Marmara Bölgesi'nin Yeryüzü Şekli - Marmara Bölgesi'nin Yeryüzü Şekilleri Hakkında

Marmara Bölgesi'nin yeryüzü şekli - Marmara Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri Hakkında
Marmara Bölgesi'nin yeryüzü şekli - Marmara Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri Hakkında
Marmara Bölgesi

Marmara Bölgesi, yer şekilleri ve sosyo-ekonomik özelliklerine göre dört bölüme ayrılmıştır Bunlar, Yıldız Dağları Bölümü, Çatalca - Kocaeli Bölümü, Ergene Bölümü ve Güney Marmara Bölümüdür

Yer şekilleri

Dağlar : Yer şekilleri bakımından sade görünümlü olan bölge, bölgeler arasında ortalama yüksekliği en az olandır Samanlı, Yıldız, Koru, Ganos, ve Biga Dağları bölgedeki başlıca dağ sıralarıdır En yüksek dağ kütlesi Uludağ’dır

Ovalar : Ergene, Adapazarı, Yenişehir, Karacabey, İnegöl ve Balıkesir bölgenin önemli ovalarıdır

Platolar : Bölgede aşınmış tepelikler, dalgalı araziler, geniş yer tutar Çatalca, Kocaeli, Biga ve Gelibolu platoları yer alır

Akarsular ve Göller

Akarsular : Ergene, Susurluk ve Sakarya bölgenin önemli akarsularıdır Ayrıca Biga Yarımadası’nda (Çanakkale Boğazı çıkışında) denize dökülen Karamenderes ile Marmara Denizi’ne dökülen Kocabaş çayları bulunur

Göller : Bölgenin Güney Marmara Bölümü’nde tektonik oluşumlu, büyük tatlı su gölleri bulunur Bunlar İznik Gölü, Ulubat Gölü, Manyas Gölü ve Sapanca Gölü’dür Durusu (Terkos), Büyük Çekmece ve Küçük Çekmece gölleri ise kıyı set gölleridir Ayrıca bölgede birçok baraj gölü de bulunmaktadır

İklim

Bölge, Akdeniz iklimi, Karadeniz iklimi ve karasal iklim arasında geçiş alanıdır Ergene Bölümü dışında, bölgede bozulmuş Akdeniz iklimi görülür Karadeniz ikliminin ve enlemin etkisine bağlı olarak yaz kuraklığı Akdeniz Bölgesi’ne göre daha azdır Kışın kar yağışı olağandır Ergene Bölümü’nde ise karasal iklim özellikleri görülür Bölgenin kış mevsiminde en soğuk bölümü burasıdır

UYARI : Marmara Bölgesi’nde çeşitli iklim tiplerinin görülmesi, bitki örtüsünün ve tarım ürünlerinin çeşitlenmesine yol açmıştır

Doğal Bitki Örtüsü

Marmara kıyılarında 250-300 m yükseltiye kadar maki görülür Karadeniz kıyıları ile Uludağ’da ormanlar yer alır Yıldız Dağları Bölümü ise ormanların en geniş alan kapladığı yerdir Orman bakımından 4 sırada yer alan bölgede iç kesimlere doğru gidildikçe antropojen bozkırlar görülür

Nüfus ve Yerleşme

Marmara en kalabalık bölgedir ve nüfus yoğunluğu bakımından ilk sırada yer alır Nüfuslanması, çok göç almasının bir sonucudur Buna bağlı olarak kentleşme oranı en yüksek olan bölgedir Çatalca – Kocaeli Bölümü ile Bursa Yöresi yoğun nüfuslanmıştır Yıldız Dağları Bölümü, Biga ve Gelibolu Yarımadası bölgenin en tenha yerleridir

İller

Balıkesir, Bilecik, Bursa, Çanakkale, Edirne, İstanbul, Kırklareli, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ, Yalova

Ekonomik Özellikler

Tarım

Bölgenin fazla engebeli olmaması nedeniyle, yüzölçümüne göre ekli-dikili arazinin en geniş alan kapladığı bölgedir Tarımsal ürün çeşitliliğinin en fazla olduğu bölge olmasında yükselti azlığı ve çeşitli iklimlerin geçiş alanında bulunması etkili olmuştur Modern tarım yöntemleri kullanıldığından, elde edilen verim yüksektir Ancak tüketici nüfus fazlalığı nedeniyle tarım ürünleri bölge gereksinimini karşılayamaz

Tarım Ürünleri

Buğday : Trakya’da Ergene Bölümü’nde yoğun olarak yetiştirilir Bölge, üretimde İç Anadolu’dan sonar 2 sırada yer alır

Ayçiçeği : Tohumlarından yağ elde etmek için yetiştirilir Türkiye üretiminin % 80 ini bu bölge karşılar Ergene ve Güney Marmara Bölümleri’nde ekimi yoğunlaşır

Şekerpancarı : Trakya, Güney Marmara ve Adapazarı ovalarında ekim yapılır

Tütün : Bölge, Türkiye üretiminde 3 sırayı alır Bursa, Balıkesir, Adapazarı’nda ekimi yoğunlaşır

Mısır : Bölge, üretimde Karadeniz’den sonra 2 sırayı alır Adapazarı ve Bursa önemli ekim alanlarıdır

Pirinç : Meriç ovalarında ekimi yoğunlaşır Edirne bölge üretiminde ilk sırayı alır

Şerbetçi otu : Bira sanayinde tad ve koku verici olarak kullanılır Bilecik Yöresi’nde ekimi yapılır

Zeytin : Güney Marmara Bölümü’nde Gemlik ve Mudanya Yöresi’nde üretimi yoğunlaşır Bölge, üretimde Ege’den sonar 2 sırayı alır İri kalitede sofralık zeytin yetiştirilir

Dut : Bölgede ipek böceği yetiştiriciliğine bağlı olarak dutçuluk önem taşır Bursa, Balıkesir, Bilecik Yöresi’nde yoğun olarak yetiştirilir

Meyve : Bursa Yöresi’nde yoğun olarak yetiştirilir Şeftali, kiraz, çilek, kestane ve üzüm başlıcalarıdır

Sebze : Bursa ve Adapazarı ovalarında yoğun olarak yetiştirilir Domates, patates, sarımsak, soğan, patlıcan, kabak, biber başlıcalarıdır

Hayvancılık

Makineli tarım nedeniyle otlak alanları daraldığından besi hayvancılığı ve mandıracılık gelişmiştir Büyük kentler çevresinde kümes hayvancılığı yaygındır Bursa Yöresi’nde ipek böcekçiliği önem taşır ve merinos koyunu yetiştirilir Boğazlar ve Marmara’da balıkçılık yapılır

Ormancılık

Yıldız Dağları’nın kuzeye bakan yamaçlarında, Samanlı Dağları üzerinde ve Uludağ çevresinde verimli ormanlar bulunur Özellikle Karadeniz kıyılarındaki meşe ormanlarından yakacak odun üretiminde yararlanılır Yıldız Dağları Bölümü’ndeki ormanlardan odun kömürü ve kereste üretimi yapılır Güney Marmara Bölümü’ndeki ormanlar ise üretime en elverişli ormanlar arasındadır

Madenler ve Enerji Kaynakları

Madenler

Maden ve enerji üretiminde Marmara Bölgesi’nin Türkiye ekonomisine katkısı azdır En önemli yer altı zenginliği Susurluk, Bigadiç ve Mustafa Kemal Paşa Havzasında çıkarılan bor mineralleridir

Enerji Kaynakları

Trakya (Saray, Harmanlı), Çan ve Bilecik’te önemli bir enerji kaynağı olan linyit yatakları bulunmaktadır Trakya Hamitabat ve Marmara Ereğlisi’nde doğal gaz çıkarılır

Enerji Üretim Tesisleri

Enerji üretiminin en az, tüketiminin ise en çok olduğu bölgedir Hamitabat’taki doğalgaz çevrim tirübünü ile Orhaneli’de linyitle çalışan termik santral başlıca üretim tesisleridir

Endüstri

Başlıca endüstri tesisleri şunlardır :

Şeker : Alpulu, Susurluk, Adapazarı

Konserve : Bursa, Çanakkale

Bitkisel Yağ : Trakya’da yoğunlaşır

İçki-Sigara : Tekirdağ, İstanbul

İlaç : İstanbul

Dokuma : Bursa, İstanbul

Seramik : İstanbul, Çanakkale, Bilecik

Elektrikli Ev Eşyaları : İstanbul, İzmit

Kağıt : İzmit, Balıkesir başlıcalarıdır

Cam : Kırklareli, İstanbul

Petrol Rafinerisi : İzmit (İpraş)

Petro – kimya : İzmit

Otomotiv : Bursa, İstanbul, İzmit, Adapazarı

Traktör – Vagon : Adapazarı

Gemi Yapımı : İstanbul, Gölcük

Ulaşım

Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan en kısa kara ve demiryolları bu bölgeden geçer Yer şekillerinin sade olması ve yükseltinin azlığı ulaşımı kolaylaştırmıştır Yıldız Dağları Bölümü ile Biga Yöresi’nde arazinin engebeli olması nedeniyle ulaşım gelişmemiştir İstanbul, kara, hava, deniz ve demiryolu ulaşımının kesiştiği noktada yer alır Bursa ve Edirne de önemli yolların geçtiği diğer merkezlerdir Bandırma, Kocaeli (İzmit) ve Tekirdağ ise diğer önemli liman kentleridir

Turizm

Marmara Bölgesi doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi ve kültürel zenginliğiyle de turizmde önemli bir paya sahiptir Türkiye turizm gelirinin % 50 sini bu bölge sağlamaktadır İstanbul ve Bursa bölgenin iki önemli turizm merkezidir Ayrıca Edirne, İznik, Çanakkale ve Gelibolu tarihi turizmin geliştiği yerlerdir Özellikle Bursa ve Gönen çevresinde kaplıca turizmi gelişmiştir Güney Marmara Bölümü’ndeki Kuş Cenneti ve Uludağ milli parkları da bölge turizmine önemli katkıda bulunmaktadır

Bölgenin Ülke Ekonomisindeki Yeri

Marmara Bölgesi endüstri ve ticaret sektörünün yoğunlaştığı Türkiye’nin en gelişmiş bölgesidir Aşağıda bölge ekonomisinde önemli yer tutan ürün ve ekonomik faaliyetlerin listesi verilmiştir

Ayçiçeği

Sebze

Zeytin

Buğday

Deniz Ürünleri

İpek Böcekçiliği

Endüstri ürünleri

Turizm

Marmara Bölgesi, Türkiye

Marmara Bölgesi, Türkiye





Koordinatlar

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Balkan Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir Yaklaşık 67000 km2 lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'una karşı gelir
Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-İzmit şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır Başlıca sanayi ürünleri olarak; işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kağıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir

Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur

Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir Ekili-dikili arazi oranı %30'dur Ormanlık alan oranı %11,5'tur Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç olma nedeniyle çok yüksektir Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir

İlleri






İstanbul, Tekirdağ,Edirne, Kırklareli, Yalova, İzmit tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde de toprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır Marmara bölgesinin en büyük kenti İstanbul'dur Yüzölçümü ve nüfusuyla en küçük olan Marmara bölgesi kenti , Yalova kentidir En yoğun nüfus buralardadırKütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü de Marmara bölgesi'ndedir İstanbul , Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar

İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller şunlardır
İstanbulEdirneKırklareliTekirdağÇanakkaleKocaeliYalovaSakarya BilecikBursaBalıkesir Kısmen Düzce de Marmara'da yer alır

Konumu ve sınırları

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin kuzeybatı topraklarında, Asya ve Avrupa Kıtaları üzerinde toprakları olan, adını, boğazlar aracılığıyla Karadeniz ve Ege Denizi'ne açılan aynı adlı iç denizden alır Ege sahilleri açıklarındaki Bozcaada ve Gökçeada (İmroz) da Marmara Bölgesi içindedir 11 ili kapsayan, coğrafî bölgedir Marmara Bölgesi içinde yer alan iller şöyledir;

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunan İller

• İstanbul
• Tekirdağ
• Çanakkale
• Balıkesir
• Bursa
• Yalova
• İzmit

Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunmayan İller

• Kırklareli
• Edirne
• Sakarya
• Bilecik (Bilecik'in hiçbir denize kıyısı yoktur)

Bölge, Türkiye'nin Avrupa'ya açılan kapısıdır Edirne, Yunanistan ve Bulgaristan ile, Kırklareli ise Bulgaristan ile sınırdır Marmara Bölgesi'nin, yine bölge bazında olan 3 komşusu vardır Güneyde Ege Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi karadan bölgeyi kuşatmıştır Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi haricinde;
İstanbul,Tekirdağ, Kırklareli, İzmit ve Sakarya illeri aracılığı ile Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege Denizi'ne kıyısı vardır

Bölümleri

Marmara Bölgesi, beşerî, ekonomik ve doğal sebeplerden dolayı 4 coğrafî bölüme ayrılmıştır
Kocaeli Bölümü, Marmara Bölgesi'nde içinde en fazla nüfus gücünü barındıran, iş istihdamının en büyük olduğu, tarihî bakımdan en önemli bölümdür
Adapazarı Ovası'nın doğusundan başlayarak, Silivri'ye kadar devam eder Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu topraklarını kapsayan bu bölüm İstanbul Boğazı ile ikiye bölünür Doğudaki kısım Kocaeli Yarımadası ve Adapazarı Ovası, batıdaki kısım ise Çatalca Yarımadası'dır Bölüm akarsular ile parçalanmış olup, yer yer tepeliklere sahiptir Ortalama 150 - 200 metre yükseklik gösteren bu tepeler plato özelliği taşır
Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken, Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere bırakır Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir Nüfus yoğunluğu daha ılıman iklime sahip olan, güneydedir Kuzeydeki en öenmli yerleşim merkezi Şile'dir Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri, İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur []]şeker pancarı, zeytin, sebze üretimi ve tahıl çeşitleridir Silivri ve Çatalca ilçelerinde önemli ölçüde hayvansal gıda üretilir Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların başlıcalarıdır
Çatalca ilçesindeki ocaklardan çıkarılan grafit işlenmesi için İstanbul'a gönderilir Durusu Gölü çevresinde çıkarılan linyit İstanbul'da yakacak ihtiyacı için kullanılır
Bölümün böylesine gelişmesinin sebebi Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan Boğaz Köprülerinin bu bölüm içinde İstanbul ilinde olmasıdır İstanbulticaret, sanayi, bankacılık, kültür, sanat, medya, ulaşım, tekstil, kimya, dericilik, kundura, ilaç, cam, besin ve turizm bakımından Türkiye'nin merkezidir Tüm bu sunduğu imkânlar dahilinde İstanbul uzun yıllar durmak bilmez bir göç dalgası ile karşı karşıya kalmış ve bugün Türkiye'nin toplam nüfusunun 8/1'nin bünyesinde bulundurur Aldığı nüfus ile hızla büyüyen İstanbul ili yaşayanlara yeterli altyapı ve konut sunamamaktadır ve plânsızca büyümektedir Devlete ve özel sektörün çabalarıyla şehirde kentsel dönüşüm seferberliği başlatışmış, gecekondulaşmanın yerini toplukonutlar ile çözme yoluna gidilmiştir Günümüzde İzmit, Adapazarı ve Gölcük, İstanbul'un hemen arkasında hızla büyümektedir İstanbul ve Adapazarı arası büyük bir sanayi sahasıdır Buralarda devlete ve özel sektöre ait birçok tersane, çimento, beyaz eşya fabrikaları, alüminyum ve petrokimya tesisleri bulunur Gölcük ilçesi bir donanma üssü ve askerî araçların yapıldığı bir sanayi merkezidir

Yıldız Dağları Bölümü

yıldız Dağları Bölümü, Marmara Bölgesi'nin kuzeybatısını oluşturur İsmini alanın büyük bir alanını kaplayan Yıldız Dağları'ndan alır Batıda, Bulgaristan sınırından, doğuda Durusu Gölü'ne kadar uzanır Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında Karadeniz iklimi etkilidr Doğal bitki örtüsü makilik olup, yaklaşık 150 metre yükseklikten sonra ormanlar başlamaktadır Yıldız Dağları'nın batı kısımları plâto özelliği taşır, ve bu alandaki verimli tarım arazilerinde buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır tarımı yapılır Küçükbaş hayvancılık oldukça gelişmiştir ve buna bağlı olarak bölümde birçok mandıra ve peynir imalâthanesi vardır Bölümdeki başlıca yerleşim merkezleri, Kırklareli, Vize, Pınarhisar ve Saray'dır Sanayi bakımından en önemli tesis Pınarhisar'daki çimento fabrikasıdır Nüfus yoğunluğu en az bölümdür

Ergene Bölümü

Ergene Bölümü, adını içinealan bu bölüm Yıldız Dağları ile Koru Dağları arasında kalmış bölümü kapsar Tekirdağ ve Edirne illerinin bütünü ile Kırklareli'nin yarıya yakınını ve Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinin çok küçük bir alanını kapsar
Marmara Bölgesi'nin, en soğuk, en az yağış alan, bitki örtüsünün en cılız olduğu yer Ergene Bölümüdür Genel bitki örtüsü bozkırlardır Bölümde yetiştirilen başlıca ürünler; buğday, mısır, çeltik, şeker pancarı, ayçiçeği, susam ve patatestir Bağcılık ve ayçiçeği üretimi çok gelişmiş olduğundan, buna bağlı olarak da alkollü içecek ve yağ sanayii gelişmiştir En önemli yerleşim merkezleri,Uzunköprü,Meriç, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Çerkezköy, Malkara, Keşan, Edirne, Tekirdağ ve İpsala'dır Hamitabat beldesinde çıkarılan doğalgazdan elektrik üretilir Trakya Birlik'e bağlı ayçiçeği fabrikaları bölüm ekonomisini önemli ölçüde canlandırmıştır

Güney Marmara Bölümü

Güney Marmara Bölümü yeryüzü şekilleri bakımından Marmara Bölgesi'nin en fazla çeşitlilik gösterdiği bölümdür Plâtolar, ovalar, göller, akarsular, körfezler bölümün başlıca yer şekilleridir Saros Körfezi ile İzmit Körfezi'nin güneyinde kalan, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Bilecik illeri ile, İzmit ve Sakarya illerinin bir kısmını kapsayan alandır Bölümdeki ovalarda buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ekimi ile dutluklar ve meyve bahçeleri vardır Küçükbaş hayvancılık çok gelişmiştir Bursa yöresinde ipek böcekçiliği yapılır Gelibolu ve Kapıdağ yarımadaları ile Çanakkale ilinin genelini kapsayan Biga Yarımadası nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir Buralarda engebe fazladır Çanakkale Boğazı, Gelibolu Yarımadası ile Biga Yarımadası'nı birbirinden ayırır

Bölüm akarsu, göl, körfez ve adalar yönünden oldukça zengindir Bölgenin en önemli akarsuyu Susurluk Çayı'nın vadisi Marmara Denizi'nin ılıman havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar Biga Çayı ile Gönen Çayı diğer önemli akarsulardır İznik, Ulubat ve Kuş Gölü bu bölümde bulunur Bunlar içinde Kuş Gölü dünyaca üne sahip bir millî parktır
Bölümün en önemli yerleşim birimi Bursa'dır Bir süre Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmış Bursa, tarihî, doğal ve ekonomik ve kültürel yönden gelişmiş bir turizm şehridir Diğer önemli yerleşim merkezleri Balıkesir, Çanakkale, Erdek, Gemlik, Karacabey, Mustafakemâlpaşa, Bandırma, Biga, Gönen'dir Art bölgesin gelişmiş olması, bölümünde gelişmesine sağlamıştır Bursa, Bandırma,Balıkesir, Çanakkale, Yalova ve Bilecik'te gıda sanayiinde, Balıkesir'de şeker ve kâğıt sanayiinde, Bursa'da tekstil, otomotiv ve konserve sanayiinde Bandırma'da kimya sanayiinde gelişmiştir

Çanakkale'ye bağlı Biga ve Çan ilçelerinde hâlâ faal olan linyit ocakları mevcuttur Bandırma limanı bölge için çok önemlidir İstanbul - Bandırma arasında arabalı feribot taşımacılığı yapılır Gönen'de kaplıca turizmi, Susurlukta bor çıkarımı, Bilecik ve Marmara Adası'nda ise mermercilik yapılmaktadır

Nüfus ve yerleşme

Marmara Bölgesi'nin nüfusu 17,5 milyondan fazladır Kilometrekareye 250 kişiden daha fazla insan düşer Nüfusun yarısından fazlası İstanbul il sınırları içersidinde bulunur İller ve nüfusları aşağıda büyükten küçüğe sıralanmıştır

• İstanbul = 10033478
• Bursa = 2106654
• Kocaeli = 1203335
• Balıkesir = 1076347
• Sakarya = 746060
• Tekirdağ = 626549
• Çanakkale = 464975
• Edirne = 402606
• Kırklareli = 328461
• Bilecik = 194326
• Yalova = 168593

Bazı ilçe nüfusları:

• Kağıthane 345239
• Tuzla 525500
• Gebze 253000
• Bandırma 99000
• İnegöl 91000
• Çorlu 142000
• Lüleburgaz 79000
• Körfez 82000
• Gölcük 56000
• Gemlik 64000

İstanbul iline bağlı adalar
[*]Kınalıada[*]Burgaz Adası[*]Heybeli[*]Kaşık Adası[*]Büyükada[*]Sedef Adası[*]Balıkçı Adası (Neandros)[*]Sivriada[*]Yassıada[*]Fener Adası[*]Galatasaray Adası Bursa iline bağlı ada
[*]İmralı Adası Balıkesir iline bağlı adalar
[*]Marmara Adası[*]Avşa adası[*]Ekinlik Adası[*]Eşek Adası[*]Mamaliada[*]Paşalimanı Adası[*]Kuş Adası[*]Yerada[*]Fener Adası Kocaeli iline bağlı ada
[*]Kefken Adası Çanakkale iline bağlı adalar
[*]Gökçeada[*]Bozcaada Kırklareli iline bağlı adalar
[*]İğneada Yeryüzü şekilleri

Marmara, yükseklik ortalaması en az olan bölgemizdir Anadolu yarımadası üzerindeki topraklarında Samanlı Dağları, Uludağ, Mudanya Tepeleri ve Biga Dağları uzanmaktadır Trakya yarımadasında kalan topraklarda ise Yıldız Dağları, Koru Dağları ve Işıklar Dağı bulunur Trakya'nın iç kesimlerinde Ergene Havzası yer alır
Bölgenin güney bölümü yer yer akarsular ile yarılmıştır Akarsu boylarında ve alçak düzlüklerde tarıma elverişli, verimli alüvyâl ovalar bulunur Bölgedeki en önemli ovalar İnegöl, Yenişehir, Mustafakemâlpaşa, Karacabey, Bursa ve Gönen ovalarıdır Bu verimli ovaların bulunduğu çukurluk alanlarda Sapanca, Ulubat, İznik ve Kuş gölleri vardır
Bölgenin en engebeli sahası, Biga Yarımadası'dır Bölgenin en yüksek noktası Bursa'nın güneyinde bulunan 2543 metreye uzanan Uludağ'dır

Akarsu ve göller

Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına rağmen sık bir akarsu ağı vardır Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır Bölge'de irili ufaklı bir çok doğal ve yapay göl bulunur Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Ulubat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası olan tatlı su gölleridir Bunların haricinde özellikle Güney Marmara Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama amaçlı birçok baraj gölü ve gölet bulunur

İklim ve bitki örtüsü

Marmara Bölgesi'nin iklimini söylerken, tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara Bölgesinde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ile Akdeniz İklimi arasında bir geçiş evresidir Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm arasındadır En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında düşer En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır Karlı ve donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır İç kesimlere gidildikçe karasallık etkisi artar Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler, güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur Makiler 200m yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür Ergene Havzası'nda bozkırlar oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez Yükseltinin olduğu yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır
Hava sıcaklığının 0°C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16oC, en sıcak ay ortalaması: 23-25oC, en soğuk ay ortalaması: 5-6oC'dir Yıllık yağış miktarı 600-700 mm civarındadır Marmara bölgesinde hâkim rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser

Bölgedeki millî parklar
[*]Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı (Çanakkale)[*]Truva Millî Parkı (Çanakkale)[*]Kazdağı Millî Parkı (Balıkesir)[*]Kuş Cenneti Millî Parkı (Balıkesir)[*]Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)[*]Uludağ Millî Parkı (Bursa)

Marmara Bölgesi

, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Balkan Yarımadası ile Anadolu arasında köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir Yaklaşık 67000 km²'lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'ine karşı gelir[1]

Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-Kocaeli şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır Başlıca sanayi ürünleri olarak; işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kâğıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir

Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur

Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir Ekili-dikili arazi oranı %30'dur Ormanlık alan oranı %11,5'tur Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç olma nedeniyle çok yüksektir Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir

İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Yalova, Kocaeli tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde oprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır

Marmara bölgesi'nin en büyük kenti İstanbul'dur

Yüzölçümü ve nüfusuyla özgür en küçük olan Marmara Bölgesi kenti , Yalova kentidir En yoğun nüfus buralardadırKütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü de Marmara bölgesi'ndedir

İstanbul, Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar

İl merkezleri baz alındığında Marmara Bölgesinde yer alan iller şunlardır

İstanbul
Edirne
Kırklareli
Tekirdağ
Çanakkale
Kocaeli
Yalova
Sakarya
Bilecik
Bursa
Balıkesir
Kısmen Düzce de Marmara'da yer alır
Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunan İller

İstanbul
Tekirdağ
Çanakkale
Balıkesir
Bursa
Yalova
Kocaeli
Marmara Denizi'ne Kıyısı Bulunmayan İller

Kırklareli
Edirne
Sakarya
Bilecik (Bilecik'in hiçbir denize kıyısı yoktur)
Marmara Bölgesi'nin, yine bölge bazında olan 3 komşusu vardır Güneyde Ege Bölgesi, doğuda Karadeniz Bölgesi ve güneydoğuda İç Anadolu Bölgesi karadan bölgeyi kuşatmıştır Bölgenin adını aldığı Marmara Denizi haricinde;

İstanbul, Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli ve Sakarya illeri aracılığı ile Karadeniz'e; Çanakkale, Edirne ve Balıkesir illeri aracılığı ile de Ege Denizi'ne kıyısı vardır

Konu başlıkları [gizle]
1 Bölümleri
11 Yıldız Dağları Bölümü
12 Ergene Bölümü
13 Güney Marmara Bölümü
2 Nüfus ve yerleşme
21 Bursa iline bağlı ada
22 Balıkesir iline bağlı adalar
3 Dağlar
4 Akarsu ve göller
5 İklim ve bitki örtüsü
6 Bölgedeki millî parklar
7 Ekonomik Faaliyetler
8 Kaynakça

Bölümleri
Adapazarı Ovası'nın doğusundan başlayarak, Silivri'ye kadar devam eder Marmara Bölgesi'nin kuzeydoğu topraklarını kapsayan bu bölüm İstanbul Boğazı ile ikiye bölünür Doğudaki kısım Kocaeli Yarımadası ve Adapazarı Ovası, batıdaki kısım ise Çatalca Yarımadası'dır Bölüm akarsular ile parçalanmış olup, yer yer tepeliklere sahiptir Ortalama 150 - 200 metre yükseklik gösteren bu tepeler plato özelliği taşır

Bölümün Karadeniz kıyılarını bakan taraflarında ormanlar görülürken, Marmara Denizi kıyısında bitki örtüsü yerini maki ve zeytinliklere bırakır Bölümde toprakları bulunan İstanbul, Kocaeli ve Sakarya illerinin üçünde de kuzayde yerleşim seyrektir Nüfus yoğunluğu daha ılıman iklime sahip olan, güneydedir Kuzeydeki en önemli yerleşim merkezi Şile'dir Buna karşılık güneyde en önemli yerleşim birimleri, İzmit, Gölcük ve İstanbul'dur

şeker pancarı, zeytin, sebze üretimi ve tahıl çeşitleridir Silivri ve Çatalca ilçelerinde önemli ölçüde hayvansal gıda üretilir Tereyağı, peynir ve yoğurt bunların başlıcalarıdır

Çatalca ilçesindeki ocaklardan çıkarılan grafit işlenmesi için İstanbul'a gönderilir Durusu Gölü çevresinde çıkarılan linyit İstanbul'da yakacak ihtiyacı için kullanılır

Bölümün böylesine gelişmesinin sebebi Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan Boğaz Köprülerinin bu bölüm içinde İstanbul ilinde olmasıdır İstanbul ticaret, sanayi, bankacılık, kültür, sanat, medya, ulaşım, tekstil, kimya, dericilik, kundura, ilaç, cam, besin ve turizm bakımından Türkiye'nin merkezidir Tüm bu sunduğu imkânlar dahilinde İstanbul uzun yıllar durmak bilmez bir göç dalgası ile karşı karşıya kalmış ve bugün Türkiye'nin toplam nüfusunun 8/1'nin bünyesinde bulundurur Aldığı nüfus ile hızla büyüyen İstanbul ili yaşayanlara yeterli altyapı ve konut sunamamaktadır ve plânsızca büyümektedir Devlete ve özel sektörün çabalarıyla şehirde kentsel dönüşüm seferberliği başlatışmış, gecekondulaşmanın yerini toplukonutlar ile çözme yoluna gidilmiştir Günümüzde İzmit, Adapazarı ve Gölcük, İstanbul'un hemen arkasında hızla büyümektedir İstanbul ve Adapazarı arası büyük bir sanayi sahasıdır Buralarda devlete ve özel sektöre ait birçok tersane, çimento, beyaz eşya fabrikaları, alüminyum ve petrokimya tesisleri bulunur Gölcük ilçesi bir donanma üssü ve askerî araçların yapıldığı bir sanayi merkezidir

Yıldız Dağları Bölümü
Yıldız Dağları Bölümü, Marmara Bölgesi'nin kuzeybatısını oluşturur İsmini alanın büyük bir alanını kaplayan Yıldız Dağları'ndan alır Batıda, Bulgaristan sınırından, doğuda Durusu Gölü'ne kadar uzanır Yıldız Dağları'nın Karadeniz'e bakan yamaçlarında Karadeniz iklimi etkilidir Doğal bitki örtüsü makilik olup, yaklaşık 150 metre yükseklikten sonra ormanlar başlamaktadır Yıldız Dağları'nın batı kısımları plâto özelliği taşır, ve bu alandaki verimli tarım arazilerinde buğday, ayçiçeği, şeker pancarı ve mısır tarımı yapılır Küçükbaş hayvancılık oldukça gelişmiştir ve buna bağlı olarak bölümde birçok mandıra ve peynir imalâthanesi vardır Bölümdeki başlıca yerleşim merkezleri, Kırklareli, Vize, Pınarhisar ve Saray'dır Sanayi bakımından en önemli tesis Pınarhisar'daki çimento fabrikasıdır Nüfus yoğunluğu en az bölümdür dağların tepelerinde yıldız vardır

Ergene Bölümü
Ergene Bölümü, adını içine alan bu bölüm Yıldız Dağları ile Koru Dağları arasında kalmış bölümü kapsar Tekirdağ ve Edirne illerinin bütünü ile Kırklareli'nin yarıya yakınını ve Çanakkale'nin Gelibolu ilçesinin çok küçük bir alanını kapsar

Marmara Bölgesi'nin, en soğuk, en az yağış alan, bitki örtüsünün en cılız olduğu yer Ergene Bölümüdür Genel bitki örtüsü bozkırlardır Bölümde yetiştirilen başlıca ürünler; buğday, mısır, çeltik, şeker pancarı, ayçiçeği, susam ve patatestir Bağcılık ve ayçiçeği üretimi çok gelişmiş olduğundan, buna bağlı olarak da alkollü içecek ve yağ sanayii gelişmiştir En önemli yerleşim merkezleri,Uzunköprü,Meriç, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Çerkezköy, Malkara, Keşan, Edirne, Tekirdağ ve İpsala'dır Hamitabat beldesinde çıkarılan doğalgazdan elektrik üretilir Trakya Birlik'e bağlı ayçiçeği fabrikaları bölüm ekonomisini önemli ölçüde canlandırmıştır

Güney Marmara Bölümü
Güney Marmara Bölümü yeryüzü şekilleri bakımından Marmara Bölgesi'nin en fazla çeşitlilik gösterdiği bölümdür Plâtolar, ovalar, göller, akarsular, körfezler bölümün başlıca yer şekilleridir Saros Körfezi ile İzmit Körfezi'nin güneyinde kalan, Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Yalova, Bilecik illeri ile, İzmit ve Sakarya illerinin bir kısmını kapsayan alandır Bölümdeki ovalarda buğday, ayçiçeği,tekirdağ şeker pancarı ekimi ile dutluklar ve meyve bahçeleri vardır Küçükbaş hayvancılık çok gelişmiştir Bursa yöresinde ipek böcekçiliği yapılır Gelibolu ve Kapıdağ yarımadaları ile Çanakkale ilinin genelini kapsayan Biga Yarımadası nüfusun en seyrek olduğu yerlerdir Buralarda engebe fazladır Çanakkale Boğazı, Gelibolu Yarımadası ile Biga Yarımadası'nı birbirinden ayırır

Bölüm akarsu, göl, körfez ve adalar yönünden oldukça zengindir Bölgenin en önemli akarsuyu Susurluk Çayı'nın vadisi Marmara Denizi'nin ılıman havasının iç kesimlere ulaşmasını sağlar Biga Çayı ile Gönen Çayı diğer önemli akarsulardır İznik, Ulubat ve Kuş Gölü bu bölümde bulunur Bunlar içinde Kuş Gölü dünyaca üne sahip bir millî parktır

Bölümün en önemli yerleşim birimi Bursa'dır Bir süre Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmış Bursa, tarihî, doğal ve ekonomik ve kültürel yönden gelişmiş bir turizm şehridir Diğer önemli yerleşim merkezleri Balıkesir, Çanakkale, Erdek, Gemlik, Karacabey, Mustafakemâlpaşa, Bandırma, Biga, Gönen'dir Art bölgesin gelişmiş olması, bölümünde gelişmesine sağlamıştır Bursa, Bandırma,Balıkesir, Çanakkale, Yalova ve Bilecik'te gıda sanayiinde, Balıkesir'de şeker ve kâğıt sanayiinde, Bursa'da tekstil, otomotiv ve konserve sanayiinde Bandırma'da kimya sanayiinde gelişmiştir

Çanakkale'ye bağlı Biga ve Çan ilçelerinde hâlâ faal olan linyit ocakları mevcuttur Bandırma limanı bölge için çok önemlidir İstanbul - Bandırma arasında arabalı feribot taşımacılığı yapılır Gönen'de kaplıca turizmi, Susurlukta bor çıkarımı, Bilecik ve Marmara Adası'nda ise mermercilik yapılmaktadır

Nüfus ve yerleşme
Marmara Bölgesi'nin nüfusu 17,5 milyondan fazladır Kilometrekareye 250 kişiden daha fazla insan düşer Nüfusun yarısından fazlası İstanbul il sınırları içersinde bulunur Aşağıda iller ve nüfusları verilmiştir *

İstanbul 12533989
Bursa 2979234
Kocaeli 1490335
Balıkesir 1076347
Sakarya 746060
Tekirdağ 626549
Çanakkale 464975
Edirne 402606
Kırklareli 328461
Bilecik 194326
Yalova 168593
Bazı ilçe nüfusları:

Kağıthane 345239
Tuzla 525520
Gebze 301400
Bandırma 99000
İnegöl 167000
Çorlu 225163
Lüleburgaz 79000
Körfez 82000
Gölcük 56000
Gemlik 64000
Osmangazi 913000
*Veriler 2000 yılı nüfus sayımı sonuçlarıdır

Sıra Kent 1990 Sayımı 2000 Sayımı 2007 Sayımı 2008 tahmini Bağlı olduğu il
1 Istanbul 6629431 8803468 10757327 12533478 İstanbul
2 Bursa 834576 1194687 1431172 2997851 Bursa
4 Tuzla 345590 195800 525520 610530 İstanbul
3 Adapazarı 272039 283752 377683 391102 Sakarya
4 Gebze 159116 253487 310815 319738 Kocaeli
5 Sultanbeyli 82298 175700 272758 283962 İstanbul
6 Esenyurt 70280 148981 253084 263837 İstanbul
7 İzmit 190741 195699 248424 255956 Kocaeli
8 Balıkesir 170589 215436 241404 245570 Balıkesir
9 Çorlu 74681 141525 190792 197622 Tekirdağ
10 Edirne 102345 119298 136070 138054 Edirne
11 Tekirdağ 80442 107191 133322 136433 Tekirdağ
12 İnegöl 71120 105959 130448 133938 Bursa
13 Beylikdüzü 2500 39884 112131 122452 İstanbul
14 Samandıra 22888 67438 112653 117933 İstanbul
15 Derince 66141 93997 113991 116806 Kocaeli
16 Darıca 53559 85818 109580 112975 Kocaeli
17 Bandırma 77444 97419 110248 112178 Balıkesir
18 Körfez 63194 81938 97535 99859 Kocaeli
19 Lüleburgaz 52384 79002 95466 98000 Kırklareli
20 Yalova 65823 70118 87372 89837 Yalova
21 Çanakkale 53995 75180 86544 88459 Çanakkale
22 Sarıgazi 22125 48466 76855 80911 İstanbul
23 Gemlik 50237 63710 78945 80634 Bursa
24 Çekmeköy 13523 37502 70683 75423 İstanbul
25 Gölcük 65600 55790 71538 73788 Kocaeli
26 Kıraç 2239 28810 63293 68219 İstanbul
27 Arnavutköy 21143 45557 62492 64911 İstanbul
28 Silivri 26049 44530 62247 64376 İstanbul
29 Çerkezköy 23102 41638 60907 63660 Tekirdağ
30 Kırklareli 43017 53221 59970 60967 Kırklareli
31 Bozüyük 33162 47469 54422 55673 Bilecik
32 Keşan 40656 42755 54366 55172 Edirne
33 Mustafakemalpaşa 37938 46731 54029 54976 Bursa
34 Yakuplu 2841 31676 51862 54746 Edirne
35 Orhangazi 31889 44426 53189 54442 Bursa
36 Karacabey 31665 40624 52016 53213 Bursa
37 Yenidoğan 1200 28447 49593 52614 İstanbul
38 Gürsu 12730 21518 47180 50846 Bursa
39 Gürpınar 10191 31068 45682 47770 İstanbul
40 Hendek 24029 28537 45090 47455 Sakarya

Türkiye'de tarım alanlarının en iyi değerlendirildiği yer Marmara Bölgesi'dir En fazla ekili dikili alan bu bölgede bulunur Fakat bölge kendine yetmediğinden, dışardan ürün almaktadır Bölgenin sağladığı iş istihdamı nedeniyle bölge hâlâ yoğun göç almaktadır

Bölgeye bağlı 21 ada vardır Adaların çoğunda yerleşim vardır Ege Denizi'nde bulunan Gökçeada ve Bozcaada da Marmara Bölgesi sınınrları içindedir Karadeniz'e kıyısı olan Kefken Adası bölgenin sınırları içinde bulunur

Bursa iline bağlı ada
İmralı Adası
Balıkesir iline bağlı adalar
Marmara Adası
Avşa adası
Ekinlik Adası
Mamaliada
Paşalimanı Adası
Kuş Adası
Yerada
Dağlar
Marmara Bölgesi'nde Yıldız dağları, Biga dağları, Kapıdağ, Uludağ, Samanlı dağları, Domaniç Dağı, Koru dağı, Işıklar dağı, Armutçuk dağı, Kazdağı, Elmacık dağ'ları bulunmaktadır Bunların en büyüğü Bursa'daki Uludağ'dır Yüksekliği 2543 metredir

Akarsu ve göller
Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına rağmen sık bir akarsu ağı vardır Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır Bölge'de irili ufaklı bir çok doğal ve yapay göl bulunur Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Ulubat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası olan tatlı su gölleridir Bunların haricinde özellikle Güney Marmara Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama

İklim ve bitki örtüsü
Marmara Bölgesi'nin iklimini söylerken,tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara Bölgesinde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ve Akdeniz İklimi arasında bir geçiş evresidir Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm arasındadır En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında düşer En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır Karlı ve donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır İç kesimlere gidildikçe karasallık etkisi artar Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler, güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur Makiler 200m yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür Ergene Havzası'nda bozkırlar oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez Yükseltinin olduğu yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır

Hava sıcaklığının 0 °C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16 °C, en sıcak ay ortalaması: 23-25 °C, en soğuk ay ortalaması: 5-6 °C'dir Yıllık yağış miktarı 600-700 mm civarındadır Marmara bölgesinde hâkim rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser

Bölgedeki millî parklar
Gelibolu Yarımadası Tarihî Millî Parkı (Çanakkale)
Kazdağı Millî Parkı (Balıkesir)
Gala Gölü Millî Parkı (Edirne)
Uludağ Millî Parkı (Bursa)
Manyas Kuş Cenneti Milli Parkı (Balıkesir)
Ekonomik Faaliyetler
Marmara Bölgesi'nin halkı geçimini sanayi, ticaret, turizm ve tarımdan sağlar Türkiye'nin başlıca sanayi bölgesidir Bölgedeki en gelişmiş sanayi alanı İstanbul-Bursa-İzmit eksenidir İlkçağ'dan beri önemli bir ticaret merkezi olan ve kıtalararası ulaşım yolları üzerinde bulunan İstanbul, bölgeye ülke çapında bir üstünlük sağlar Bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetlerine rastlanır Üretilen başlıca sanayi malları arasında işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kağıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya, gemi ve yat sayılabilir

Bölgede aynı zamanda tarım da çeşitlenmiştir Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday tarlalarından oluşur Buğday üretimini, şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği üretimi izler Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin yaklaşık %30'unu gerçekleştiren bölgenin sebze ve meyve üretimi de önemli bir miktarı bulur Mısır üretiminde Karadeniz Bölgesi'nden sonra ikinci sırada yer alan bölge, zeytin üretiminde de Ege Bölgesini izler Sofralık Gemlik zeytinleri ünlüdür Bağcılık konusunda da gelişmiş olan bölgede, Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şaraplarıyla tanınır

Avrupa'nın güneydoğusunda yer alan Marmara Bölgesi, dünyanın en güzel manzaralarına, önemli mimarlık ve sanat eserlerine sahiptir Marmara Denizi'ndeki adalar, yarımadalar ve koylar, bölgedeki dağlar ve ormanlar ile kentlerde tarih ve doğa içiçedir Birçok büyük uygarlığın doğduğu ve gelişip kök saldığı bu bölge, iki kıta arasında geçiş yapan kavimlerin göç yollarını oluşturmuştur Bu kavimlerin ve bölgeye yerleşen ulusların bıraktıkları izlere adım başında rastlamak mümkündür Eşsiz doğal ve tarihi değerlere sahip olan bölgede turizm de çok gelişmiştir Her yıl bölgeye önemli sayıda turist gelmektedir Bölge Türk turizminin ülke genelinde finans, yatırım, eğitim ve operasyon merkezidir