Şengül Şirin
|
Bitkilerin Adlandırılması Ve Sınıflarıdırılması
Bitkilerin adlandırılması ve sınıflarıdırılması
Bitkilerin her dilde, ilk kez ne zaman kullanıldığı bile bilinmeyen özel bir adı vardır Akşamsefası, civanperçemi, hanımeli, güveyfeneri, çarkıfelek, ballıbaba, aslarıağzı,
bektaşiüzümü, cinsaçı, kadıntuzluğu, çobançantası gibi bu güzel ve anlamlı adlar genellikle bitkinin belli bir özelliğini ve halkın düşgücünü yansıtır Ama her bitki türünün bu yaygın adından başka, iki sözcükten oluşan Latince bir adı daha vardır Bu iki sözcüklü adlandır
ma sistemini ilk kez 18 yüzyılda İsveçli botanikçi Carolus Linnaeus geliştirmiştir 1753'te yazdığı Species Plarıtarum ("Bitki Türleri") adlı başyapıtında bitkileri önce Latince "cins" adıyla, sonra o türü aynı cinsin öbür türlerinden ayırt eden değişik bir özelliğiyle adlandırmayı öneren Linnaeus bugünkü bilimsel adlandırma sisteminin öncüsü sayılır
Bitkilerin nasıl sınırlarıdırıldığını ve adlandırıldığını daha iyi anlayabilmek için aşağıdaki örnek yararlı olabilir Dutun Latince adı Morus'tur Ama bu bitkinin birçok türü vardır Bu türleri birbirinden ayırt etmek için, meyvelerinin rengini belirten Latince sözcükler de bitkinin bilimsel adına eklenmiştir Örneğin beyaz dutun bilimsel adı Morus alba, kara
dutunki Morus nigra, mor dutunki de Morus rubra'dır Çünkü Latince alba, nigra ve rubra sözcükleri sırasıyla beyaz, kara ve morumsu kırmızı anlamına gelir Bütün bu bitkiler Morus cinsinin bireyleri, yani türleridir Aralannda büyük bir benzerlik olduğu için hepsi aynı cins içinde sınıflarıdırılmış, ama ağacın boyu, yaprakların biçimi, meyvelerin rengi ve tadı değiştiği için ayrı birer tür olarak kabul edilmişlerdir
Öte yandan dut, incir ve ekmekağacının birçok ortak özelliği olduğu için, hepsi aynı ailenin üyeleri sayılarak dutgiller (Moraceae) familyası, yani ailesi içinde toplanmıştır Böylece, birbirine benzer özellikleri olan bütün akraba cinsler aynı aile içinde
sınıflarıdırılır Örneğin buğdaygiller familyası buğday, arpa, çavdar gibi tahılları ve bazı otsu bitkileri, baklagiller familyası da bakla, bezelye, fasulye, nohut, mercimek gibi tohumu yenen sebze bitkilerini, yonca, fiğ, burçak gibi yem bitkilerini ve yerfıstığı, soyafasulyesi gibi yağlı tohumlu bitkileri içeren çok kalabalık ve değerli bitki aileleridir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|