Türk Devletleri, Oluşumları

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-10-2012

Türk tarihi içerisinde pek çok devleti barındırır

Türk Devletleri, OluşumlarıTürkler, aynı dönem zarfında pek çok devlet yapılanmasına gitmişler; çoğu kez birbirleriyle savaşmışlardır

Kurulan devletlerin çoğu yabancı unsurların faaliyetleri ya da boylar arasında yaşanan iktidar kavgaları nedeniyle
bir süre sonra bölünmeleri eski "Türk" devletlerinin en büyük zafiyetleri olarak görülmektedir

"Türk" devleti olarak nitelendirilen örgütlenmelerin çeşitleri vardır

1

Kurucusu, yöneticileri ve halkın çoğunluğunun Türk olan örgütlenmeler:
Göktürk Kağanlığı, Uygur Kağanlığı, Karahanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular

2

Kurucu ve yöneticilerin Türk ve halkın başka unsurlar olan örgütlenmeler

Bu örgütlenmelerin çoğu memlûk adı verilen köle askerler tarafından meydana getirilmiştir

a

Memlûkler tarafından kurulan devletler:
Akşitler, Tolunoğulları, Mısır'da kurulan Memlük devleti kurucu unsuru
Türk ya da Çerkez memlûklerinden ve halkı Arap olan "Türk" devleti, aynı zamanda Arap devletiydi

Hindistan'da kurulmuş Delhi Sultanlığı içinde yer alan Köle Hanedanı,
Babür İmparatorluğu kurucu unsuru Türk, halkı Hindu olan "Türk" devleti, aynı zamanda Hindu devletiydi

Memlûkler tarafından kurulan diğer devletlerden
Gazneliler'de ise kurucu, yönetici ve askeri unsurların büyük bir kısmı ile halkın bir kısmı
Türk, halkın çoğunluğu ile yöneticilerin bir kısmı ise Farsi idi

b

Çin'de kurulmuş "Türk" devletlerin tamamı kurucu unsuru
Türk ve halkın çoğunluğu Han olan "Türk" devleti, aynı zamanda Çin devletiydi

c

Göçebe toplulukların başka ülkelerde kurdukları devletler: Hunlar, Eflalitler, Avarlar
3

Kurucu ve yöneticilerin Türk ve halkın hem Türk hem başka unsurlar olan örgütlenmeler

a

İran'da kurulmuş "Türk" devletleri: Safeviler, Afşarlar, Kaçarlar
b

Çok uluslu devletleri: Hiung-nu, Selçuklular, Harezmşahlar,
Osmanlı Devleti, Hokand Hanlığı, Buhara Emirliği
4

Kurucu ve yöneticilerin başka unsurlar ve halkın içine Türkleri de barındıran örgütlenmeler:

a

Rouran
b

Moğol İmparatorluğu kökenli hanlıklar: Altın Orda, Çağatay Hanlığı,
İlhanlılar, Yuan Hanedanı

c

Ardından kurulan Kazan Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Kırım Hanlığı, Kasım Hanlığı,
Kazak Hanlığı, Şeybani Hanlığı, Hive Hanlığı, Buhara Hanlığı, Sibir Hanlığı

20

yüzyılın başlarında bazı cumhuriyet kurma girişimleri olmuş ancak çoğu kısa sürede sona ermiştir

20

yüzyılın sonlarında ise SSCB'nin dağılmasıyla dünyadaki Türk devleti sayısı 7'ye çıkmıştır

Aşağıda Türkler tarafından kurulan ya da unsuru oldukları imparatorluk, kağanlık,
hanedanlık, devlet, beylik, hanlık ve cumhuriyetlerin listesi verilmiştir:

09-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türk Devletleri, Oluşumları Türk tarihi içerisinde pek çok devleti barındırır Türk Devletleri, OluşumlarıTürkler, aynı dönem zarfında pek çok devlet yapılanmasına gitmişler; çoğu kez birbirleriyle savaşmışlardır Kurulan devletlerin çoğu yabancı unsurların faaliyetleri ya da boylar arasında yaşanan iktidar kavgaları nedeniyle bir süre sonra bölünmeleri eski "Türk" devletlerinin en büyük zafiyetleri olarak görülmektedir "Türk" devleti olarak nitelendirilen örgütlenmelerin çeşitleri vardır 1 Kurucusu, yöneticileri ve halkın çoğunluğunun Türk olan örgütlenmeler: Göktürk Kağanlığı, Uygur Kağanlığı, Karahanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular 2 Kurucu ve yöneticilerin Türk ve halkın başka unsurlar olan örgütlenmeler Bu örgütlenmelerin çoğu memlûk adı verilen köle askerler tarafından meydana getirilmiştir a Memlûkler tarafından kurulan devletler: Akşitler, Tolunoğulları, Mısır'da kurulan Memlük devleti kurucu unsuru Türk ya da Çerkez memlûklerinden ve halkı Arap olan "Türk" devleti, aynı zamanda Arap devletiydi Hindistan'da kurulmuş Delhi Sultanlığı içinde yer alan Köle Hanedanı, Babür İmparatorluğu kurucu unsuru Türk, halkı Hindu olan "Türk" devleti, aynı zamanda Hindu devletiydi Memlûkler tarafından kurulan diğer devletlerden Gazneliler'de ise kurucu, yönetici ve askeri unsurların büyük bir kısmı ile halkın bir kısmı Türk, halkın çoğunluğu ile yöneticilerin bir kısmı ise Farsi idi b Çin'de kurulmuş "Türk" devletlerin tamamı kurucu unsuru Türk ve halkın çoğunluğu Han olan "Türk" devleti, aynı zamanda Çin devletiydi c Göçebe toplulukların başka ülkelerde kurdukları devletler: Hunlar, Eflalitler, Avarlar 3 Kurucu ve yöneticilerin Türk ve halkın hem Türk hem başka unsurlar olan örgütlenmeler a İran'da kurulmuş "Türk" devletleri: Safeviler, Afşarlar, Kaçarlar b Çok uluslu devletleri: Hiung-nu, Selçuklular, Harezmşahlar, Osmanlı Devleti, Hokand Hanlığı, Buhara Emirliği 4 Kurucu ve yöneticilerin başka unsurlar ve halkın içine Türkleri de barındıran örgütlenmeler: a Rouran b Moğol İmparatorluğu kökenli hanlıklar: Altın Orda, Çağatay Hanlığı, İlhanlılar, Yuan Hanedanı c Ardından kurulan Kazan Hanlığı, Astrahan Hanlığı, Kırım Hanlığı, Kasım Hanlığı, Kazak Hanlığı, Şeybani Hanlığı, Hive Hanlığı, Buhara Hanlığı, Sibir Hanlığı 20yüzyılın başlarında bazı cumhuriyet kurma girişimleri olmuş ancak çoğu kısa sürede sona ermiştir 20 yüzyılın sonlarında ise SSCB'nin dağılmasıyla dünyadaki Türk devleti sayısı 7'ye çıkmıştır Aşağıda Türkler tarafından kurulan ya da unsuru oldukları imparatorluk, kağanlık, hanedanlık, devlet, beylik, hanlık ve cumhuriyetlerin listesi verilmiştir: