Yahya Kemal Beyatlı ( Yahya Kemal Beyatlı Kimdir? Yahya Kemal Beyatlı Hakkında )

Yahya Kemal Beyatlı ( Yahya Kemal Beyatlı Kimdir? Yahya Kemal Beyatlı Hakkında )
Yahya Kemal Beyatlı ( Yahya Kemal Beyatlı Kimdir? Yahya Kemal Beyatlı Hakkında )
Yahya Kemal Beyatlı



Biyografi
Yahya Kemal Beyatlı (2 Aralık 1884 - 1 Kasım 1958), Türk şair ve yazardır 1884 yılında Üsküp 'te dünyaya gelmiştir Asıl adı Ahmed Agâh'tır İlk öğrenimini Üsküp'te gördü İstanbul Vefa Lisesi mezunudur Başlangıçta Sultan IIAbdülhamit yönetimine karşı muhaliflerin safında yer alarak Paris'e gitti Fransa 'da siyasal bilgiler okurken hocası Albert Sorrel'in etkisinde kalarak düşüncelerinde değişmeler oldu

Fransa'da 9 yıl kaldı Fransız Edebiyatı'nı ve edebiyatçılarını yakından tanıma imkânı buldu Onlardan etkilendi Doğu Dilleri Okulu'na devam ederek Arapça ve Farsça 'sını geliştirdi Divan şiiri üzerinde yoğunlaştı

1913 yılında İstanbul'a döndü Darüşşafaka, Medresetü'l-Vâizin ve Darülfünûn'da tarih ve edebiyat dersleri okuttu Gazete ve dergilerde yazılar yazdı Lozan Konferansı'na katıldı 1923'te Urfa Milletvekili seçildi Çeşitli ülkelerde diplomatik görevler alarak Türkiye'yi temsil etti Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul Milletvekilliği yaptı Pakistan Büyükelçiliği görevindeyken emekli oldu (1949) ve yurda döndü

Vikisöz'de
Yahya Kemal Beyatlı ile ilgili özlü sözler bulunur
Tedavi için Paris'e gitti Bir yıl sonra da öldü (1958) Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin en büyük temsilcilerinden birisidirEdebiyata ilk atıldığı vakiter Bakî'nin bir taklitçisi olarak lanse edilmiştir ama onun sanat dehası daha sonra bu çevrede kendisinin çağında kendine özgü bir şair olduğunu kanıtlamıştır

Edebiyat tarihi ve edebiyat tarihçileri "Dört Arzucular" olarak adlandırılan içinde Tevfik Fikret, Mehmet Akif Ersoy ve Ahmet Haşim'in bulunduğu kavram ayırımı içine koymuştur Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmış olmasına rağmen tek bir şiiri bu konu da istisna olmuştur: O da, 11'lik hece vezniyle yazdığı Ok şiiridir Klasik şiirimizin temel özelliklerine bağlı kalarak, kendine özgü bir şair olmuşturSanatta ve edebiyatta millî ve manevî değerlere bağlı kalmıştır Şiirlerinde görülen ritim ögesi daima aynı sürer Kurduğu bu ritimde anlatmak düşünce ya da his yavaş yavaş dizelere yayılmaya başlar ve her anlam ayırımında araya müziği bir perde gibi koyarak ses ve anlam kavramınının her ikisinin de biribiri içinde yitip gitmesini önler Bunda o kadar başarılıdır ki Süleymaniye'de Bayram Sabahı adlı şiirinde okuyucu tarihi bir iklimin yanı sıra müzikal ve ruhî bir havaya sokar, bu havayı takiben de tarihi dekor ve değinişler okuyucuda manevi bir güç yaratır Şiirlerinde zaman zaman hayranı olduğu Charles Baudaleire ve Arthur Rimbaud'un etkisi görülmekle beraber Yahya Kemal neticede "Gemiler geçmeyen bir ummanda" kendi şairlik abidesini kurmuştur Bazı edebiyatçılar O'nu Türk şiirinde Ahmet Muhip Dıranas ve Necip Fazıl Kısakürek 'ten sonra şiiri en rahat söyleyen, hecelerde zorlanmayan bir şair olarak tanımlamakta iseler de, bu arada şiiri aruzla yazmış olmanın zorluğu da unutulmamalıdır Ne var ki, bu konuda Yahya Kemal'in şiirlerinde ne kadar zor bir çalışma verdiğinin bilinmesi gerekir Hatta bazı şiirilerini 30 yıl gibi bir zamanda yazdığını söylediğinde bu konunun nedenini şiirlerinin vermek istediği anlamı tam vermesinin gerekli olduğunu söylemiştir Edebiyat dünyasında Tevfik Fikret'le yaptığı kalem kavgası önemli yer tutar Tevfik Fikret'in gerek İstanbul'a kızdığı ve nefret ettiği için gerekse 20 yüzyıl başlarındaki baskılı ve sıkıntılı dönem yüzünden için İstanbul'u anlattığı ve ağır bir sövgü içeren "Sis" adlı şiirine karşılık Yahya Kemal buna çok sert bir şiiri olan "Siste Söyleniş" adlı şiiri yazarak aydın çevresine ve halka umut vermiştir Yahya Kemal Beyatlı, ölümünden kısa bir süre önce şu beyiti söylemiştir:

Ölmek kaderde var; yaşayıp köhnemek hazin,
Buna bir çare yok mudur ya Rabbilâlemin?
Yahya Kemal Beyatlı, şiirde mükemmelliği aradığı için olsa gerek, yaşadığı sürece şiirlerini kitap hâline getirmemiş; ancak ölümünden sonra kurulan Yahya Kemal Enstitüsü'nün yardımı ile şiirleri kitap halinde basılmış; bir çoğu da, başta Münir Nurettin Selçuk ve Osman Nihat Akın olmak üzere ünlü bestekârlar tarafından bestelenmiştir Endülüs'te Raks, Aziz İstanbul, Rindlerin Ölümü, Sessiz Gemi gibi
Yahya Kemal Beyatlı

Yahya Kemal Beyatlı - OK

Yavuz Sultan Selim Hân'ın önünde

Ok atan ihtiyar Bektaş Subaşı,

Bu yüksek tepeye dikti bu taşı

O Gaazî Hünkâr'ın mutlu gününde

Vezir, molla, ağa, bey, takım takım,

Güneşli bir nîsan günü ok attı

Kimi yayı öptü, kimi fırlattı;

En er kemankeşe yetti üç atım

En son Bektaş Ağa çöktü diz üstü

Titrek elleriyle gererken yayı,

Her yandan bir merak sardı alayı

Ok uçtu, hedefin kalbine düştü

Hünkâr dedi 'Koca! Pek yaman saldın,

Eğerçi bellisin benim katımda,

Bir sır olsa gerek bu ilk atımda

Bu sihirli oku nereden aldın? '

İhtiyar elini bağrına soktu,

Dedi ki: "İstanbul muhâsarası,

Başlarken aldığım gazâ yarası,

İçinden çektiğim bu altın oktu!"

Yirminci yüzyıl Türk Edebiyatının şair ve yazarlarından 1884’te Üsküp’te doğdu İlk öğrenimini Üsküp’te yaptı Selanik İdadisinde başladığı orta öğrenimini 1902’de geldiği İstanbul Vefa İdadisinde tamamladı İkinci Sultan Abdülhamid Han devrinde Jön Türkler cereyanına kapılarak, 1903’te Paris’e kaçtı Orada Meaux Kolejinde Fransızcasını ilerlettikten sonra Siyasal Bilgiler Fakültesine girdi Dokuz yıl kaldığı Paris’ten döndükten sonra Darüşşafaka’da tarih ve edebiyat öğretmenliği, Darülfünun’da çeşitli dersler okuttu

Bu vazifelerini sürdürürken çeşitli gazetelerde ’Süleyman Sadi’ mahlasıyla makaleleri çıktı Türk Ocağındaki konferans ve sohbetleriyle sanat, tarih ve milliyetçilik üstündeki yeni fikirlerini aydın çevrelere benimsetti Şiirlerini ilk defa Birinci Dünya Harbi sıralarında Ziya Gökalp’in çıkardığı Yeni Mecmua’da neşretmeye başladı Birkaç şiiriyle çok geniş bir şöhret kazandı Mütareke yıllarında bazı gençlerle beraber Dergah dergisini çıkardı İki yıl kadar süren bu dergide şiir ve makaleleri yayınlandı

Mütareke yıllarında ve Anadolu Kurtuluş Mücadelesi yıllarında bu hareketi destekleyen ve değerlendiren, güçlü ve cesaret dolu yazılarıyla milliyetçi gençliğin lideri durumuna geçti Ankara’ya geçip Hakimiyet-i Milliye gazetesine başyazar oldu Lozan’a giden Türk heyetine müşavir sıfatıyla katıldı Lozan’dan döndükten sonra birkaç dönem, Urfa, Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul’dan milletvekili seçildi Varşova, Madrit, Lizbon elçiliklerinde bulundu Bir yıl Pakistan Büyükelçiliğinde bulunduktan sonra emekliliğini isteyerek, yurda döndü 1 Kasım 1958’de İstanbul’da vefat etti Ertesi gün vasiyeti üzerine Rumelihisarı Mezarlığına gömüldü

Yahya Kemal, yetişme tarzı, kültürü, tesirleri ve her hali Türk olan davranışlarıyla milli şahsiyetlerimizden biridir Paris’te Siyasal Bilgiler Fakültesinde derslerini takip ettiği Albert Sorel’in kuvvetli tesiri altında kalarak Türk tarihini incelemeye başladı Jean Moréas, Baudelaire, Verlaine gibi Fransız şairlerinin edebi mülahazalarını iyi kavradıParis’e gidişi bir kaçış olduğu halde orada, bilhassa Jön Türkler tarafından organize edilen siyasi faaliyetlere katılmayarak sanat çevrelerinde kendini yetiştirdi Bu yıllarda, İstanbul’da parlayıp sönen Servet-i Fünun şiiri tesirinden kendini kurtardı

Klasik divan şiirini ve konularını batı şiirindeki bütünlük anlayışıyla milli bir ses ve yeni bir üslupla ele aldı Avrupa dönüşü Yeni Mecmua’da, ’Bulunmuş Sahifeler’ başlığıyla yayınladığı gazeller ve şarkılarla tanındı Bu neo-klasik şiirler, onun çıkış noktasının Osmanlı tarih ve şiiri olduğunu gösterdiği gibi, sonradan yeni şekiller ve sade dille yazdıklarında da şairin Osmanlı medeniyet ve kültürüne bağlı kaldığı görülür Milli değerlerimize dayanmayan Batı taklitçiliğinin olamıyacağını bunun için de şiir ve yazılarıyla hiç gösterişe kapılmadan milli sanatı kurmaya çalıştı Onda tarih, vatan, millet ve İstanbul sevgisi, hep bu açıdan işlenir

Osmanlı medeniyeti yüzyıllar boyu en güzel eserlerini İstanbul’da vücuda getirdiği için, İstanbul, Boğaziçi ve tabiat güzellikleri sevgisinin yanısıra, tarih değerlerine de şiirlerinde yer verir Duygu, düşünce ve hayali ustalıkla kaynaştıran şair, pekçoğunda hikaye karakteri verdiği lirik-epik şiirlerinin konularını aşk, tabiat, deniz ve ölümden alır Şiirde iç ahengi her şeyden üstün tutmuştur Ona göre ahenk, veznin bittiği yerde başlar Bütün şiirlerini bu ahengin sağlanmasına daha elverişli gördüğü, aruzla yazmıştır Yalnız ’Ok’ şiiri hece vezniyledir Ana dilimize olan sevgisini ’Bu dil ağzımda annemin sütüdür’ mısrasıyle anlatan Yahya Kemal, söylediğimiz lisan dediği İstanbul Türkçesine bağlıdır Şiirde olduğu gibi nesirde de yerli yersiz mecazlardan arınmış; duygu ve şiir yüklü, her cümlesiyle fikri bir adım daha ileriye götüren yepyeni bir nesir üslubuna sahiptir

Yahya Kemal Beyatlı şiirlerini, makale ve hikayelerini sağlığında kitaplara toplamamış; eserleri dergilerde, birçok gazetelerde dağınık kalmıştı Ölümünden sonra dostları ve talebeleri tarafından bir ’Yahya Kemal’i Sevenler Cemiyeti’ kurulduğu gibi, İstanbul Fetih Cemiyetine bağlı bir de Yahya Kemal Enstitüsü ve Müzesi açıldı (1961) Hakkında yayınlanmış kitapların sayısı on beşi geçer Usta bir şiir yapısına ve kelime işçiliğine sahip olan Yahya Kemal, yüzyılımızın en başarılı Türk şairlerindendir

Eserleri:

Kendi Gök Kubbemiz (1961-1963)

Eski Şiirin Rüzgariyle (1962)

Rubailer ve Hayyam Rubailerini Türkçe Söyleyiş (1963)

Aziz İstanbul (1964)

Eğil Dağlar (1966)

Siyasi Hikayeler (1968)

Siyasi ve Edebi Portreler (1968)

AKINCI

Bin atlı, akınlarda çocuklar gibi şendik;
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!

Ak tolgalı beylerbeyi haykırdı: İlerle!
Bir yaz günü geçtik Tuna'dan kaafilelerle

Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan,
Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan

Bir gün yine dolu dizgin boşanan atlarımızla
Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla

Cennette bu gün gülleri açmış görürüz de
Hâlâ o kızıl hâtıra titrer gözümüzde!

Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik,
Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!

SONBAHAR

Fani ömür biter,Bir uzun sonbahar olur
Yaprak, çiçek ve kuş dağılır, tarümar olur
Mevsim boyunca kendini hissettirir veda;
Artık bu dağdağayla uğuldar deniz ve dağ
Yazdan kalan ne varsa olurken haşır neşir
Günler hazinleşir, geceler uhrevileşir;
Teşrinlerin bu hüznü geçer ta iliklere
Anlar ki yolcu yol görünür selviliklere

Dünyanın ufku gözlere gittikçe tar olur
Her gün sürüklenip yaşamak ruha bar olur
İnsan duyar yerin dile gelmiş sükutunu;
Bir başka musikiiye geçiş farz eder bunu

Teslim olunca vadesi gelmiş zevaline,
Benzer cihana gelmeden evvelki haline

Yaprak nasıl düşerse akıp kaybolan suya
Ruh öyle yollanır uyanılmaz bir uykuya:
Duymaz bu anda taş gibi kalbinde bir sızı;
Fark etmez anne - toprak ölüm maceramızı

Yahya Kemal Beyatlı