Türk Tarihi, Türklerin Tarihi, Türkiye Tarihi, Türkiye Tarihi Nedir

Türk Tarihi, Türklerin Tarihi, Türkiye Tarihi, Türkiye Tarihi Nedir
Türk Tarihi, Türklerin Tarihi, Türkiye Tarihi, Türkiye Tarihi Nedir
Türkiye Tarihi TÜRKIYE TARIHI NEDIR?
Malazgirt meydan muharebesinden başlayarak gü*nümüze kadar gelen dönemdir Bu dönem içinde Ana*dolu Selçuklu, Beylikler, Osmanli Tarihi ve TC Tarihi yer almaktadir
ANADOLU'DA ILK TÜRK BEYLIKLERI
Malazgirt savaşindan sonra Büyük Selçukluya bagli komutanlar, Anadolunun fethine girişmişlerdir Bu sü*reçte aşagidaki beylikler kurulmuştur
1 MENGÜCEKLER:
Erzincan, Divrigi ve Kemah dolay*larinda egemenlik kurmuştur I Alaaddin Keykubat bu beylige son vermiştir
2 SALTUKLULAR:
Kars, Erzurum ve Oltu bölgele*rine egemen oldular Selçuk sultani II Süleyman, beylige son vermiştir
3 DANIŞMENTLILER:
Sivas, merkez olmak üzere, Tokat, Niksar, Kastamonu, Kayseri ve Malatya yörele*rine egemen olmuştur Anadolu Selçuklularindaki taht kavgasindan yararlanarak Anadoluda siyasi gücünü art*tirmaya çalişti Haçlilara karşi başarili savaşlar yapti Anadolu'daki ilk medreseyi Tokat Niksar'da kurdu II Ki*liçarslan, bu beylige son vermiştir
4 ARTUKLULAR:
Büyük Selçuklu komutanlarin-dan Artuk Beyinogullari Anadoluda fethettikleri yerlerde bey*likler kurmuşlardir Bu kurulan beylikler: Mardin Ar*tuklulari, Hasan Keyf Artuklulari, Harput (Elazig) Artuklu*laridir Mardin ve Hasankeyf Artuklulari Haçlilara karşi savaşmişlardir
ANADOLU SELÇUKLU DEVLETI
(1077 - 1308)
I Süleyman Dönemi
Selçuklu soyundan olan Süleyman Bey, Bizans'a ait Iznik'i başkent yaparak dev*leti kurdu Anadolu'daki Türkleri kendi çevresinde topla*maya başladi
- Adana bölgesindeki Ermeni beylikleri egemenlik al*tına alındı
- B Selçuklulara ait olan Suriye'den toprak almaya ça*lıştı Ancak yaptığı savaşta öldü
- B Selçuklu Sultanı Melikşah, kendisinden ayrı olarak Anadolu'da ayrı bir devlet kurulmasına karşı oldu*ğundan, Süleyman Beyin oğullarını esir etti

I KILIÇARSLAN DÖNEMİ

İzmirde beylik kurmuş olan Çaka Beyle, Bizans'ı yıkmaya yönelik kara ve deniz se*ferleri başlatıldı
- Bizans, bu tehlikeden kurtulmak için entrikalar çe*virdi Çaka Beyin Selçuklu hükümdarı olmaya çalıştığını iddia etti Bu dönemde Çaka Bey Balkanlardaki Peçenek Türkleriyle ittifak kurmuştu I Kılıçarslan entrikalara ko*narak Çaka Beyi öldürttü
- I Haçlı ordularının saldırısı üzerine İznik boşaltıldı Konya başkent yapıldı Haçlılara karşı başarılı savaşlar yapıldı Daha sonra Haçlılara karşı Eskişehir yakınlarında Dorileon savaşı oldu (1097) Haçlıların fazla sayıda ol-ması nedeniyle Selçuklular geri çekildi
Danişment Beyliğinin siyasi faliyetleri engellendi Bu beylik denetim altına alındı
- I Kılıçarslan, B Selçuklulara ait Musul'u almak için giriştiği savaşta öldü

I MESUT DÖNEMİ

Danişment Beyilğinden aldığı destekle, yaptığı iktidar savaşlarını kazandı
- Anadolu'ya gelen II Haçlı orduları yenilgiye uğra*tıldı
- Danişment Beyilgi denetim altina alindi

II KILIÇARSLAN DÖNEMI
- Anadolu'daki Türk birliğini ve siyasi birliği kuvvet*lendirmek için Danişment Beyliğine son verildi
- Bizans'ın, Türkleri Anadolu'dan çıkarmak için kur*duğu ordu Miryokefalon Savaşında (1176) Bizans ye*nilgiye uğratıldı Bizans'ın Türkler'i Anadolu'dan atma po*litikası sona erdi Türklerin Anadoluya yerleşmesi ke*sin*leşti Bu savaş Malazgirt Savaşını tamamlayıcı nitelik*te*dir

ANADOLU SELÇUKLULARININ YÜKSELME
DÖNEMİ
I GIYASETTİN KEYHÜSREV DÖNEMİ
- Trabzon Rum Krallığına ait olan Samsun alındı
- Karadenize giden ticaret yollarının güvenliği sağ*landı
- Antalya fethedildi Böylece Akdeniz ticaretinden ya*rarlanılmaya başlandı
- Kıbrıslılarla ticaret anlaşması yapıldı
- İznik Rum krallığıyla yapılan savaşta I Gıyasettin öldü Bu savaşın amacı Marmara bölgesinde toprak ka*zanmaktı
I İZZETİN KEYKAVUS DÖNEMİ
- Anadolu ticaretini ge*liştirmek için Venediklilerle ve Kibrislilarla ticaret anlaş*malari yapildi
- Trabzon Rum Krallığından Sinop alındı ve bu kra*lık vergiye bağlandı
- Anadolu ve Suriye ticaretini aksatan Ermeni is*yanları bastırıldı
- G D Anadolu egemenliği için Eyyubiler ve Artuk*lular savaşıldı
I ALAADDİN KEYKUBAT DÖNEMİ
Bu dönem Anadolu Selçuklularının en parlak döne*midir Anadolu birliğini kuvvetlendirmek amacıyla Men*gücek beyliğine son ve*rildi Antalya yakınlarındaki ticari önemi olan Kalanoros limanı alındı ve burada Alanya şehri kuruldu Ayrıca Alanya'da tersane yapıldı Sinopta yapılan bir donan*mayla Kırım'daki Suğdak adı verilen ipek ticaret merkezi ele geçirildi Trabzon Rum Pontus krallığına son vermek için Trabzon kuşatıldı Ancak alı*namadı
Moğol saldırıları üzerine D Anadolu'ya ve Kafkaslara çekilen Harzemşahlara ittifak önerildi Ancak bu gerçek*leşmediği gibi Harzemşahlar D Anadolu'daki Selçuklu şehirlerine saldırdı Bunun üzerine Yassı Çemen savaşı oldu (1230) Harzemşahlar yenilgiye uğratılınca Moğol tehlikesiyle karşılaşıldıEyyübi*lerle ittifak yapmak için girişim*ler başlatıldı Ancak Ala*addin Keykubatın ölmesi nede*niyle bu ittifak gerçekle*şemedi İktidara zayıf iradeli II Gıyasettin geçti
II GIYASETTİN KEYHÜSREV DÖNEMİ
-Entrikacı bir vezir olan Sadettin Köpek, neden ol*duğu olaylarla başarılı birçok devlet adamının idamına sebep oldu
-Moğolların Harzemşahlara karşı başlattığı saldırı*lar sırasıda çok sayıda Türk Anadolu'ya gel*mişti Türk*menlerin toprak ve diğer ihtiyaç*larına yönelik sorunlar çözülmedi Bunun üzerine, Baba İshak adındaki bir din adamının baş*kanlığında isyan ettiler Babailer isyanı adı verilen ayaklanma zor bastırı*labildi (1240) Ancak bu isyan devletin içte zayıf*lamasının önemli nedenlerin*den biri oldu
-Moğollar (ilhanlılar) Anadolu Selçukluların zayıfla*dığını görerek Anadoluya girdiler Kösedağ Savaşını ka*zandılar (1243) Anadolu Selçuklu devleti Moğolların egemenliğine girdi Böylece yıkılış sürecine girdi II Gı-yasettinden sonra aşağıdaki önemli olaylar ya*şandı
a Selçuklu sultanları Moğolların kuklası haline geldi*ler
b Anadolu halkı Moğol vergileri altında ezildi
c Selçuklu şeyhzadeleri arasında şiddetli taht kav*gaları oldu Merkezi otorite giderek zayıfladı
d Anadolu Türk Beyleri, Moğol baskısından dolayı Mısır'daki Memlüklü Sultanı Baybars'tan yardım istedi*ler Baybars bir Moğol ordusunu yenilgiye uğrattı Ancak daha fazla destek görmeyince ülkesine döndü
e Moğol baskısının şiddetlenmesi üzerine Anadolu Türk beyleri Moğol baskısının uzak olduğu yerlerde ba*ğımsız beylikler kurmaya başladılar Hükümdar II Mesut ölünce devlet sona erdi (1308)
ANADOLU SELÇUKLU BEYLİKLERİ
KARAMANLILAR
Konya ve Ermenek yörelerine ege*men olmuştur Kendilerini Anadolu Selçuklularının varisi kabul ederek, Anadoluda siyasi birliği kuracağını iddia etmiştir Bu ko*nuda Osmanlılarla savaşmıştır Osmanlılara karşı Akko*yunlular ve Venediklilerle ittifak yapmıştır Fatih bu bey*liğe son vermiştir
KARESİ BEYLİĞİ
Balıkesir ve dolaylarına egemen oldu Rumeliye ge*çiş politikasına önem veren Orhan Gazi, bu beyliğe son verdi Bu Beyliğin gemileri Osmanlılarda deizciliğin etkili biçimde başlamasını sağ*lamıştır
CANDAROĞULLARI (İSFENDİYAROĞULLARI)
Kastamonu ve Sinop yörelerine egemen olmuştur Venedikli ve Cenevizli tüccarlarla alışveriş yapmışlardır Fatih bu bey*liğe son vermiştir

GERMİYANOĞULLARI
Kütahya, Kula ve Simav yörele*rine egemen oldu Ak*rabalık nedeniyle önceden bir kı*sım topraklarını Osman*lıya verdiler Erkek varis olmadığı için beyliğin yönetimi Osmanlılara katılma kararı almıştır
DULKADİROĞULLARI
Elbistan ve Maraş yörelerinde egemenlik kurmuştur Osmanlı ve Memluklu çatışmala*rın*dan yararlanarak var*lığını korudu Yavuz Sultan Se*lim, Turnadağ Savaşıyla bu beyliğe son verdi (1515)
ERATNA BEYLİĞİ
Sivas merkez olmak üzere Uygur Türklerinden Eretna Bey tarafından kurulmuştur Bu beylik güçlenerek devlet düzeyine ulaştı Eretna Bey'den sonra Veziri Kadı Burhanettin beyliğin başına geçti Bundan sonra beyliğin adı Kadı Burhanettin Beyliği oldu Akkoyunlularla yapı*lan savaşları kaybederek zayıflamış*tır Yıldırım Beyazıt bu beyliğe son vermiştir
ANADOLU SELÇUKLULARINDA DEVLET
İDARESİ VE UYGARLIK
DEVLET İDARESİ
1 Devletin başında Selçuklu soyundan olanlar bu*lunurdu Devletin önemli işleri büyük divan olarak nitele*nen Divan-ı Saltanat denilen kurul tarafından görüşü*lürdü
2 Hükümdar olmak belirli seçim usullerine dayan*mıyordu, belirlenmediği durumlarda veya baştaki hü*kümdarın başarısız olduğunda bütün şehzadeler hü*küm*dar olmak için eşit haklara sahipti Bu sırada yaşa*nan taht kavgası devletin zayıflamasına yol açmıştır
3 Şehzadeler, devlet tecrübesi kazanmak amacıyla, vilayetlere vali olarak atanırlardı Melik ünvanı verilen şehzadelerin yanında tecrübe kazanmalarında yardımcı olan Atabey denilen görevliler bulunurdu
4 Hükümdar başkentten ayrıldığında devletin işle*rini Niyabeti Saltanat adı verilen kurul yürütürdü
Divan üyeleri şunlardır:
Müstevfi: Mali işlere bakmıştır
Tuğracı: Yazışma işlerini yürütmüştür
Emir-i Dad: Hukuk işlerini düzenlemiştir
Pervaneci: Dirlik topraklarin dagitim işlerini yapmiş*tir
Beylerbeyi: Eyalet askerlerin başkomutanligini yapmiştir
Büyük divana bagli olarak ikinci derecede divanlar vardi Bunlarin içerisinde en önemlileri, Divani Istifa deni*len, maliye işlerine bakan divan ile yazişmalari yürü*ten Divan-ı Tuğra idi
Eyaletlerde bulunan başlıca görevliler:
Şahne ve Emir: Vilayetleri yöneten, askeri yetkileri olan valilerdir
Melik: Valilik yapan şehzadelerdir Merkezi otoriteye önem verildiği için yetkileri sınırlıydı
Kadı: Sivil davalara bakan yargıç
Kad-ı Leşker: Askeri davalara bakan yargıç
Emir-i Sevahil: Kıyılardaki şehirleri yönetirler ve do*nanma işlerine bakarlardı
Uç beyleri: Sınırlardaki vilayetleri yönetirlerdi Bunlar Türk kökenli insanlardı
TOPRAK YÖNETİMİ
Has Arazi: Geliri hükümdara ve yakınlarına ayrılan arazi
İktâ (Dirlik) Arazi: Fetih youyla kazanılan topraklar*dır Devlet malı olan bu topraklara başarılı kişiler ata*nırdıToprağın geliriyle bu görevlilerin maaşı karşılandığı gibi atlı asker de yetiştirilirdi Bu topraklar satılmaz ve mi*ras bırakılmazdı
Mülk Arazi: Başarılı kişilere bağışlanan topraklardır
Vakıf Arazi: Geliri medrese, cami, hastane, imaretler (aşevi) gibi yerlere ayrılan arazidir
ORDU
Hassa Ordusu (Guleman-ı Saray)
Küçük yaştaki çocukların devşirme usulüyle toplan*ması ve gulamhane denilen ocakta yetiştirilmesiyle ku*rulmuştur Merkezi or*duyu oluşturan bu askerler devlet*ten maaş alırlardı
Tımarlı Sipahiler (İktâ askerler)
İkta denilen top*rakların geliriyle yetiştirilen atlı asker*lerdir Ordunun en büyük bölümünü oluştururdu
Uç kuvvetler (Türkmenler)
Sınırdaki şehirleri ko*rur*lardı Akın ve keşif yaparlardı Türk kökenlidirler
Donanma
Türk devletleri içerisinde denizciliğe ilk kez önem ve*ren Anadolu Selçuklularıdır İzmir'de beylik kuran Çaka Bey ilk Türk denizcisi sayılır Bizans'a ve Ege adala*rına başarılı deniz seferleri düzenlemiştir Selçuklular Si*nopta ve Alanya'da tersaneler kurarak de*nizciliğe önem vermişlerdir Donanma komutanlarına Emir-i Sevahil veya Reis'ül Bahr adı verilmiştir
SOSYAL VE EKONOMİK HAYAT
1 Anadolu'ya gelen Türkler geleneksel geçimleri olan hayvancılıkla uğraşmışlardır Gayrimüslüm vatan*daşlar ise daha çok tarım, ticaret ve sanatla uğraşmışlar*dır
2 Sanat ve ticarete yönelen Türkler, Ahilerin etkin*liğiyle Lonca denilen meslek grupları oluşturmuştur Buralardaki eğitim, ahlâki kurallara dayandırılmıştır Lon*calarda mesleki eğitimin yanısıra üretilen malların pazar*lanma*sına yönelik çalışmalara önem verilmiştir
3 Devlet iç ve dış ticarete önem verdiği için kervan*saray ve limanlara ulaşan yolların yapımına ağır*lık ver*miştir
4 Ayrıca, Venedikli ve Cenevizli tüccarlara gümrük indirimi tanınmıştır
5 Devlet, zarara uğrayan tüccarların zararlarını kar*şılamıştır Bu durum bir çeşit sigortacılık idi
6 Devletin başlıca gelir kaynakları ganimet, öşür, haraç, cizye ve ağnam vergileridir Ağnam, hayvancı*lıkla uğraşanlardan alınırdı Bunların yanısıra maden ve tuzla işletmelerinden alınan vergiler ile bağlı beyliklerin öde*diği yıllık vergiler diğer gelirlerdir
DİL VE EDEBİYAT
1 Devletin resmi dili Farsça idi Eğitim dili ise Arap*çaydı
2 Karamanoğlu Mehmet Bey, vezir olduğunda Türkçenin resmi dil olduğunu ilan etmiştir (1277)
3 Anadolu Selçukluları döneminde yetişen ünlü ta*savvufçulardan Yunus Emre ve Kaygusuz Abdal öz Türkçe eserler yaz*mışlardır Mevlana ise yapıtlarını Farsça yazmıştır