Cumhuriyet Döneminde Dış Siyaset Nasıldı,Mustafa Kemal Döneminde Dış Siyaset Hakkında

Cumhuriyet Döneminde Dış Siyaset Nasıldı,Mustafa Kemal döneminde dış siyaset Hakkında
Cumhuriyet Döneminde Dış Siyaset Nasıldı,Mustafa Kemal döneminde dış siyaset Hakkında

Cumhuriyet Döneminde Dış Siyaset

YABANCI OKULLAR SORUNU
Lozan antlaşmasında Türkiye kendi sınırları içindeki bütün eğitim kurumlarına tam hakim olacağı ilkesini ka*bul ettirmişti Tevhid–i Tedrisat Kanunu'nun çıkmasından sonra Türk hükümetleri bütün yabancı ve azınlık okulla*rının bağımsızlık ve laiklik ilkelerine uygun bir eğitim öğ*retim yapmaları doğrultusunda denetledi Bu okullarda Türk Tarihi, Türkiye Coğrafyası ve Türkçe derslerinin Türk öğretmenler tarafından verilmesini kararlaştırdı Bazı okullar bu esaslara uymayarak bağlı oldukları ülke*lerin elçileriyle alınan kararların değiştirilmesini istediler Türkiye başvuruları kabul etmeyerek bağımsızlık ilkesine uygun bir politika izlemiştir
Not: Osmanlı Devleti zamanında yabancı okullar hristiyanlık ve milliyetçilik propagandaları yaparak bir çok sorunlara yol açmışlardı Türkiye Cumhuriyeti bağımsız*lık ve laiklik ilkelerine uygun politika izleyerek Osmanlı Devletinin karşılaştığı sorunlarla karşılaşmayı önlemiştir

MUSUL SORUNU
Musul sorunu Lozan'da çözümlenmemişti Sorunun çözümü Türk ve İngiliz hükümetleri arasında yapılacak görüşmelere bırakılmıştı 1924 yılında İstanbul'da başla*yan görüşmelerde sonuca ulaşılamadı Türkiye Milletler Cemiyetine başvurarak Musul'da referandum istedi İngil*tere buna karşı çıktı Bu süreçte İngiltere Milletler Cemi*yetinde çok etkindi ve Türkiye Milletler Cemiyetinin üyesi de*ğildi Milletler Cemiyeti İngiltere'nin politikasını destek*ledi Türkiye Musul'a askeri harekât yapmayı de*ğerlen*dirmeye başladı Güney Doğu Anadolu'da çıkan Şeyh Sait isyanı Türkiye'yi zayıf duruma düşürdü Milletler Cemiyeti Musul'u İngiliz mandasında olan Irak krallığına ait olduğunu kararlaştırdı Bunun sonunda her iki taraf bu kararı esas alan bir anlaşma imzaladılar Ankara'da 1926 yılında ya*pılan anlaşmaya göre
a) Musul Irak hükümetine ait olacak
b) Irak hükümeti petrol gelirinin yüzde onunu Türki*ye'ye verecek
Not: 1926 Ankara anlaşmasıyla Irak sınırı kesin bi*çimini aldı

TÜRK - YUNAN NÜFUS DEĞİŞİMİ (Mübadelesi)
Lozan Antlaşmasında Türkiye'de kalan Rumlarla, Yunanistan'da kalan Müslümanların (Türklerin) değişimi konusunda bir sözleşme yapılmıştı Sözleşmeye göre İs*tanbul'a yerleşmiş Rumlarla, Batı Trakya'daki Türkler yerlerinde kalacaklar, bu yerlerin dışındaki Türk ve Rumlar karşılıklı olarak değiştirilecekti
Nüfus değişimi başlayınca Yunanistan yerleşik de*yimini kendi çıkarına yorumlayarak İstanbul'a daha fazla Rum yerleştirmeyi amaçladı İki ülke arasındaki ilişkiler gerginleşti Sorunun çözümü için Milletler Cemiyetine başvuruldu Sorun Milletlerarası Adalet Divanında çö*zümlenmedi Yunanistan'ın başbakanı Venizelos çıkabi*lecek bir sava*şın Yunanistan'ın yararına olmadığını gördü 1930 yı*lında ilişkiler düzeldi Sorun Türkiye'nin savunduğu doğ*rultuda çözüldü
Türkiye'nin Milletler Cemiyetine Girmesi (1932)
Milletler Cemiyeti'nin kurulması, ABD Cumhurbaş*kanı Wilson'un I Dünya savaşı yıllarında açıkladığı ilke*lerde ilk kez duyurulmuştu I Dünya Savaşı sonunda Milletler Cemiyeti kuruldu Ancak cemi*yet I Dünya Sa*vaşının galibi olan devletlerin hakimiye*tine girdi Bu ne*denle Türkiye Cemiyete şüpheyle baktı
Türkiye silahsızlanma ve uluslararası barış konu*sunda önemli adımların atılmasını dikkate alarak, Milletler Cemiyetine katılma davetine olumlu YANIT verdi 6 Temmuz 1932'de Milletler Cemiyeti Genel Kurulu oybir*liği Türkiye'yi üyeliğe kabul etti
Balkan Antantı (9 Şubat 1934)
Türkiye Yunanistan dostluğunun kurulması Balkanlı Devletleri arasında olumlu karşılanmıştı Bu süreçte İtalya Arnavutluğu baskısına alarak diğer Balkanlı dev*let*leri tehdit ediyordu Aynı şekilde Almanya'da Avrupa'da yayılmacı politikayı hedefledi Bulgaristan ise toprak ka*zanmayı amaçlıyordu Bu olaylar diğer Balkanlı devletleri birbirine yakınlaştırdı Bunun sonucunda Türkiye, Yuna*nistan, Yugoslavya ve Romanya arasında antant ku*ruldu Böylece Türkiye batı sınırlarını güven*ceye aldı Ancak İtalya'nın baskıları sonucu antant 1939 yılında dağılmıştır
MONTRÖ SÖZLEŞMESİ (1936)
İkinci Dünya Savaşına yol açan gerilimler başlayınca Türkiye Lozan'da Boğazlar kararına imza atan devletlere başvurarak kendi güvenliği kuvvetlendirmek için Lozan'*daki Boğazlar Statüsünde değişiklik istedi İngiltere ve Sovyetler Birliği Türkiye'nin bu başvurusunu destekledi*ler Bunun sonucunda İsviçre'de Montrö şeh*rinde Boğazlar Sözleşmesi imzalandı Sözleşmeye göre:
– Lozan antlaşmasında kurulmuş olan Boğazlar Komisyonu kaldırıldı
– Türkiye Boğazların her iki yakasında asker bu*lun*durma hakkını kazandı
– Türkiye savaşa girerse Boğazları istediği gibi yö*netme hakkını elde etti
– Karadeniz'de kıyısı olan devletler belirlenen özel*liklerdeki savaş gemilerini Boğazlardan geçirebilecek
Montrö Sözleşmesiyle Türkiye Doğu Akdenizde gü*cünü artırdı
Not 1: Montrö Sözleşmesinin yapıldığında İngiltere ve Rusya, Almanya ve İtalya'nın yayılmacı politikalarına tepki olarak Türkiye'yi desteklemişlerdir

Not 2: Montrö sözleşmesini izleyen süreçte Türkiye ve İngiltere arasında ilişkiler gelişmeye başlamıştır Sov*yetler Birliği bu yakınlaşmayı hoş karşılamamış ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında Boğazlarda savaş gemisi geçir*meyi amaçladığından Montrö antlaşmasında deği*şiklik is*temiştir Türkiye buna karşı çıkmıştır

SADABAD PAKTI (1937)
İtalya'nın 1935 yılında Habeşistan'ı (Etiyopya'yı) iş*gali, Doğu Akdeniz'deki İtalyan tehlikesini daha belirgin hale getirmişti Bu durum Orta Doğudaki devletlerin iş*birli*ğine girmelerinde etkili oldu Bunun sonucunda Tür*kiye, İran, Irak ve Afganistan arasında pakt kuruldu Pakta göre taraflar birbirlerini sınırlarına saygı göstere*cekler ve dış saldırılara karşı dayanışma içerisinde ola*caklar
HATAY SORUNUN ÇÖZÜMÜ (1939)
Fransa ile TBMM hükümeti arasında yapılan 1921 Ankara antlaşmasında İskenderun ve Antakya'da özel bir yönetimin kurulması kararlaştırılmıştı Fransa 1936 yı*lında Suriye ve Lübnan'daki manda yönetimine son ve*rince İskenderun ve Antakya'nın Suriye'ye katılma du*rumu ortaya çıktı Türkiye 1921 Ankara antlaşmasına dayanarak Hatay'ın Suriye'ye katılmasına karşı çıktı So*run Milletler Cemiyetine götürüldü Bunun sonunda Tür*kiye ve Fransa'nın garantisinde içişlerinde bağımsız, dış işlerinde Suriye'ye bağlı İskenderun Sancağı oluştu Yapılan seçim sonucu Hatay Cumhuriyeti ku*ruldu Bu süreçte Avrupa'da II Dünya Savaşına yol açan sorunlar ortaya çıktı Bu sorunlar Fransa'yı Hatay soru*nunda ılımlı politikaya yöneltti Türkiye ve Fransa ara*sında yapılan anlaşmayla Hatay'ın Türkiye'ye katılması kabul edildi Bundan sonra Hatay Cumhuriyeti 1939 yı*lında Türkiye*'ye katılma kararı aldı Böylece Suriye sınırı kesin biçimde ortaya çıktı
Not: Mustafa Kemal Atatürk sağlığının kötü olma*sına rağmen bu sorunla yakından ilgilenmiştir

yabancı okullar sorunu, mustafa kemal döneminde dış siyaset, atatürk dönemi türkiyenin dış siyasi, atatürk zamanında türkiyenin dış siyaseti, musul sorunu ve nasıl çözüldü, türkiyenin milletler cemiyetine başvurması, atatürk döneminde türk dış siyaseti musul sorunu, cumhuriyet hükümetleri dönemi dış sorunları ,cumhuriyet döneminde yabancı okullar, musul sorunu nasıl çözüldü, cumhuriyet dönemi sorunları, cumhuriyet dönemi dış siyaset, cumhuriyet döneminde hatay sorunu, milletler cemiyetine girmesi boğazlar sorunu, cumhuriyet dönemimde laiklik