Hava Trafik Denetimi

Hava Trafik Denetimi



Havalimanları yakınında uçan uçaklar, yüksek ve hemen göze çarpan bir yapı olan kontrol kulesinden yönlendirilir Hava trafik denetimi pilotlara, uçakların havada çarpışmasını önleyecek ve yere güvenle inmelerini sağlayacak komutlar verir Hava trafiğinin çabuk ve düzenli yürümesini sağlar Pilotlara uçuşu güvenli ve yetkin biçimde yürütmeleri için doğru ve gerekli bilgileri aktarır Olağanüstü durumlarda güvenlik servislerini uyarır


ABD gibi hava trafiği yoğun olan ülkelerde karmaşık bir havayolu ağı ve bu yollar üzerinde hava trafik denetim merkezleri vardır Bu yollar başka ülkelerin havayollarıyla bağlantılandırılarak daha da karmaşık bir dünya havayolu ağı oluşturulmuştur Geçmişte, uçaklar yerde bulunan belirli noktalar ile Güneş, Ay ve yıldızların durumuna göre uçarlardı Hafif uçaklar hâlâ "gözle" yönlendirilmektedir, ama büyük uçaklar artık radyo, radar ve bilgisayar yardımıyla seyreder Bazı elektronik yardımcı gereçler uzun menzillerde (3000 kilometrenin üstünde) kullanılabilirken bazıları ise yalnızca kısa menzillerde, uçakların alana ulaşmasında ve güvenli biçimde inmesinde yardımcı olur
En eski seyir yardımcılarından biri, bütün doğrultularda yayın yapan biykınlardır Biykın, bir uçağı yönlendirmek için ışık, elektrik sinyali ya da başka uyanlar yayan bir istasyondur Biykın bütün yönlere orta dalga radyo sinyalleri gönderir Bu dalgalar istasyonun üzerinde uçan uçaklara ulaşır Günümüzde bütün dünyada en çok kullanılan seyir yardımcıları arasında çok yüksek frekanslı radyo yayını yapan VOR biykınları vardır Çok güvenilir aygıtlar olan VOR'lar doğrudan otomatik pilota bağlanarak uçağın rotasında gitmesini sağlayabilir VOR, uzaklık ölçme aygıtları ile birlikte kullanıldığında, hemen hemen eksiksiz bir seyir yardımcısıdır

İniş için aletli iniş sistemi kullanılır Bu sistem iniş pistindeki işaret biykınları ile birlikte kullanılan iki vericiden oluşur Bu aygıtlar uçağın pistten ayrılmamasını ve alçalırken hızını istenen oranda düşürmesini sağlar Hava trafik denetimi uçağı radarda izler ve radyo aracılığıyla pilotla konuşur İnişler çoğunlukla pilot denetiminde yapılır, ama bazı modern uçaklar sisli, yağmurlu ve karlı havalarda elektronik gereçlerin yardımıyla "kör" iniş de yapabilir Otomatik pilotlu uçuşlarda pilot uçağın rotasını izlemek ve düzeltmek için bilgisayar kullanır; olup biteni ekranda "hareketli bir harita"da görür Bu sistem, radyobiykına gerek duymadan uçağı otomatik olarak doğru uçuş rotasında tutar Günümüzde mikrodalga iniş sistemi, otomatik pilotlu iniş sistemlerinin yerini almak üzere geliştirilmiştir Seyir uyduları da uçakların denetiminde giderek daha fazla rol almaktadır (bak CAYROSKOP: SEYİR)

Kontrol kulesi, uçağa iniş ya da kalkış izni vermeden önce pistin ve havalimanı çevresindeki hava koridorunun boş olmasını sağlamaktan sorumludur İki havalimanı arasında uçan uçaklarla hava trafik denetim merkezleri ilgilenir Çeşitli havalimanları ve merkezler arasındaki bağlantı telefon ve başka iletişim araçlarıyla sağlanır