Yeni Çin Seddi

Pekin, Olimpiyatlar için yeniden yapılanıyor

Pekin'deki Çin Dünya Ticaret Merkezi Kulesi'nin inşaatında çalışan işçilerin öğle tatili 1145'te başlıyor Baretli binlerce adam, kentin en yüksek binası olacak 74 katlı gökdelenin inşaatından dışarı akın ediyor Çoğu, yemeklerini kaldırımda
yiyor Diğerleri ise bir kase işkembe çorbasının 20 kuruşa satıldığı tezgâha doğru ilerliyor Henan Eyaleti'nin bir köyünden gelen Bay Wang, ticaret kulesinin ilk 30 katına havalandırma bacaları yerleştiren bir ekibi yönetiyor Bareti iri kafasına tam oturmuyor; o konuştukça -ve özellikle de güldükçe- ileri geri sallanıyor 51 yaşındaki Wang, güçlü kuvvetli ve ne yaptığını bilen biri, ancak yanında çalışanların çoğu köyden yeni çıkıp gelmiş gençler Patron olarak, onların hatalarından sorumluluk duyuyor ve bu nedenle bazen daha sıkı çalışmaları için sertleştiği de oluyor

Wang ve ekibi, daha binlercesinin yolda olduğu yeni projelerle Pekin'i belki de tarihin en büyük inşaat alanına çeviren ve sayıları en az bir milyonu bulan -büyük oranda- vasıfsız işçi ordusunun bir parçası Bir zamanlar, Yasak Kent ve heybetli ama kasvetli kamu binalarının yükseltisi dışında düz bir görünüm sunan Pekin, bugün gökdelen hastalığına tutulmuş durumda
Dünya çapında bir teknoloji ve son derece düşük maliyetli işgücünün bir araya gelmesi ile Çin ekonomisi son 30 yılda ortalama olarak yıllık gayrisafi yurtiçi hasılada yüzde onluk bir büyüme hızına ulaştı Ve yine bu ikili -önce 1990'larda silueti muhteşem yapılarla dolan Şanghay'da, şimdi de Ağustos'taki 2008 Yaz Olimpiyatları hazırlıklarında çılgınca inşaat faaliyeti sürdürülen Pekin'de- Çin'i mimarların oyun bahçesi haline getirdi

Çin’de Çağdaş Mimari
Heidi Schultz

Çin yaklaşık 30 yıl önce başlayan ekonomik reformlarla genişleyen gürbüz bir ekonominin körüklemesiyle müthiş bir inşaat patlaması yaşıyor 2008 Yaz Olimpiyatları’na ev sahipliği yapacak olan Pekin, bir yandan oyunlara yetişecek biçimde kentin ulaşımını ve altyapısını geliştirirken bir “Yeni Pekin” inşa etmek üzere 40 milyar dolar kadar yatırım yapmış bulunuyor Yürütülen on binlerce projeyle, ülke mimarlar için bir oyun alanına dönmüş durumda
Özellikle Pekin ve Şanghay’ın gökdelen kentlerinde yüksek profilli projelerin çoğu yabancı mimarlarca tasarlanmış Çin’in sunduğu geniş tuval, düşük ücretli işgücü ve inşaat sektörünün hafta boyunca bütün gün mesai yapması onlara çekici geliyor Dahası, Mao Zedong’un Kültür Devrimi (1966–1976) sırasında aydın elit tabakanın bir parçası olarak kısıtlanan Çinli mimarlar da bu gelişmenin gerisinde kalmama çabası içinde Mao döneminde işlevsellik tasarıma ağır basmıştı ve mimarlar daha çok bir mühendis gibi davranmak zorunda kalmıştı Şimdi Mao’nun ölümünden sonra eğitim görmüş Çinli mimarlardan oluşan bir kuşak kendi kimliğiyle sahneye çıkıyor Bunların birçoğu yurtdışında, Avrupa ve Kuzey Amerika’da öğrenim görmüş; Çin’de kalanlar da sayıları gittikçe artan mimarlık okullarından yararlanmış Birçok Çinli mimarın üniversitelere ya da devlete bağlı mühendislik ve mimarlık enstitülerinde çalışmayı sürdürmesine karşın, yabancı mimarlık şirketlerinin yerel ofislerinde çalışan ve hatta yöneticilik yapan ya da uluslararası stüdyoları örnek olarak kendi başlarına iş kuran mimarların sayısı gittikçe artıyor

Ulusal Gösteri Sanatları Merkezi
Mimar: Paul Andreu, Fransa
2007’de tamamlandı

Kubbesi eski bir hutong mahallesinin ortasında heybetle yükselen Pekin’in yeni Sanat Merkezi, Tiananmen Meydanı’nın hemen yanında yer alıyor Mimar Paul Andreu, yumurta olarak bilinen yapının “yeniden doğuşu” simgelediğini söylüyor

Çin Merkezi Televizyonu Genel Merkezi (CCTV)
Mimar: OMA’dan Rem Koolhaas ve Ole Scheeren, Hollanda/Pekin
2009’da tamamlanması bekleniyor

Mimar Ole Scheeren, CCTV’nin 234 metre yüksekliğindeki eğimli kulelerinin, “işbirliğini simgelemek” üzere sonsuz bir döngü oluşturarak birleştiğini söylüyor 600 bin metrekarelik bir kompleksin parçası olan bu cüretkâr dev, Çin Dünya Ticaret Merkezi’yle (sağda) birlikte Pekin’i taçlandırıyor

Kapatılmış bir fabrikanın sahasında park edilmiş bu iş bisikleti, artık arabaların ve inşaat vinçlerinin istila ettiği bir kente dönüşen Pekin’in solmaya yüz tutan geçmişine dair bir ipucu sunuyor

Ulusal Yüzme Merkezi (“Su Küpü”)
Mimar: PTW, Avustralya ve CCDI, Çin
2008’de tamamlandı

Sabun köpüklerinden ilham alınarak tasarlanmış olan Pekin’in olimpik yüzme merkezinin cephesini havayla dolu (geceleri mavi mavi ışıldayan) plastik cepler oluşturuyor Oyunlar başladığında, çığır açan bu ve benzeri yapılar sayesinde, Pekin de oyunlardan payına düşeni alacak

Ulusal Stadyum
Mimar: Herzog & de Meuron, İsviçre
2008’de tamamlandı
Çelik direkler, Pekin’in –yerel halk tarafından kuş yuvası olarak anılan– 91 bin kişilik Olimpiyat Stadyumu’nu çevreliyor Projeye danışmanlık yapan ünlü Pekinli sanatçı Ai Weiwei, “Bu yapıyı Çinli olsun diye tasarlamadık,” diyor “Bu bir dünya objesi”

Pekin’de işçiler yıkılmış binalardan çıkan tuğlaları topluyor Yapılacak yeni apartmanlarda, büyük olasılıkla, Pekin’in sayıları hızla artmakta olan varlıklı sakinleri oturacak

Pekin’in kuzey banliyölerinde kazılarak temizlenmiş bir arsa, yeni bir yüksek apartman dizisi için hazır halde duruyor Yeni gelişen Tiantongyuan yerleşiminin bir parçası olan bu alan, bir süre önce tamamlanarak Pekin’in kuzey ve güney banliyölerini birbirine bağlayan metro hattının yakınında yer alıyor Şimdilik yüzölçümü 16650 kilometrekareye varan devasa kentin bir ucundan diğer ucuna gidiş hiç de kısa bir yolculuk değil

Geleneksel avlulu evlerin yıkımı beklediği Pekin’de tarih gökdelenlere yenik düşüyor Bir milyonun üzerinde insan, yeni inşaatlar nedeniyle evlerinden çıkarıldı

Pekin’de yüksek apartmanların, iş merkezlerinin ve mağazaların hızla çoğaldığı alışveriş bölgesinin göbeğindeki Changan Bulvarı boyunca Çin’in yeni çehresi ışıltılar saçıyor