Ateşböceği

Ateşböceği



Ateşböceğigiller {Lampyridae) familyasından birçok böceğe, karanlıkta ışık saçtıkları için ateşböceği denir 2000 kadar türü olan bu uçucu kınkanatlılar en az 5 mm, en çok 2 cm uzunluğunda kahverengi ya da siyah böceklerdir En parlak ışıklı ateşböcekleri tropik bölgelerde, özellikle Güneydoğu Asya'da yaşar

Avrupa ve Asya'daki ateşböcekleri Lampyris cinsindendir Bu cinsin en tanınmış türü olan Avrasya ateşböceği {Lampyris noctilucd) Türkiye'de de bulunur Kuzey Amerika'da ise daha çok Photinus, Photuris ve Pyrophorus cinsinden ateşböcekleri yaygındır


Ateşböceklerinin yalnızca erişkinleri gövdelerinin arka ucundaki özel bir ışık organından ışık saçarlar Karşı cinsi çiftleşmeye çağırmak için yanıp sönen bu ışığın çakış süresi türden türe değişir Bazı türlerde, çakar denen deniz fenerlerinin ışığı gibi kısa aralıklarla yanıp söner, bazılarında ise bir kandil gibi sürekli yanar


Erişkin ateşböceklerinin ömrü çok kısadır ve büyük olasılıkla bu ışıklı uyan nedeniyle başka hayvanlara kolay kolay yem olmazlar Yalnız bazı kurbağalar ışığa aldırmayıp o kadar çok ateşböceği yerler ki sonunda kendileri de ışık saçmaya başlar Bazen bir araya toplanan bir sürü ateşböceğinin hep birlikte ışıldaması, yanıp sönen lunapark ışıklan gibi ağaçlan, tarlalan ve bahçeleri aydınlatır

Ateşböceklerinin larvalan da hafif ışıklıdır; ama bu ışık hem erişkinlerinki gibi yanıp sönmez, hem de o kadar parlamaz
Ateşböceklerinin bazı türlerinde erkekler de dişiler de kanatlı ve ışıklıdır Avrasya ateşböceklerinde ise erkeklerden daha küçük ve kanatsız olan dişiler solucana benzer

Bir dalın ya da tümseğin üzerine konup ışık saçarak, kanatlı olan erkekleri çiftleşmeye çağırırlar Dişinin yumurtladığı küçük yumurtalardan tırtıla benzeyen larvalar çıkar Etçil olan bu larvalar, sümüksü salgılarını izleyerek avladıklan sümüklüböcek ve salyangozlarla beslenir Larvaların erişkin bir ateşböceğine dönüşmesi yıllarca sürebilir
Ateşböceğinin ışığı elektrik ışığı gibi sıcak değil, donuk renkli, "soğuk" bir ışıktır ve biyolojik ışıldama denen bir süreçle üretilir {bak BİYOLOJİKIşIldama) Bu çok verimli bir ışık üretme yoludur

Bir elektrik ampulü elektrik enerjisinin ancak yüzde 5'ini ışığa çevirebilirken, ateşböceği kimyasal enerjisinin yüzde 90'ını ışığa dönüştürebilir Tropik bölgelerdeki ateşböceklerinin ışığı o kadar parlaktır ki bu ışıkta kitap bile okunabilir Bu yüzden eskiden Çin, Cava ve Brezilya'da kafeslere doldurulan ateşböcekleri odaları aydınlatmak için lamba yerine kullanılmıştır