Sürüngenler (Reptilia)

Sınıflandırma

• Alem: Animalia - Hayvanlar
  • Şube: Chordata - Kordalılar
    • Sınıf: Reptilia - Sürüngenler

Bilimsel sınıflandırma

Alem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata Sınıf: Sauropsida Takımlar

• Crocodilia
• Rhynchocephalia
• Squamata
• Testudines

Sürüngenler , omurgalı hayvanlar aleminin yumurtaya yatarak çoğalan büyük bir sınıfıdır Yılanlar, kertenkeleler, kaplumbağalar, timsahlar ve tuatara takımlarından meydana gelir
Değişkensıcaklı (heterotermi) omurgalılardan olan sürüngenler, evrimsel olarak Amfibyumlarla sabit vücut ısılı (homeotermi) hayvanlar arasındaki geçiş sürecini, denizden karaya, kalıcı geçişi temsil ederler Vücutlarının pul ya da benzer levhalarla kaplı olması nem kaybını enaz düzeyde tutmalarını sağlar, bu sayede kurak ortamlara oldukça iyi uyum sağlarlar
Vücut ısılarını sabit tutacak metabolizmik mekanizmalara sahip olmadıkları için, vücut ısıları dış ortamın ısısına bağlı olarak değişkendir Bu yüzden sürüngen türlerinin çok büyük bir kısmı dünyanın ılıman iklim kuşaklarında yaşamlarını sürdürür
Tümü akciğerleriyle solunum yapan sürüngenlerin yumurtlayarak ürerler Bazı türlerde yavruların yumurtadan çıkması, dişinin içinde gerçekleşir
En eski sürüngen fosillerine Karbonifer Döneme tarihlenen kayaçlarda rastlanır Karbonifer Dönemi izleyen Permiyen Dönem ve tüm Mezozoik Zaman boyunca, tür çeşitliliği yaygınlık yönünden hızlı bir evrimleşme göstermişler, Mezozoik Zaman'da karalardaki hakim türleri oluşturmuşlardır Kretase Dönemi nin sonunda gerçekleşen (65 milyon yıl önce) K/T Olayı sonunda sürüngen türlerinin büyük bir bölümü yok olmuşsa da bugün gezegenimizde 6000 kadar alt türü yaşamaktadır
Sınıflandırma

• Sınıf Sauropsida
  • Familya Captorhinidae (nesli tükenmiş)
  • Familya Protorothyrididae - Hylonomus (nesli tükenmiş)
  • Alt sınıf Anapsida
    • Familya Mesosauridae (nesli tükenmiş)
    • Takım Procolophonida - (nesli tükenmiş)
    • Takım Testudines - (Kaplumbağalar)
  • Alt sınıf Diapsida
    • Üst takım Ichthyopterygia - (nesli tükenmiş)
    • Infra sınıf Lepidosauromorpha
      • Üst takım Sauropterygia - (nesli tükenmiş)
      • Üst takım Lepidosauria
        • Takım Rhynchocephalia - (Tuatara)
        • Takım Squamata - (kertenkeleler & yılanlar)
    • Infra sınıf Archosauromorpha
      • Takım Crocodilia - (Timsahlar)
      • Takım Pterosauria - (nesli tükenmiş)
      • Üst takım Dinosauria - (Dinozorlar)

Konularınız gerçekten çok düzenli Paylaşımlarınız için teşekkürler

ellerine sağlık

Sudan karaya geçişi tam anlamıyla başaran ilk omurgalılar sınıfıdır (bak EVRİM; OMURGALILAR) Günümüzde varlığını sürdüren sürüngenler dört takıma ayn-lır: 1) Alligator, kayman ve gavyalı da içeren timsahlar; 2) yalnız Yeni Zelanda'da bulunan ve keleri andıran garip görünüşlü tuataralar; 3) kaplumbağalar; 4) kertenkeleleri de içeren kelerler ve yılarılar Sürüngenler kutup bölgeleri dışında, yeryüzünün hemen her yerine, özellikle de sıcak ülkelere yayılmışlardır Bazılarıkarada, bazılarıtatlı sularda ve birkaçı da denizlerde yaşar




Uzun çağlar boyunca sürüngenler karada yaşayan tek hayvan grubuydu Ejderhalanandıran, dev yapılı ama çok küçük beyinli dinozorlar bu hayvanlar arasında yer alıyordu Dinozorlann soyu tükenmekle birlikte, sürüngenler yaklaşık 6000 türüyle günümüze ulaşabilmiştir



Günümüz sürüngenlerinin yanı sıra, kuşların ve memelilerin de ilk sürüngenlerden türedikleri sanılmaktadır Kuşlar birçok sürüngen gibi yumurtlayarak ürer Sürüngenlerinkiyle büyük benzerlik taşıyan yumurtalarını koruyucu sert bir kabuk sarar Ama bazı sürüngenlerin yumurtası deri gibi yumuşak kabukludur Bazıları ise memeliler gibi doğurarak ürer Alligator ve bayağı su yılarıı (Natrix natrix) gibi bazı türler yumurtalarını gübre ya da çürüyen bitki yığınlarına bırakır Burada oluşan ısı yumurtanın gelişmesini kolaylaştırır Bazı sürüngenler ise yumurtalarını kuma gömerek güneşin ısıtıcı etkisinden yararlanır Pitonlar yumurtalarının çevresine çöreklenerek kuluçkaya yatar



Kaplumbağa ve timsah gibi sürüngenlerin yavruları sert yumurta kabuğunu kırabilecek boynuzsu bir çıkıntıyla donanmıştır Sonradan kaybolan bu yapı genellikle yavruların burun bölgesinden çıkar Sürüngenlerin yavruları ister yumurtadan çıksın, ister gelişmiş bir canlı olarak doğsun, larva evresinden geçmez ve bunlar renkleri dışında erişkinlere benzerler



Deniz ya da tatlı su kaplumbağalan gibi zamanlarını büyük ölçüde suda geçiren sürüngenler bile yaşamları boyunca akciğerlerinin yardımıyla solunum yapar; amfibyumlar gibi soğukkanlı omurgalılardır Bu nedenle gövdeleri dış çevreyle yaklaşık aynı sıcaklıktadır




Bu sınıfın bilimsel adı olan Reptilia sözcüğü Latince'de "sürünenler" anlamına gelir Bazı sürüngenler kısa bacaklarıyla yeri geriye doğru itip yavaş yavaş sürünerek ilerler Ama kertenkeleler gibi bazılarının hareketleri çok hızlıdır Yılarılar ve Türkiye'de de yaşayan cam keleri gibi bacaksız kelerler gövde/İerini dalgalarıdırarak yer değiştirir Yılarıların ba-cakları olmasa bile, bazıları(örneğin boa ve piton) gövdelerinin gerisinde mahmuz biçiminde çıkmtı oluşturan arka bacak kalıntilantaşır Dehiz kaplumbağalarımn bacakları ise yüzmelerini kolaylaştıracak ölçüde genişleyip yassılaşmıştır

Yılarılar dışında çoğu sürüngenin alt ve üst gözkapakları vardır Birçoğunun gözünü saydam bir zar ya da ince bir deri katmanı örter Bazılarının gözkapaklarında küçük delikler bulunur