Boşaltım Sistemi-Boşaltım Sistemi Hastalıkları

Boşaltım Sistemi
Hücrelerdeki protein metabolizması sonucunda oluşan amonyaklar, hücrelerden kan damarları ve kan dolaşımı aracılığıyla karaciğerden geçerler ve amonyak, karaciğer hücreleri tarafından üre ve üre asitine dönüştürülür Ancak, üre asiti vücudun tüm hücreleri tarafından da üretilir Üre asiti ve diğer bazı maddelerin hücrelerde birikimi insanı ölüme kadar götürür Bu nedenle, suda eriyen üre ve üre asiti, vücut için artık bir yararı olmayan diğer bazı maddeler, hücrelerden kan dolaşımı sistemiyle böbreklere taşınırlar, böylece, kandaki zararlı maddeler böbrekler ve idrar yollarıyla düzgün olarak her gün vücut dışına atılırlar

İnsanlarda Boşaltım Sistemi Organları; böbrekler, idrar torbası, idrar yolları ve idrarı dışarı veren organlardan oluşmuştur



Böbrekler

Her insanda, 10-12 santim uzunluğunda ve 120-200 gram ağırlığında biri sağda ve biri solda olmak üzere iki böbrek vardır Böbrekler, karın boşluğunun üst arka duvarında ve omurganın bel bölgesinde bulunur Fasulye biçiminde olan böbrekler birer yağ yatağı içindedir Böbreklerin üst tepelerinde, böbreküstü bezi (adrenalin, sürrenal) adı verilen ve kana önemli hormonlar salgılayan birer adet iç salgı bezi vardır Böbreklerin üstü kapsül adını alan sert bir bağdokusuyla kaplıdır Atardamarlar, toplardamarlar, sinirler ve idrar yolu böbreğin karın bölgesinden girerler ve bu giriş noktası bilum adını alır Her böbreğe bir atardamar girer ve her böbrekten bir toplardamar çıkar

Böbrek; havuzcuk (pelvis), öz bölgesi ve kabuk bölgesi olmak üzere üç temel bölgeden oluşmuştur Böbreklerin çalışması, böbreküstü beziyle beyindeki hipofiz iç salgı bezlerinin kana verdikleri hormonlar ve vejetatif sinir sisteminden gelen sinirlerle yönetilir Çiçek, difteri, eklem romatizması ve diğer bazı hastalıklar böbrek iltihabını oluştururlar Böbreklerin iltihaplanmasına içki ve diğer zehirlenmeler de neden olabilir Böbreklerin yetmezliği nedeniyle üremi hastalığı oluşur

Atık maddeleri uzaklaştıran organlar

Deri: Suyu ve tuzu terleme ile atar

Akciğerler: Korbondioksit ve suyu soluk verme ile atar

Kalın bağırsak: Besin atıklarını dışkı ile atar

Karaciğer: Proteinlerin sindirilmesi ile oluşan zehirli maddeyi daha az zehirli olan maddeye dönüştürür

Böbrekler: Kan içindeki atıkları idrar şeklinde atar

Boşaltım sistemi Dört kısımdan oluşur

1 Böbrekler:Böbrekler bel hizasında 2 tane ve fasülyeye benzer Kabuk öz ve havuzcuk olmak üzere 3 kısmı vardırböbreğin süzme birimi olan nefronlar kabuk kısmında bulunurKan böbrek atardamarı ile böbreğe gelirnefronlarda süzülürSüzülen kan böbrek toplar damarı ile böbrekten çıkar

2 İdrar kanalı(üreter) : böbreklerde oluşan idrar ,idrar kanalı ile idrar, idrar kesesine gönderilir

3 İdrar torbası(mesane): İdrarın biriktiği yerdir

4 Boşaltım kanalı (üretra): İdrarın dışarı atıldğı kısımdır

Boşaltım Sistemi Nedir?
Vücudumuzda gereksiz halde bulunan maddelerin, vücuttan ve hücrelerden atılmasına boşaltım denilmektedir Boşaltım sistemi ise, bu döngüyü gerçekleştirmek üzere gereken sisteme denmektedir Yani boşaltma işini gerçekleştiren sisteme boşaltım


sistemi denmektedir Boşaltım, kanımızda bulunan vücuda ve hücrelere zararlı maddelerin ayrılarak idrar yolu ile vücudumuzdan atılması yolu ile gerçekleşir Ayrıca, nefes alıp vermek veya terlemede bir çeşit boşaltım yoludur Boşaltım sisteminde çalışan organları sayacak olur isek, idrar kesesi, böbrekler, sidik kanalı ve üreterlerdir

Boşaltım Sistemi Hastalıkları Nelerdir?
Boşaltım sistemi hastalıkları, boşaltım sistemimizde bulunan organların görevini yapamayacak şekilde deforme olması veya mikrop kaparak iltihaplanmasıdır En çok rastlanan boşaltım sistemi hastalıklarını, böbrek iltihaplanması(nefrit), mesane iltihabı, albümin, sistit, üremi, böbrek yetmezliği ve böbrek taşı olarak açıklayabiliriz Bu hastalıkların neler olduklarını ise aşağıda detaylı olarak bulabilirsiniz

Böbrek İltihaplanması (Nefrit): Nefrit hastalığı vücudumuzda bulunan böbreklerin iltihaplanmasıdır Akut ve kronik böbrek iltihaplanması olmak üzere 2 türlü nefrit vardır Bu iltihap çeşidindeki mikrop, diğer iltihap mikroplarından farklı olmakla birlikte böbreğin dokusuna zarar vererek böbreğin çalışmasını azaltmaktadır
Akut nefritte, böbreğin bulunduğu yerlerde ani ağrılar oluşmaktadır Kişi idrara çıktığında ani yanmalarla kendini gösterir Bazen bir böbrekte bazen de iki böbrekte görülebilir



Kronik nefritte ise, akut nefritin sonrasında oluşmaktadır Akut nefrit tedavi edilmemiş veya fark edilmemiş ise kişide kronik nefrit oluşmuştur

Böbrek Yetmezliği: Böbrek yetmezliği akut ve kronik olmak üzere iki çeşittir Bu hastalıkta kişide bulunan böbrekler faaliyetlerini tam olarak yapmamaktadır Kişinin böbrek yetmezliğine yakalanıp yakalanmadığını öğrenmek için, kanda bulunan üre ve kreatin oranın bilinmesi gerekir

Böbrek Taşı: İdrar yollarındaki iltihaplanma sonrası tıkanma durumu oluşmuş ise, idrar yolu ile dışarı atılamayan zararlı maddeler vücudumuza çöker ve böbrek taşlarını oluşturur

Mesane İltihabı (Sistit) : Sistit denilen boşaltım sistemi hastalığıdır İdrar kesesinin yani mesanenin iltihaplanması sonucu ortaya çıkar Bu yüzden bu hastalığa, mesane ya da idrar kesesi iltihaplanması da denilmektedir

Albümin: Böbreklerimizdeki idrarı süzmeye yarayan kapsüllerin görevlerini tam olarak yerine getirmemesi nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır

Üremi: Kişideki böbreklerin üreyi ayrıştıramaması nedeniyle ortaya çıkan bir boşaltım sistemi hastalığıdır Bu hastalık nedeniyle kandaki üre oranı yükselir

Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?
Boşaltım sistemi hastalıklarında birçok hastalığa özgü belirtiler görülebilir Ancak genel belirtiler;
• İdrar yapmak için sık sık tuvalete çıkma
• Terleme hissi ve yüksek ateş
• Karın kısmında ve kasıklarda şiddetli ağrılar Bu ağrılar bazen makat kısmında da görülebilir
• Kişide yorgunluk
• Kişinin idrarının yaparken oluşan yanma ve ağrı hissi
• Bulantı ve kusma
• İdrardan kan gelmesi
• İdrardaki bulanıklık ve kötü kokulu olması
• El ve ayak kısımlarında ödem
• Kişinin idrara hiç çıkamama
Şeklinde sıralanabilir

Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Tedavisi nasıl yapılır?
Genel olarak dikkat edilmesi gereken kurallar vardır Bunlar;

İdrar yollarını ve böbrekleri soğuğa karşı korumak,
Temizliğe gereken önemi göstermek,
Günde en az 2-3 litre su içmek şeklinde maddelendirilir

Diğer yönden boşaltım sistemi hastalıklarının tedavisi mutlaka bir doktor kontrolünde yapılmalıdır
Genelde boşaltım sistemi hastalıklarının tedavisi ilaçla yapılmaktadır İltihap söktürücü ilaçların yanında mutlaka ağrı kesici ilaçlar alınır Eğer kum taş gibi nedenlerle boşaltım sistemi hastalıkları meydana gelmiş ise tedavi biraz daha zorlaşır Kum ve taş gibi faktörlerin mutlaka vücuttan uzaklaştırılması gerekir Bunun için
1 İlk olarak kişiye perhiz uygulanır Özellikle böbreğin süzme sorunlarında, kişinin bazı besinleri kesinlikle tüketmemesi gerekir Bunların hangi besinler olduğunu doktor belirler
2 İlaç kullanılır
3 Lazer veya ses dalgalarıyla taş kırılır Kumun düşmesine yardımcı olunabilir
4 Açık ameliyat yoluyla taş bulunduğu boşaltım sistemi organından alınır
5 Alternatif olarak şifalı bitkilerden yararlanılabilir

Boşaltım sistemi hastalıklarına karşı Şifalı bitkiler

Üzüm, Pırasa ve Enginar: Böbrek kumu ve taşı düşürülmesine yardımcı olmaktadır
Badem: Mesane ve böbrek iltihaplarını iyileştirmeye yardım eder
Bakla, Çilek, Isırgan Otu, Maydanoz: İdrar yollarını temizler
Turp: Böbreğimizde bulunan mikropları yok eder
Ayrıkotu: Böbrekteki ve mesanedeki taşları düşürmeye yardımcı olmakla birlikte iyi bir idrar söktürücüdür