Padişahlarımız/ Yıldırım Beyazid

YILDIRIM BAYEZİD

HAYATI

Yıldırım Bayezid 1360 yılında Edirne'de doğdu Babası Murad Hüdavendigar, annesi Gülçiçek Hatundur Gülçiçek Hatun Rum'dur Yıldırım Bayezid yuvarlak yüzlü, beyaz tenli, koç burunlu, ela gözlü, kumral saçlı, sık sakallı ve geniş omuzluydu Girdiği savaşlarda gösterdiği cesaretten dolayı ona 'Yıldırım' lakabı takılmıştı

Çocukluğunu Bursa Sarayı'nda kardeşleriyle birlikte geçirdi İyi bir eğitim gördü Devrin en büyük alimlerinden dersler aldı Gençliğinde Kütahya sancağında valilik yaptı Sultan Murad Hüdavendigar'ın vasiyeti gereği 1389 yılında padişahlığa getirildi Tahta çıktığında 29 yaşındaydı


Sırbistan'ın başında, Kosova savaşında ölen Kral Lazar'ın oğlu Stefan Lazaroeviç vardı Barış antlaşması için geldiği Edirne'de kız kardeşi Maria'yı Bayezid'e verdi Bu evlenme sayesinde Osmanlı-Sırp dostluğu kuruldu Yıldırım Bayezid Timur'la yaptığı Ankara Savaşı'nda yenildi ve esir düştü 13 yıl süren saltanatı sonunda esaretinin başlamasından 7 ay 12 gün sonra vefat etti

Erkek Çocukları:

Musa Çelebi, Süleyman Çelebi, Mustafa Çelebi, İsa Çelebi, Mehmed Çelebi, Ertuğrul Çelebi, Kasım Çelebi

Kız Çocukları: Fatma Sultan


BEYLİKLERLE MÜCADELE

1389 yılında Bulgaristan ve Bosna'nın fethi gerçekleştirildikten sonra, Anadolu'da durumun karıştığını haber alan Yıldırım Bayezid, Balkan devletleriyle açık antlaşmalar imzaladı Yıldırım, Sultan Murad'ın ölümünü fırsat bilip Osmanlılara karşı güç birliği yapan Anadolu Beyliklerine karşı mücadeleye girişti

Karamanoğulları hem Beyşehir'i işgal etmişler, hem de Saruhan, Menteşe, Aydın ve Germiyan Beyliklerini kışkırtmışlardı Yıldırım Bayezid beraberindeki Sırp kuvvetleriyle birlikte Anadolu'ya girdi ve başkaldıran bu beyliklerin topraklarını tek tek ele geçirdi
Ayrıca Çandaroğlu İsfendiyar Bey'de Osmanlı hakimiyetini kabul etti


İLK İSTANBUL KUŞATMASI

Karaman Seferi'nde Yıldırım Bayezid ile birlikte bulunan,Sırp İmparatoru Yoannes'in oğlu Manuel Bursa'ya geldikten sonra izinsiz bir şekilde İstanbul'a gitti Bu olay üzerine, Yıldırım Bayezid bu gidişin gizli bir amacı olduğunu düşünerek, daha önceden planlanmış Macaristan seferini iptal etti ve İstanbul'u kuşatma kararı aldı

İstanbul karadan ve denizden kuşatıldı (1391) Büyük ve kuvvetli toplar olmadığından, kuşatma abluka niteliğinde oldu Macarların Türk topraklarına girmesiyle kuşatma kaldırıldı Bu kuşatma Osmanlılar tarafından yapılan ilk İstanbul kuşatmasıdır

Boş durmayan Macarlar kuzeyden Osmanlı topraklarına girmişlerdi Üzerlerine gönderilen Türk Akıncıları, Kral Sigismund komutasındaki Macar Ordusunu yendiler (1392) Tuna-Eflak Seferinden dönüldüğünde Selanik ve çevresi de Osmanlı topraklarına katıldı (1394)

Yıldırım Bayezid 1395 yılında İstanbul'u ikinci kez kuşattı Fakat Haçlıların harekete geçtiğini haber alınca bu kuşatma da birincisi gibi başarıya ulaşmadan kaldırıldı


NİĞBOLU ZAFERİ

Osmanlıların Rumeli'deki faaliyetlerinin devam etmesi, akıncıların Bosna'ya ve Arnavutluk'a kadar ilerlemeleri Haçlıları telaşa düşürdü Macar Kralı Sigismund, Papa'nın da desteğiyle başta Fransız, İngiliz ve Alman kuvvetleri olmak üzere bütün Avrupa ülkelerinin katılımıyla oluşan Haçlı Ordusu'nun başına geçti Bu ordu 1396 yılının Mayıs ayında harekete geçti

Bu ittifakın amacı beş yıldır kuşatma altında bulunan İstanbul'u kurtarmaktı Haçlılar Tuna kıyısındaki Niğbolu kalesini kuşattılar Kale kumandanı Doğan Bey, Yıldırım Bayezid komutasındaki Osmanlı Ordusu yetişinceye kadar kaleyi başarıyla savundu 1396 yılında Niğbolu kalesi önlerinde çok kanlı çarpışmalar oldu

Haçlılar, tarihe Niğbolu Savaşı olarak geçen bu çatışmada büyük bir bozguna uğradılar Savaş sonunda Haçlıların aldığı yerler Osmanlı Devletine geçti Bulgar Krallığı ortadan kaldırıldı ve Macaristan içlerine doğru akınlar yapıldı Haçlı dünyası yarım yüzyıl Türklerin üzerine yürümeye cesaret edemedi Bu savaştan sonra Yıldırım Bayezid'e Abbasi Halifesi tarafından "Sultan-i iklim-i Rum" yani "Anadolu Sultanı" ünvanı verildi

Niğbolu Savaşından sonra İstanbul üçüncü defa kuşatıldı Daha önceden yapımına başlanmış olan Anadoluhisarı bu kuşatma sırasında tamamlandı Güçlü bir deniz kuvveti ve büyük topların olmaması fethi engelliyordu Bu sebeple Yıldırım Bayezid, Türk Denizciliğini geliştirmeye çalıştı

Yıldırım İstanbul'u kuşatma altında tutarak, şehrin teslim olacağını düşünüyordu Ancak Timur tehlikesi ortaya çıkınca, Bizans'la bir antlaşma yapıldı ve kuşatma kaldırıldı Bu antlaşmayla, İstanbul Sirkeci'de bir cami, bir İslam Mahkemesi ve bir Türk mahallesi kuruldu Yıllık haraç arttırıldı Aynı yıl Yunanistan'a ve Mora'ya sefer düzenlendi
1398 yılında Karaman ülkesi ve Karadeniz beylikleri fethedildi Bir yıl sonra da Dulgadiroğulları beyliğine son verildi Yıldırım Bayezid, ayrıca İstanbul Galata'da bulunan Ceneviz Kolonisi ile de savaştı


ANKARA SAVAŞI

Timur, Cengiz İmparatorluğu'nu yeniden kurmak amacıyla faaliyetlere başlamıştı İran'ı almış, Hindistan'a da seferler düzenlemişti Azerbaycan ve Bağdat Emirleri korkularından Yıldırım Bayezid'e sığındılar Timur Emirleri geri istediyse de, Yıldırım Bayezid bunu reddetti ve bu olaydan dolayı Timur ile Yıldırım Bayezid'in araları açıldı Anadolu'ya giren ve Sivas'ı yağmalayan Timur, seçme askerlerden oluşan ordusu ile birlikte Anadolu'da ilerlemeye devam etti Osmanlı Ordusu da harekete geçti İki ordu Ankara'da Çubuk Ovası'nda karşılaştılar

Yapılan Ankara Savaşı'nda Yıldırım'ın kuvvetlerinden olan Kara Tatarlar'ın, Timur tarafına geçmesi Osmanlı Ordusunun dağılmasına neden oldu (20 Temmuz 1402)
Yıldırım Bayezid, Timur'a esir düştü Bu savaş Osmanlı Devleti'nin 50 yıl kadar duraklamasına neden oldu Anadolu Türk birliği dağıldı ve Anadolu'daki beylikler tekrar ortaya çıkarak güçlendi Başsız kalan Osmanlı Devleti'nde karışıklıklar başladı

Osmanlı Devleti'nin dört ayrı bölgesinde, şehzadeler tarafından dört ayrı devlet ilan edildi Bursa, İznik ve İzmit, Timur tarafından yağmalanıp yakıldı, İzmir işgal edildi 1402'den 1413'e kadar sürecek olan bu iktidar boşluğu ve taht mücadeleleri dönemine Fetret Devri adı verildi


MİMARİ ESERLER

Memleketin imarıyla da meşgul olan Yıldırım Bayezid, özellikle Bursa'da İslam mimarisini ebediyen yaşatacak camiler, külliyeler ve medreseler yaptırdı

Timurtaş Paşa adına bir Camii,
Mudurnu Yıldırım Camii,
Bergama Ulu Camii,
Bursa Ulu Camii o dönemde yapılmış önemli mimari eserlerdendi
Yıldırım Bayezid ayrıca 1396 yılında İstanbul'un fethi için bir aşama olan Anadoluhisarı'nı yaptırdı
Yaptırılan Bursa Yıldırım Darüşşifası ve Bursa Yıldırım Sağlık Ocağı Osmanlı İmparatorluğunda sağlık alanında yapılan ilk eserlerdi
Bursa Yıldırım Medresesini de inşa ettiren Yıldırım Bayezid, Bursa'nın ilim adamlarının merkezi olmasını sağladı "Emir Sultan" adıyla şöhret bulmuş olan Emir Buhari o dönem Bursa'ya gelmiş olan ilim adamlarından birisidir

YILDIRIM BAYEZİD

Yıldırım Bayezid zamanında Osmanlı Devleti�nin sınırlarını gösteren harita

_

_

YILDIRIM BAYEZIT

Yıldırım Beyazıt


'ÖNEMLİ OLAYLAR:

1)- Niğbolu Savaşı(1396),
2)- Anadolu'da Türk Birliğinin Sağlanması,
3)- İstanbul Kuşatmaları,
4)- Ankara Savaşı


1)-NİĞBOLU SAVAŞI (1396):

Sebepleri:

a)- Kuşatma altında bulunan Bizans'ın Avrupa'dan yardım istemesi,
b)- Macarlar'ın Osmanlıların Balkanlar'daki ilerleyişi karşısında papadan yardım istemesi
Savaş : Avrupa Devletlerinin ordularından oluşan (Macar, Fransız, Alman, İngiliz, Polonya, Venedik ve diğerleri) Haçlı ordusunun Niğbolu kalesini kuşatması üzerine, Yıldırım Bayezid İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerinde Haçlı ordusunu yendi
Önemi :
a)- Bu zaferden sonra bulgaristan tamamen Türk topraklarına katıldı
b)- Bu zafer Anadolu Türk Birliğinin sağlanmasında da etkili oldu
c)- Mısır'daki halife Yıldırım'a Rum Diyarının Sultanı'' ünvanını verdi

2)- ANADOLU'DA TÜRK BİRLİĞİNİN SAĞLANMASI:

Hatırlanacağı gibi Anadolu'da Türk birliğinin sağlama çabaları Orhan Bey zamanında başlatılmış, bu dönemde Karesi beyliği Osmanlılara bağlanmış, Ankara Ahilerden alınarak Osmanlı topraklarına katılmıştı I Murat devrinde beyliklerle akrabalık yoluyla dostluk kurulmaya çalışılmış, Germiyanoğullarından çehiz olarak bazı topraklar alınmış, Karaman Bey'i akrabalığa rağmen düşmanca davranışlarını sürdürünce üzerine sefer düzenlenmiş, yine Hamitoğullarından para karşılığı bazı topraklar satın alınmıştı

YILDIRIM BAYEZID Anadolu birliğini sağlamak için iki sefer düzenledi Bu seferler sonucunda:

a)- Batı Anadolu'daki beyliklerden Germiyan, Aydın,Saruhan, Menteşe ve Hamitoğullarına son verildi
b)- Candaroğullarına son verildi
c)- Kadı Burhanettin Beyliği (Eretna devleti) ile yapılan KIRKDİLİM savaşında Osmanlı kuvvetleri yenildi Şehzade Ertuğrul şehit oldu Kadı Burhaneddin'in Akkoyunlu Devletiyle yaptığı savaşta ölmesi üzerine bu beyliğin toprakları da Osmanlılara katıldı
d)- 1401 yılında Karamanoğullarına son verildi
e)- Dulkadiroğulları Beyliği Osmanlılara bağlandı

3)- İSTANBUL KUŞATMALARI:

Yıldırım Bayezıd 1291-1400 yılları arasında İstanbul'u 4 kez kuşatmış, bu kuşatmalar sırasında Bizans'a Karadeniz'den gelecek yardımı engellemek için boğazın Anadolu yakasına Anadolu Hisarını (Güzelcehisar) yaptırdı

Bu kuşatmaların başarısız olma sebepleri:
a)- Karamanoğullarının problem çıkarması
b)- Haçlı Saldırıları (Niğbolu)
c)- Timur tehlikesi

OSMANLI-BİZANS ANTLAŞMASI:

Yıldırım Timur tehlikesinin belirmesi üzerine Bizans ile anlaşma imzalayarak 4kuşatmayı kaldırdı

Bu antlaşmaya göre:
a)- İstanbul'da Türk mahallesi kurulacak ve bir cami yapılacak
b)- Türkler ticaret amacıyla serbestçe İstanbul'a girebilecek
c)- İstanbul'da Türklerin davalarına bakmak için kadı bulunacak
d)- Bizans Osmanlı Devletine vergi verecek

4)- ANKARA SAVAŞI (1402):

15 yüzyıl başlarında Osmanlılar doğuda Memlük ve Timur Devletiyle komşu olmuşlardı Timur Çağatay Hanlığına son vererek büyük bir devlet kurmuş, Altınorda devletinin parçalanmasına yol açmış, İran, Irak ve kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, 1400 yılından itibaren Osmanlı topraklarına saldırmaya başlamıştı

ANKARA SAVAŞININ SEBEPLERİ:

a)- Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları
b)- Timur tarafından toprakları alınan Irak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları
c)- Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi
d)-Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez istekleri

NOT: Timur Yıldırım Bayezıt'dan Anadolu Beylerinin topraklarını iade etmesini, Celayiroğlu Ahmet ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini, Osmanlı Devletinin kendisine bağlılığını bildirmesini istemişti

SAVAŞ: İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk ovasında yapıldı KARATATARLAR'ın ve Anadolu beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi Osmanlı ordusunun savaşı kaybetmesine ve Yıldırım Bayezıt'ın esir düşmesine neden oldu

SONUÇLARI:

a)- İlk ve son kez bir Osmanlı padişahı savaşta esir düştü
b)- Osmanlı Devleti 11 yıl sürecek Fetret devrine girdi
c)- Anadolu Türk birliği yeniden bozuldu, beylikler yeniden kuruldu (Karesi ve Kadı Burhaneddin beylikleri hariç)
d)- Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir süre durdu, hatta bazı topraklar kaybedildi
e)- Bizans'ın alınması 50 yıl gecikti

FETRET DEVRİ (1402-1413)

Timur'un asıl amacı kendisine rakip olabilecek büyük bir Osmanlı Devleti'nin oluşmasını engellemekti Bu nedenle savaşı kazandıktan sonra Anadolu Beylerinin topraklarını geri vererek, Anadolu Türk birliğini parçaladı Osmanlı ülkesini Yıldırım'ın oğullarına bıraktı

Timur'un Anadolu'dan çekilmesinden sonra Yıldırım Bayezid'in 4 oğlu arasında başlayan ve 11 yıl süren taht kavgası dönemine Osmanlı Tarihinde FETRET DEVRİ denir
'''