Biyomalzeme: Vücutta Kullanılan Yapay Malzemeler

Biyomalzeme; vücudun işleyişine yardımcı olmak üzere üretilen ve geliştirilen malzemelerdir Yapısı itibariyle vücut ile sürekli temas halinde bulunmaktadır

Son zamanlarda özellikle tıp ve mühendislik alanında gelişmeler yaşanmaktadırBu gelişmelerden bir kısmı ise biyomalzeme alanında olmuştur İnsan vücudundaki doku ya da organlar çeşitli sebeplerden dolayı işlevini yitirmesi sonucunda biyomazemelere ihtiyaç duyulmaktadır Bu biyomalzemeler sayesinde insan yaşamı eskiye oranla daha kolaylaşmaktadır Ortopedi alanında kullanılan protezler ve diş alanında kullanılan dolgular biyomalzeme olarak gösterilebilir

Biyomalzemelerin kullanımı eski çağlara kadar gitmektedir Örneğin; eski zamanlarda altın ile hastaların dişleri kaplanıyordu Bu uygulama ilk olarak eski Çin'de uygulanmıştır



Biyomalzeme türlerinden ilk metal protez 1938 yılında kullanılmıştır Vitalyum içeren bu metal protez 1960 yılına kadar kullanılmıştır Ancak sonrasında metal korozyona uğramaları sonucu insan vücudunda büyük tehlikelere yol açmıştır Çünkü, vitalyum korozyona uğraması sonucu paslanmaktadır

Geliştirilen biyomalzemeleler ile 1950 li yıllarda kalp vanaları kullanılmaya başlanmıştır 1960 Yılına gelindiğinde ise yapay kalça kemikleri kullanılmaya başlamıştır

1972 yılında ise alumina ve zirkonya seramikleri biyomalzeme olarak hastalarda kullanılmıştır Ancak sonrasında vücut ile uyum sağlamadığı tespit edilmiştir Bu yüzden yeni malzeme arayışı içine girilmiştirSonrasında kullanılan biyocam ve hidroksiapatit insanlar için daha yararlı olmuşturBiyomalzeme kullanımı zaman geçtikçe artmıştır

Biyomalzeme vücutta yerine kullanılacağı organ ya da uzvun benze bur özelliklerine sahiptir Bu şekilde işlevini kaybetmiş organ ya da uzuv gibi hareket etmektedir Bir kemik yerine kullanılan protez, kemik ile benzer bir yapıya sahiptir Kemik dokusu aslında karmaşık yapıya sahiptir Bundan dolayı biyomalzemeler tam olarak gerçek organın işlevini yerine getiremez



Biyomalzemelerin Özellikleri

Biyomalzemeler vücutta bulunan dokularla uyumlu bir yapıya sahiptir Bu yapılarıyla vücuda zarar vermemektedir Vücudumuz genellikle dışarıdan yapısına katılan yabancı unsurları kabul etmemektedir Bu yüzden vücutta kullanılan malzemeler ilk başta tehtit olarak algılanmaktadır İşte bu aşamada biyouyumluluk kavramı ortaya çıkmaktadır Biyouyumluluk vücudumuzda kullanılan malzemelerin vücut tarafından yabancı tehdit kabul edilmemesidir Yabancı kabul edilmeyen bu malzemeler vücut içinde uyumluluk sağlayarak işlevini yerine getirmektedir Biyomalzemeler vücuda yerleştiğinde vücudun olağan reaksiyonları dışında bir çok reaksiyon daha meydana gelmektedir Vücutta meydana gelebilecek başlıca reaksiyonlar; dokularımızdaki proteinler ile bioymalzeme arasındaki etkileşim, alyuvar sayısının artışı, tümör üretimi ve bağışıklık sistemindeki hareketlenme olarak gösterilebilir



Biyomalzemeler Ve Kullanım Alanları

Özellikle metal ve alaşımlar bir çok alanda biyomalzeme olarak kullanılmaktadır Çünkü, mekanik ve kimyasal yapıları bu iş için uygundur Metal ve alaşımlar; diş protezinde, kas iskelet sisteminde ve kalp kapakçıklarında sıklıkla kullanılmaktadır Son zamanlarda biyomalzemelerde titanyum kullanım oranı artmıştır Çünkü yapılan araştırmalarda titanyumun hafif olduğu, dokularla fazla reaksiyona girmediği ve vücuda karşı biyouyumluluğa sahip oluğu görülmüştür

Metalik biyomalzemelerde Nikel ve titanyum alaşıları kullanılmaktadır Tıp da akıllı malzemeler olarak nitelendirilmektedir Özellikle gözlük çerçeveleri, otomobil parçaları,diş telleri ve kap-damar hastalıklarında kullanılan malzemeler başlıca akıllı malzemelerdir Akıllı malzemeler şekil bellekli alaşımlardır

Başka bir biyomalzeme türü ise biyosermiklerdir İnsan vücudunda zarar görmüş ve işlevini yitirmiş olan uzvun yerine geçmektedirler Günlük yaşamda diş tedavilerinde, kalça protezinde ve yüz kemiklerinde kullanılmaktadır Kalsiyum eksikliğinde meydana gelen kemik erimesinde biyoseramiklere ihityaç duyulmaktadır Ayrıca ileri yaşlarda meydana gelen kemik erimesi sonucunda da biyoseramiklere ihtiyaç duyulmaktadır
Biyomalzemelerin Amaçlarını Maddeler Halinde Sayacak Olursak;

- Vücutta hastalıklı ya da hasar görmüş organ ya da uzuvların yerine kullanılırÖrneğin; diyaliz ve protezler

- Vücutta hasarlı organın fonksiyonelliğini arttırmak amacıyla kullanılırÖrneğin; lens, kalp pili, işitme cihazı ve benzeri

- Kozmetik sıkıntıları gidermek amaçlı kullanılırÖrneğin; diş teli ve silikon yaptırma

- Fonsiyon bozukluklarını gidermek amacıyla kullanılır Örneğin ; omurgalardaki bozukluklar

- Hasarlı bölgenin iyileşmesine yardımcı olur Örneğin; Ameliyat iplikleri, cerrahi vida ve teller

- Hastalığın teşhisine yardımcı olma amaçlı kullanılmaktadır Örneğin; endoskopi makinesi ve enkektör

Biyomalzemelerin yazdıklarımız dışında bir çok kullanım amacı bulunmaktadır

Sonuç olarak; Bilim adamlarının görevi insanlığa faydalı olmaktır Bilim adamları çalışmalarında görevini yerine getiremeyen dokuları incelemişlerdir Bunun sonucunda bir çok biyomalzeme türü ortaya çıkmıştırBiyomalzeme alanındaki çalışmalar son hızıyla devam etmektedir