10-11-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlıda İlk Telgraf Hattı

Bir pil, bir anahtar, madeni tel ve elektromekanik bir röle kullanmak suretiyle ilk elektrikli telgraf cihazını 1837'de icat eden Amerikalı Morse ve Chamberlain, bu buluşlarını Avrupalı hükümetlere teklif ettilerse de bir ilgi göremediler Bunun üzerine Morse, arkadaşı Chamberlain'i İstanbul'a gönderdi Onlar ilme ve ilim adamlarına fevkalade destek veren Osmanlı ülkesinden çok ümitliydiler Nitekim Chamberlain, İstanbul'da büyük bir alaka ve destek gördü Fakat elindeki alet henüz pek tam olmayan bir vaziyetteydi Bu sebeple aleti Viyana'da iyi bir işçilikle tekrar yapmak ve ondan sonra padişaha takdim etmek üzere geri döndü Ancak Tuna Nehri yoluyla Viyana'ya hareket etmiş fakat bindiği gemi yolda batmış ve beş arkadaşı ile birlikte Chamberlian ölmüştü
Abdülmecid Han bu buluşun gelişmesini dikkate alarak takibe devam etti Sultanın bu alakasını bilen ve İstanbul'da jeoloji araştırmaları yapan Amerikalı ilim adamı Lawrence Smith, Morse'den bu aletin bir örneğini getirtti Padişah ve devlet adamları önünde başarılı bir deneme yaptı Abdülmecid Han kendisine verilmek üzere imzasını taşıyan bir ihtara beratı ile murassa bir nişan gönderdi Morse "Sultan Abdülmecid Han, bu nişanı ve tebrikiyle keşfimin değerini anlayan Avrupalı ilk büyük insan oldu " demiştir
Osmanlı ülkesinde ilk telgraf hattı, Sivastopol yakınındaki Baklava'dan Varna'ya, oradan da İstanbul'a uzatılan deniz hattıdır Bu telgraf hattı 1855 senesinde Kırım Savaşında kullanılmış ve çok büyük faydaları görülmüştür Telgraf hatları kısa zamanda bütün Osmanlı İmparatorluğuna tesis edildi İlk hattın açılmasından 15 yıl sonra, 1870'te imparatorluktaki telgraf hatlarının uzunluğu 35 059, 1875'te 37 643 kilometreyi buldu Bu tarihte Osmanlı ülkesi telgraf hatlarının uzunluğu bakımından dünya devletleri arasında beşinci geliyordu
|
|
|