerçevesinde küçültülür Bu işlem sırasında dikkat etmeniz gereken önemli konulardan biri kesim sırasında bol su kullanılması, diş yanık kokusunun burnunuza gelmemesidir Diş kesimi ve çürük temizleme esnasında kullanılan, hastaların bayıldığı vızıltılı aletlere aerotor, başlık diyoruz Bu cihazlar çok hızlı dönerek dişi keser Ve ortaya sürtünme nedeniyle hatırı sayılı bir ısı çıkar Aynı zamanda aeretorun ucundan soğutma için çıkan suyla dişler bir taraftan yıkanır bir taraftan da soğutulur Bazı korsan hekimler bu soğutmanın önemini bilmezler, sadece temizlik için basit bir yıkama olarak görürler Oysa fazla ısı diş sinirlerinizin ölmesine neden olabilir Dişlerinizin dolgu yapılırken, kesim yapılırken susuz ortamda hazırlanmasına asla izin vermeyiniz
|
|
|