Ağacın Faydaları Ve Önemi

Ağacın Faydaları Ve Önemi
Ağacın Faydaları Ve Önemi

Ağaçların ve Ormanların Yararları

ağaçların yararları nelerdir - ağaçların faydaları nelerdir - ormanların insanlara faydaları nelerdir - ormanların yararları

Ağaçların ve Ormanların Yararları

Ağaçların önemi

Ormancılıkta gerçek yatırım, ağaçlandırma ve ormanın tabii yoldan yenileme çalışmalarıdır Vaktiyle 50 milyon hektar olduğu tahmin edilen orman sahalarımız, bugün 207 milyon hektara inmiş bulunmaktadır Ancak ne yazık ki bu alanların % 52’si ağaçlandırmalarla prodüktif hale gelmeyi bekleyen bozuk orman sahası durumundadır Bu saha, bütün İsviçre ormanlarının 12 katına eşittir Bu verimsiz orman alanların ülke kalkınmasında ve hızla artan orman ürünlerine olan ihtiyaçtan dolayı ağaçlandırmalar ile prodüktif hale getirilmesi Türkiye ormancılığı ve Ülkemiz ekonomisi açısından büyük önem taşımaktadır

Türkiye’de başta Karadeniz ve Akdeniz bölgelerimizin uygun kesimleri ile Batı Anadolu, ormancılık açısından oldukça yüksek bir potansiyel verime sahip bulunmaktadır Ayrıca bu yörelerde, hızlı gelişen yerli ve yabancı türler kullanılarak birim alandaki verimi artırmak mümkündür Nitekim sahil çamı ağaçlandırmalarında yapılan hasılat araştırmalarına göre; 1bonitete sahip bir hektardaki sahanın ortalama artımının 13,8 m3 yıl olduğu saptanmıştır Bu değer okaliptüste 30-32 m3’e kadar ulaşmaktadır Türkiye’de yapılan tespitler entansif (yoğun kültür metodu) yöntemlerle hızlı büyüyen türlerin yetiştirilmesine uygun sahaların 1 milyon hektara ulaşabileceğini ortaya koymuştur Sadece bu alanların ağaçlandırılması ile yılda 10 milyon m3 hasılatın alınabileceği belirlenmiştir Türkiye’de yıllık ortalama cari artımın 22,1 milyon m3 olduğu dikkate alındığında bu değerin Ülke ekonomisine yapacağı katkı daha iyi anlaşılmaktadır

Ekonomik ağaçlandırma çalışmalarının yanında toprak korumaya, su dengesini sağlamaya veya rekreasyon ihtiyaçları karşılamaya yönelik çok amaçlı diğer ağaçlandırmaları da dikkate alma zorunluluğu vardır Ağaçlandırma çalışmalarının erozyonu önleyici olmasının yanı sıra meskun yerlerde rüzgar, gürültü ve toz etkilerini azaltması, büyük sanayi kentlerinde havayı temizleyerek sağlığa katkı sağlaması da birer hizmet üretimidir

Türkiye’de yılda denizlere taşınan toprağın 500 milyon tondan fazla olduğu ve bunun yılda 2 Milyon dekarlık bir tarım arazisinin kaybı anlamına geldiği dikkate alınırsa sadece toprak koruma amacına yönelik ağaçlandırmaların tarım arazilerine kazandıracağı imkanların ne kadar büyük olacağı açıkça görülecektir Bu sebeple ağaçlandırmalarda sadece odun hammaddesi üretimi açısından kârlılığın kriter alınması günümüzde yetersiz kalmaktadır Ülkemizin % 86’sında; hafiften şiddetliye, aktif durumdaki mevcut erozyonun, Ülkemiz toprağının elden çıkmadan ve enerji kaynağı olan barajlarımızın siltasyonla dolmadan ağaçlandırmalar yoluyla durdurulması, büyük önem arz etmektedir Ülkemizde arazi yapısı dağlık ve oldukça da engebelidir Yüksek bölgelerde ormanlar ve meralar yer alırken taban arazilerde tarım yapılmaktadır Ağaçlandırma çalışmaları, genelde üst havzalarda yapıldığından yağmur sularının yüzeysel akışa geçmesini yani sel ve taşkınları önlemektedir Bu fonksiyonu nedeniyle ağaçlandırma çalışmaları, tarım topraklarımızın verimliliğini ve bu verimliliğin devamını emniyet altına alan bir sigorta durumundadır

DÜNYADA İLK AĞAÇLANDIRMA

Ağaçlandırmanın çok çeşitli tanımları vardır En kısa ve basit tanımı; insan eliyle orman oluşturmaktır Daha geniş tanımı ise; insan hayvan veya makine gücü ve bunlara monte edilmiş ekipmanlar (pulluk, riper, tarak) ile toprağın işlenerek kırıntılı bir yapıya kavuşturulması ve bu özelliklere kavuşturulan yerlere orman fidanlıklarında yetiştirilen fidanların dikim mevsiminde (sonbahar, kış, ilkbahar) dikilmesi işlemine denir Dikim işlerini takiben 5-7 yıl süre ile yapılacak bakım ve koruma işlemleri ağaçlandırma işlemlerinin devamı olarak kabul edilmektedir

Ağaçlandırmaları;

a) Üretim amaçlı ağaçlandırmalar,
b) Toprak Muhafaza ve Hidrolojik amaçlı ağaçlandırmalar,
c) Estetik ve Rekreasyon amaçlı ağaçlandırmalar olarak gruplandırmak mümkündür
Bu çok yönlü ağaçlandırma çalışmalarından birini diğerine tercih etmek mümkün değildir Hatta çevre ve kent ağaçlandırmaları günümüz koşullarında insanımız için daha da büyük önem kazanmıştır
Ağaçlandırma çalışmalarının tarihi XIV yüzyılın ikinci yarısına uzanmaktadır 1368 yılında Almanya’nın Nurnberg çevresinde çıkan orman yangını neticesi yüzlerce hektar ormanın yok olduğu ve bu sahaların Çam, Ladin, Göknar ekimleriyle ağaçlandırıldığı bildirilmektedir Almanya’nın dışında İsviçre, Fransa ve Avusturya ağaçlandırmanın dünyada öncülüğünü yapmışlardır

TÜRKİYE’DE AĞAÇLANDIRMANIN BAŞLANGICI

Türkiye’de ağaçlandırma çalışmalarının önemi çok geç anlaşılmıştır Fatih Sultan Mehmet zamanında Halic’i dolmaktan kurtarmak için Haliç sırtlarında ağaçlandırma yoluyla bazı tedbirlerin alındığı, Lâle devrinde İstanbul saray ve bahçelerinde bazı dikimlerin yapıldığı 1717 ve 1739 tarihli fermanlardan öğrenilmektedir 1892 yılında İstanbul Halkalı’da öğrenciler tarafından 20-25 dekârlık sahada yaptıkları Halepçamı, Sedir, Karaçam, Mazı, Dişbudak dikimleri ilk kayda değer ağaçlandırma çalışmalarıdır 1916 da Tevfik Bey tarafından Kâğıthane Deresinde Fıstıkçamı ağaçlandırması yapılmış, yakın zamana kadar bu ağaçlandırmalardan kalıntılar tespit edilmiştir

Daha sonra 1916 da Hendek’te Orman Ameliyat Mektebine bağlı fidanlık kurulması ağaçlandırma çalışmalarına yeni bir boyut kazandırmıştır 2 Dünya savaşından sonra Ankara Atatürk Çiftliği ağaçlandırması, Yalova-Termal ağaçlandırmaları ile Tarsus-Karabucak Okaliptüs Ormanı tesisi o tarihe kadar yapılan en büyük ağaçlandırma çalışmalarıdır
Cumhuriyet döneminden 1937 yılına kadar olan kısımda 1 Dünya ve onu takip eden Kurtuluş Savaşlarının yorgunluğu, bilahare Cumhuriyet İlkelerinin millete mal edilmesi, reformların süratle yapılması ve çok sınırlı mali olanaklar altında ekonomik ve sosyal sorunların en kısa yoldan çözümlenmeye çalışılması nedenleri ile orman ve ormancılık konularına ve bu arada ağaçlandırma çalışmalarına yeterli ilgi gösterilememiş sadece, bu devrede genç Türkiye’nin ormancılık politikası gayeleri fikren belirlenmiş olmasına rağmen, bunun yazılı hale gelmesi ancak 1937 yılında mümkün olabilmiştir

Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1937 yılında yürürlüğe giden 3116 Sayılı Kanunla ağaçlandırma konusuyla ilgilenmeye başlamıştır Bu Kanunla başta Orman Teşkilatı olmak üzere bazı kamu kurumları, tüzel ve özel kişiler ağaçlandırma yapmakla yükümlü kılınmış olmasına rağmen uygulamalar 1955 yılına kadar düşük seviyelerde seyretmiştir 1955 yılında yapılan “Türkiye Ağaçlandırma Teknik Kongresi”nde alınan kararlar, 1956 yılında çıkarılan 6831 Sayılı Orman Kanunu, 1963 yılından itibaren başlatılan planlı dönem, 1969 yılında Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolu Genel Müdürlüğü’nün kurulması ile birlikte planlara ve projelere dayalı ağaçlandırmalar geniş alanlarda gittikçe artan bir tempoyla gerçekleştirilmeye başlanmıştır

BUGÜNE KADAR YAPILAN AĞAÇLANDIRMA NEDİR?

Orman amenajman planlarına göre orman rejimi içindeki alanların, 10,7 milyon hektarı bozuk ve çok bozuk niteliktedir 1999 yılında güncelleştirilen tespitlere göre ülkemizde 2,4 milyon hektar teknik yönden ağaçlandırmaya uygun saha bulunmaktadır
2001 yılı sonuna kadar 1 milyon 789 bin 144 hektar ağaçlandırma yapılmıştır

AĞAÇ NEDİR? FAYDALARI NELERDİR?

Orman Nedir?

Orman; ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla toprak hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları karşılıklı ilişkiler dokusunu simgeleyen bir ekosistemdir

Orman; beş metreden daha boylu orman ağaçlarının baskın olduğu ve birbirlerini etkileyecek sıklıkta bulunduğu, kendine özgü iklim ve toprak koşulları oluşturduğu bir yaşam birliğidir

Orman; bitki köklerinin etkileyebildiği 1-2 metre toprak derinliğinden ağaçların birkaç metre yukarısına kadar uzanan ve en az bir hektar alan kaplayan bir varlıktır

Ormanı oluşturan sonsuz sayıdaki tüm madde ve olaylar birbirleriyle karşılıklı ilişki ve etkileşim halindedirler Bu haliyle orman, çok sayıda bitki ve hayvan popülasyonlarından oluşan bir yaşama ortaklığı, bir yaşam birliği, bir ekosistem ve hatta büyük bir canlı organizma olarak tanımlanmaktadır

Ormanın baskın elemanı ağaçlardır Bu nedenle orman, ancak orman ağaçlarının toplu halde yaşayabildiği bir ortamda kurulabilir

Ormanların Faydaları;

Ormanlar; ağaçlarla birlikte diğer bitkiler, hayvanlar, mikroorganizmalar gibi canlı varlıklarla toprak hava, su, ışık ve sıcaklık gibi fiziksel çevre faktörlerinin birlikte oluşturdukları karşılıklı ilişkiler dokusunu simgeleyen ekosistemler olup, dünya yaşamı için vazgeçilmezdirler
Ormanlar yaşantımızın her safhasında ihtiyaç duyduğumuz yapacak ve yakacak hammadde kaynağıdır Bunun yanı sıra bitkisel nitelikli tohum, çiçek, kozalak vb ile mineral nitelikli çakıl, kum vb hammadde kaynaklarının bir kısmı da ormanlardan elde edilmektedir
Ormanlar, bitkiler ve hayvanlar için doğal bir su kaynağıdır Kar ve yağmur biçimindeki yağışı yapraklı, dalları, gövdesi ve kökleri ve tutarak sellerin ve taşkınların oluşmasını önler Ayrıca yer altı sularının oluşmasına yardım eder
Ormanlar erozyonu önler Ormanlar rüzgarın hızını azaltır, toprağı kökleri ile tutarak yağışların ve akarsuların toprağı taşımasını önler
Ormanlar, yaban hayatı ve av kaynaklarını korur Nesli tükenmekte olan hayvanların üretimi, korunması ve barınmasında koruma alanları oluşturur Bu sahalar milyonlarca canlının yuvasıdır
Ormanlar bitki örtüsü ve toprak içerisinde büyük miktarda karbon depoladıklarından, ikim üzerinde olumlu etkiler yapar Aşırı sıcaklıkları düzenler, bir ısı tamponu gibi görev yapar Sıcağı soğuğu dengeler, yaz sıcaklığını azaltırken, kış sıcaklığını artırır, radyasyonu önler
Su buharını yoğunlaştırarak yağmur haline gelmesini sağlar Rüzgar hızını azaltarak toprak ve kar savurmalarını ve rüzgarın kurutucu etkisini yok eder Bu nedenle açık alanlara oranla ormanlarda gündüzler serin geceler ise sıcaktır
Ormanlar, eğlenme, dinlenme ve boş zamanları değerlendirme imkanı sağlar Havası, suyu, doğal görünümleri ve sakin ortamı ile özellikle şehirlerde yaşayan insanları kendisine çeker Bu yönüyle insanların beden ve ruh sağlığı üzerinde olumlu rol oynar
Yerleşim alanları çevresindeki hava kirliliğini ve gürültüyü önlemesi ile insan sağlığı bakımından büyük önem taşır Ormanların insan sağlığı üzerindeki bütün bu olumlu yararları nedeniyle büyük kentlerin çevresinde ormanlar yetiştirilmekte, dinlenme yerleri kurulmaktadır
Ormanlar, orman içinde ve dışında yaşayan insanlara çeşitli iş alanları sağlar, işsizliği önlemede etkin rol oynar, böylece köyden kente göçü azaltır
Ormanlar, ulusal savunma ve güvenlik bakımından da çok önemlidir Askeri birliklerin savaş tesisleri ile araç ve gereçlerinin gizlenmesinde, savaş ekonomisi bakımından değer taşıyan reçine, katran ve tanenli maddelerin elde edilmesini sağlar,
Ayrıca ormanlar barajların ekonomik ömrünü uzatır, doğal afetleri önler, ülke turizmine katkıda bulunur,
Ormanlar, doğal güzellikleri ve sayılmayacak kadar çok faydalarıyla iyi baktığımız takdirde tükenmez bir doğal kaynaktır