Topraklama Sistemleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Topraklama İşlem Sırası
* Çeşitli arızalar veya yıldırım gibi nedenlerle direğin aşırı bir gerilime maruz
kalması halinde direğin kendisinde ve belirli bir mesafeye kadar çevresinde
istenmeyen tehlikeli gerilimler oluşur

Bu gerilim insanlar için tehlike arzettiği
gibi tesislere de zarar verebilir

Topraklama direnci ne kadar küçükse, bu
gerilimin değeri de o nispette küçülür

Bu yüzden direklerin topraklama geçiş
dirençlerinin 4 Ω’dan küçük olması istenir

Topraklama direnci zeminin
yapısına, sıcaklığına, kazık veya levhanın boyutlarına ve zeminin kuru ya da
nemli oluşuna göre değişiklik gösterir

* Topraklama için uygun kazık veya bakır levha seçilecektir

* Topraklama iletkeni en az 70mm² kesitli galvaniz örgülü çelik tel olacaktır

* Direğe uygun mesafede en fazla 20 m uzaklıkta kazık çukuru olacaktır

Direnç
4 Ω’u çok aşmayacaktır

􀂾 Çelik örgülü tel yumuşak zeminde en az 80 cm, sert zeminde 30 cm’ye kadar
döşenecek, üzeri betonla örtülecektir

*Tele ek yapılmayacak

Çelik tel direğe ve kazığa (bakır levha) çok iyi sıkılarak
monte edilecektir

* Topraklama yapıldıktan sonra tekrar ölçüm yapılacaktır

* Topraklamada Dikkat Edilecek Hususlar
* Topraklama kazıkları 30 kV’a kadar 70 cm, 154 kV-380 kV ise 150 cm
derinlikten itibaren dikine olacaktır (yatık olmayacaktır)

* Paslı ve gevşek tutturulmuş topraklama iletkenleri hatalı olur

* Topraklama direnci yüksek çıkarsa, topraklama direnci düşürecek maddeler
kullanılmaz

* Islak ve gevşek zeminlerde topraklama kuru zemine aktarılır

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Sıfırlama
Sıfırlama Yapım Nedenleri
Gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının şebekenin sıfırlama hattına
(topraklanmış nötr hattına) veya ayrı çekilmiş koruma iletkenine bağlanmasıdır

Alternatör,
trafo gibi cihazların topraklanmış sıfır (nötr) noktalarından çıkan hatlara sıfır veya nötr hattı
denir

Topraklamaya göre daha kolay ve ucuz olan bu korunma şeklinde, elektrikli cihazda
herhangi bir kaçak olduğunda kısa devre meydana gelir ve sigorta atarak cihazın enerjisini
keser

Yani sıfırlama yapılmakla, gövdeye kaçak arızası kısa devreye dönüştürülerek
sigortayı attırmak suretiyle devrenin enerjisi kesilmiş olur

Masrafsız ve kolay
uygulanmasının yanında, sıfırlamanın birtakım sakıncaları da vardır

Sıfırlamanın Sakıncaları
Giriş faz nötr iletkenleri eğer yer değiştirilirse alıcılar üzerinde faz verilmiş olur

Normalde nötr hattında enerji bulunmamalıdır; ancak şebeke hatlarının dengesiz yüklenmesi
sonucu olarak nötr hattında da enerji olabilir

Küçük değerdeki kaçaklar sigorta tarafından
algılanmayacağı için cihaza dokunan kişiler içinde her zaman potansiyel tehlike oluşturur

10-15-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Topraklama Sistemleri Topraklama İşlem Sırası * Çeşitli arızalar veya yıldırım gibi nedenlerle direğin aşırı bir gerilime maruz kalması halinde direğin kendisinde ve belirli bir mesafeye kadar çevresinde istenmeyen tehlikeli gerilimler oluşur Bu gerilim insanlar için tehlike arzettiği gibi tesislere de zarar verebilir Topraklama direnci ne kadar küçükse, bu gerilimin değeri de o nispette küçülür Bu yüzden direklerin topraklama geçiş dirençlerinin 4 Ω’dan küçük olması istenir Topraklama direnci zeminin yapısına, sıcaklığına, kazık veya levhanın boyutlarına ve zeminin kuru ya da nemli oluşuna göre değişiklik gösterir * Topraklama için uygun kazık veya bakır levha seçilecektir * Topraklama iletkeni en az 70mm² kesitli galvaniz örgülü çelik tel olacaktır * Direğe uygun mesafede en fazla 20 m uzaklıkta kazık çukuru olacaktır Direnç 4 Ω’u çok aşmayacaktır 􀂾 Çelik örgülü tel yumuşak zeminde en az 80 cm, sert zeminde 30 cm’ye kadar döşenecek, üzeri betonla örtülecektir Tele ek yapılmayacak Çelik tel direğe ve kazığa (bakır levha) çok iyi sıkılarak monte edilecektir Topraklama yapıldıktan sonra tekrar ölçüm yapılacaktır * Topraklamada Dikkat Edilecek Hususlar * Topraklama kazıkları 30 kV’a kadar 70 cm, 154 kV-380 kV ise 150 cm derinlikten itibaren dikine olacaktır (yatık olmayacaktır) * Paslı ve gevşek tutturulmuş topraklama iletkenleri hatalı olur * Topraklama direnci yüksek çıkarsa, topraklama direnci düşürecek maddeler kullanılmaz * Islak ve gevşek zeminlerde topraklama kuru zemine aktarılır

10-15-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Topraklama Sistemleri Sıfırlama Sıfırlama Yapım Nedenleri Gerilim altında olmayan bütün tesisat kısımlarının şebekenin sıfırlama hattına (topraklanmış nötr hattına) veya ayrı çekilmiş koruma iletkenine bağlanmasıdır Alternatör, trafo gibi cihazların topraklanmış sıfır (nötr) noktalarından çıkan hatlara sıfır veya nötr hattı denir Topraklamaya göre daha kolay ve ucuz olan bu korunma şeklinde, elektrikli cihazda herhangi bir kaçak olduğunda kısa devre meydana gelir ve sigorta atarak cihazın enerjisini keser Yani sıfırlama yapılmakla, gövdeye kaçak arızası kısa devreye dönüştürülerek sigortayı attırmak suretiyle devrenin enerjisi kesilmiş olur Masrafsız ve kolay uygulanmasının yanında, sıfırlamanın birtakım sakıncaları da vardır Sıfırlamanın Sakıncaları Giriş faz nötr iletkenleri eğer yer değiştirilirse alıcılar üzerinde faz verilmiş olur Normalde nötr hattında enerji bulunmamalıdır; ancak şebeke hatlarının dengesiz yüklenmesi sonucu olarak nötr hattında da enerji olabilir Küçük değerdeki kaçaklar sigorta tarafından algılanmayacağı için cihaza dokunan kişiler içinde her zaman potansiyel tehlike oluşturur