Dünya Savaşında Osmanlı Ordusunun Rus İşgali Altındaki Toprakları Kurtarması Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Dünya Savaşında Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarması Hakkında
Dünya Savaşında Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarması Hakkında
(22 Aralık 1914 ---- 5 Ocak 1915)
1 Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak amacıyla başlattığı, on binlerce askerin ölümüyle sonuçlanan büyük bir yenilgi
1 Dünya Savaşı’nın başlarında Osmanlı donanmasına bağlı Yavuz ve Midilli zırhlıları Rusya’nın Karadeniz limanlarını bombardıman edince Rusya Osmanlı Devletine Savaş ilân etti Bir Rus kolordusu işgal altındaki Sarıkamış’tan Erzurum yönünde ilerlemeye başladı Osmanlı birlikleri sayıca az olmalarına rağmen, Köprüköy’de beklenmedik bir başarı kazandılar ve Rus birliklerini gerilettiler Ardından Erzurum’daki 3 ordu genel bir saldırı başlatarak Rus birliklerine ağır kayıplar verdirdiler İşgal altında olan Artvin’de kurtarıldı Bu gelişmenin ardından Enver Paşa, Kars, Batum, Ardahan ve Rusya’daki Türkleri kurtarmak amacıyla Sarıkamış’a yapılacak büyük bir saldırının hazırlıklarına başladı Harekâtı Alman genel kurmayda destekliyordu Çünkü, Kafkas’ta böyle bir harekâtın başlaması üzerine Doğu Avrupa’da Alman ordusuna karşı savaşan Rus kuvvetlerinin bir bölümünün Asya’ya çekileceğini umuyordu
Doğu Cephesi komutanlığını üzerine alan Enver Paşa ve yardımcısı Alman Generali Bronzart, Aralık 1914’te Erzurum’a gittiler Hazırlanan plana göre saldırı çok geniş bir cepheye yöneltiliyordu Ana güçler Sarıkamış’a, bir kolordu Batum’a başka bir birlikte İran üzerinden geçerek cephenin güney kanadına saldıracaktı 22 Aralık’ta harekete geçen 9 ve 10 kolordular Oltu ve Bardız yönünde ilerleyerek Ruslara büyük kayıplar verdirdiler Bunun ardından Enver Paşa, 9 Kolordu’nun kendisine yetişmesini beklemeden, bu Kolordunun 29 tümeniyle birlikte hızla Sarıkamış’a yöneldi Ama 4 gün sonra Sarıkamış önlerine geldiğinde (26 Aralık), gücünün yetersiz kalacağını düşünerek 9 ve 10 kolorduları beklemeye başladı Bu bekleyiş savaşın gidişini değiştirdi Ruslar Sarıkamış’a büyük bir yığınak yaptırdığı gibi, 9 ve 10 da Sarıkamış ve Allahüekber dağlarını aşarken ağır kış koşullarına uygun donanımları olmadığı için çok büyük kayıplar verdi 28 Aralık’ta Sarıkamış önlerine geldiklerinde toplam asker sayıları 60 binden 10 bine inmişti Bu askerlerin ise savaşa katılacak gücü kalmamıştı
Gene de 29 Aralık’ta saldırı başladı; hatta küçük bir güç Sarıkamış’a girdi Ama bu üstünlük iki saat sürdü Rus, Türkistan Kolordusu komutanı Yudeniç’in karşı saldırısı sonucunda 9 kolordu çekilmeye bile fırsat bulamadan teslim olduEnver Paşa ise 10 ve 11 Kolordulardan artakalan güçlerle Bardız’a çekildi (5 Ocak 1915)
Sarıkamış yenilgisi, Osmanlılar için bir dönüm noktası oldu Rus orduları 1915 başlarından sonra Doğu Anadolu’yu sürekli baskı altında tuttular ve Erzurum’u ardından da Erzincan’ı işgal ettiler Rusların cephe gerisindeki Türklere de uyguladığı büyük baskı yüzünden binlerce kişi Batıya göç etti

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dünya Savaşında Osmanlı Ordusunun Rus İşgali Altındaki Toprakları Kurtarması Hakkında Dünya Savaşında Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarması Hakkında Dünya Savaşında Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarması Hakkında (22 Aralık 1914 ---- 5 Ocak 1915) 1 Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak amacıyla başlattığı, on binlerce askerin ölümüyle sonuçlanan büyük bir yenilgi 1 Dünya Savaşı’nın başlarında Osmanlı donanmasına bağlı Yavuz ve Midilli zırhlıları Rusya’nın Karadeniz limanlarını bombardıman edince Rusya Osmanlı Devletine Savaş ilân etti Bir Rus kolordusu işgal altındaki Sarıkamış’tan Erzurum yönünde ilerlemeye başladı Osmanlı birlikleri sayıca az olmalarına rağmen, Köprüköy’de beklenmedik bir başarı kazandılar ve Rus birliklerini gerilettiler Ardından Erzurum’daki 3 ordu genel bir saldırı başlatarak Rus birliklerine ağır kayıplar verdirdiler İşgal altında olan Artvin’de kurtarıldı Bu gelişmenin ardından Enver Paşa, Kars, Batum, Ardahan ve Rusya’daki Türkleri kurtarmak amacıyla Sarıkamış’a yapılacak büyük bir saldırının hazırlıklarına başladı Harekâtı Alman genel kurmayda destekliyordu Çünkü, Kafkas’ta böyle bir harekâtın başlaması üzerine Doğu Avrupa’da Alman ordusuna karşı savaşan Rus kuvvetlerinin bir bölümünün Asya’ya çekileceğini umuyordu Doğu Cephesi komutanlığını üzerine alan Enver Paşa ve yardımcısı Alman Generali Bronzart, Aralık 1914’te Erzurum’a gittiler Hazırlanan plana göre saldırı çok geniş bir cepheye yöneltiliyordu Ana güçler Sarıkamış’a, bir kolordu Batum’a başka bir birlikte İran üzerinden geçerek cephenin güney kanadına saldıracaktı 22 Aralık’ta harekete geçen 9 ve 10 kolordular Oltu ve Bardız yönünde ilerleyerek Ruslara büyük kayıplar verdirdiler Bunun ardından Enver Paşa, 9 Kolordu’nun kendisine yetişmesini beklemeden, bu Kolordunun 29 tümeniyle birlikte hızla Sarıkamış’a yöneldi Ama 4 gün sonra Sarıkamış önlerine geldiğinde (26 Aralık), gücünün yetersiz kalacağını düşünerek 9 ve 10 kolorduları beklemeye başladı Bu bekleyiş savaşın gidişini değiştirdi Ruslar Sarıkamış’a büyük bir yığınak yaptırdığı gibi, 9 ve 10 da Sarıkamış ve Allahüekber dağlarını aşarken ağır kış koşullarına uygun donanımları olmadığı için çok büyük kayıplar verdi 28 Aralık’ta Sarıkamış önlerine geldiklerinde toplam asker sayıları 60 binden 10 bine inmişti Bu askerlerin ise savaşa katılacak gücü kalmamıştı Gene de 29 Aralık’ta saldırı başladı; hatta küçük bir güç Sarıkamış’a girdi Ama bu üstünlük iki saat sürdü Rus, Türkistan Kolordusu komutanı Yudeniç’in karşı saldırısı sonucunda 9 kolordu çekilmeye bile fırsat bulamadan teslim olduEnver Paşa ise 10 ve 11 Kolordulardan artakalan güçlerle Bardız’a çekildi (5 Ocak 1915) Sarıkamış yenilgisi, Osmanlılar için bir dönüm noktası oldu Rus orduları 1915 başlarından sonra Doğu Anadolu’yu sürekli baskı altında tuttular ve Erzurum’u ardından da Erzincan’ı işgal ettiler Rusların cephe gerisindeki Türklere de uyguladığı büyük baskı yüzünden binlerce kişi Batıya göç etti