Eski Yunanda Astronomi

Eski Yunanda Astronomi

Bu sayede Yer’in yarıçapı için bir hesaplama yaparak (burada S=800 km, q(rad)=7°2 kullanılırsa R=6405 km olarak hesaplanır) Yer yarıçapının 6405 km olduğunu bulmuştur Gerçek değer ise 6376 km’dir Ayrıca tutulmaların geometrisinden yararlanarak Ay ile Güneş'in uzaklıklarını ve büyüklüklerini tahmin etmiştir

Çağdaş astrominin babası sayılan Hipparchus, gezegen parlaklıklarının yıl boyunca değiştiğini görerek, gezegen-Yer uzaklığının yıl boyunca değiştiğini düşünmüştür Hipparchus'un astronomiye asıl katkısı yıldız parlaklıklarının ölçüm sistemini geliştirmiş olmasıdır

Görülebilen yıldızların parlaklıklarını altı büyüklük içinde değerlendirmiştir 1 Derece en parlak 20 yıldızdan, 6 Derece ise çıplak gözle zar-zor görülen yıldızlardan oluşacak şekilde sınıflandırmıştır 850 yıldızdan fazla yıldızın göreli parlaklıklarını içeren ilk kataloğu ve yıldız haritasını yapmıştır

Fehner yasasına göre algılama fizyolojisinin genel yasası, ışığın parlaklığı yada sesin gürültüsünün kuvveti (taşıdığı enerji) geometrik dizi şeklinde arttıkça bu bize aritmetik dizi halinde artıyormuş gibi gelir

Aritmetik Dizi Geometrik Dizi

1 eleman a a

2 eleman af af

3 eleman 2af af2

… … …

n eleman naf afn

10, 100 ve 1000 lik üç ampule bakıldığında 1 ile 2 arasındaki aydınlık farkının 2 ile 3 arasındaki farkla aynı olduğu hissedilir

Böylece farklı parlaklıkdaki yıldızların ışığı arasında eşit aralıklar varmış gibi görünen ışık şiddetleri sınıftan sınıfa eşit oranlarda artmaktadır Astronomide bu parlaklık sınıflarına "kadir" adı verilir Hipparchus’un sınıflamasında yıldız sönükleştikçe kadir sayısı büyümektedir 1m den yıldız 6m yıldızdan 100 kez daha parlak olduğu kabul edilir

5 kök 100=2512

1 kadir farkına karşılık ışık miktarları arasındaki fark olarak elde edilir Bu eski moda kadir kavramını günümüzde de bırakılmamıştır Gökyüzüne bakıldığında çeşitli parlaklık sınıfından görülebilecek yıldızların sayısı kaba olarak aşağıdaki gibidir

Kadir Görsel Yıldız Sayısı

4 530

5 1620

6 4850

Bazı Gökcisimlerinin parlaklıkları

Venüs -4m Ay -12 m5

Güneş -26 m7 P

olaris 2 m

Sirius -1 m5

Ptolemy (Batlamyus),

Yer merkezli evren modelini kabul etmiştir 13 ciltlik bir astronomi kitabı (Almagest) yazmıştır Hipparcus'un gözle görülen yıldızların parlaklıkları ve yıldız haritaları bu kitapta bulunmaktadır

MS birkaç yy içinde Hiristiyanlığın yayılması, Roma imparatorluğunun çökmesi ile Avrupada bilime verilen önem azalmıştır Aristo düşüncesinin kiliseye yerleşmesi ile de bilimsel hayat karanlık bir döneme girmiştir

Babilliler, Fırat ile Dicle nehirleri arasında, Irak topraklarında yerleşmişlerdir Tarımla uğraşırlar, Çin, Hint, Yunan ve Mısır ile ticaret yaptıklarından kültür alışverisinde de bulunuyorlardı Babilliler, MÖ 2000’li yıllarda çok sayıda yıldızın konum gözlemlerini yapmışlar ve bunları kaydetmişlerdir Gökyüzünü, yıldızların biçimlerine göre çeşitli bölgelere ayırıp hayvan, eşya gibi isimler vermişlerdir Merkür ve Venüs’ü gözlemişler Venüs'ün evre gösterdiğini ortaya çıkarmışlardır Bu gök olayı teleskopla ancak MS 1610 yılında Galile tarafından gözlenmiştir O dönemde Venüs’ün evre göstermesinin Güneş ışığının yansımasıyla ilgili olduğunu bulmuşlar ve Venüs'ün Güneş etrafında yörünge hareketi yaptığını anlamışlardır Gözlemleri astroloji amaçlı olduğundan

Yeni platonculukla güçlenen gizlicilik akımının ürünüdür İnsan denilen varlığın bilgi isteğinden doğmuş olması bakımından ilginçtir ve bir bakıma astronomi bilimine öncülük ederek yararlı olmuştur

Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenlerinin hareketleri ile ilgili konum gözlemleri de yapmışlardır MÖ 5-6 yy astronomi konusunda en üst düzeye ulaşmışlar ve Ay ile Güneş tutulmalarının dönemli olduğunu, bir tutulmanın 18 yıl 10 gün (gerçeği 18 yıl 11 gün) sonra tekrar oluşacağını saptamışlardır Bu bilgiler eski Yunan astronomisinin temelini oluşturmuştur