Zonguldak Kömürü Tarihi

Zonguldak kömürü tarihi

Genel olarak 1829’da bulunan kömürün üretime başlangıç tarihi olarak 1848 gösterilir Oysa 1848’ten önce havzada kömür üretimi yapılmıştır Fakat üretilen bu miktar, donanmanın ihtiyacı olmadığı için fazla değildir Ayrıca bu dönemde havzanın sınırlarını belirleme çalışmaları yapılmıştır Rezerv miktarı bilinmese de genel olarak sınırlar belirlenmiştir 1840’lı yıllarda Amasra ve Ereğli’de çeşitli kumpanyalarca kömür üretimi yapılmaktadır13 Nitekim İngiliz asıllı bazı Galata Sarrafları’nın 1840 yıllarında kurdukları kumpanya, Amasra’da “İngiliz Bacaları” denen ilk ocakları faaliyete geçirerek İngiltere adına havzada öncelik kazanmayı başarmıştır14 1848 yılından önce havzada kömür üretimi yapıldığına dair bir başka bilgi ise şudur: 25 Mayıs 1842 tarihli bir belgede, Ereğli Kömür Madenleri’nde çalışan İşkodralı bir amelenin maden civarındaki Uzunguni (Uzungüney) köyünde yapmış olduğu uygunsuzluktan bahsedilmektedir Bu durum Ereğli Kömür Havzası’nda 1848’ten önce üretimin yapıldığını göstermektedir



Avrupa devletleri XVIIIyüzyıl sonlarından itibaren sanayide kömür kullanmaktadırlar Osmanlı Devleti’nde ise bu dönemde kömür kullanılmamakta veya bilinmemektedir Ancak 1731 de Bosna’da Humbaracı Ahmet Paşa ile 1774 yılında İstanbul’da Yedikumlar civarında Baron dö Tot tarafından iki defa kömür bulunduğu bilinmektedir9 Bu durum Osmanlı’da kömürün bilindiğini göstermektedir Ancak halkın kömürü günlük hayatta kullanmaması, Osmanlıda ağır sanayinin olmaması veya makine kuvveti gerektiren sanayinin olmaması nedeniyle bulunan ocaklardan yararlanma yoluna gidilmemiştir10 Osmanlı’da kömürün bulunuşu ve işletilmesi batı dünyasına nazaran bir asırdan fazla bir gecikmeyle olmuştur Askerlerin buna verdiği önem ve ordunun kömüre olan ihtiyacı neticesi zaruret daha da artmıştır Gerçi bu dönemde İngiltere’den kömür alınmış fakat bu hem masraflı hem de yeterli değildir11 Bundan dolayı 19yüzyıl başlarında Bahriye İdaresi’nce kömür aranmaya başlanmış ve askerlere bu konuda talimat verilmiştir İlk olarak 1822’de Ereğli’nin Kestaneci Köyü’nden gemici Hacı İsmail, ikinci olarak da 1829 yılında Uzun Mehmet tarafından bulunmuştur12