Yutak (farinks)

YUTAK-FARİNKS:


Yutak (farinks) 12-14 cm uzunluğunda, tüp biçiminde, kas ve mukozadan yapılmış bir organdır Üst sınırı kafatasının altında,alt sınırı ise 6 boyun omuru hizasında-dır Yutağın en üst bölümü hemen önündeki burun boşluğu ile bağlantı halindeyken, alt ucu yemek borusu (özofagus) ile devam eder Yutağın yemek borusuna tutunduğu bölümü sindirim kanalının en dar bölgesidir Yutağın arka duvarı omurganın boyun bölümüyle komşudurYutak yukarıdan aşağı doğru “Nazofarinks”, “Orofarinks” ve “Laringofarinks” olmak üzere üç bölümden oluşmuştur Nazofarinks bölümü hemen önündeki burun boşluğu ile, burun arka delikleri aracılığıyla bağlantı halindedir Yutağın hareketsiz olan tek bölgesi burasıdır Orofarink-sin yan duvarlarına östaki kanalları [tuba oduttivalar)açılır Anımsanağı gibi östaki kanalları nazofarinks boşluğu ile orta kulak boşluğunu birbirine bağlayan iki kanaldır Nazofarinksin alt sınırı damağın en arka bölümüdür Yutma işlemi sırasında damağın bu bölümü yukarı doğru hareket eder, nazofarinksin alt sınırını tıkar Böylece yutulan besin maddelerinin nazofarinkse ve oradan da burun boşluğuna kaçması önlenir Nazofranikste “Tonsilla farinkjika” ve “Tonsilla tubarius” olmak üzere iki bademcik bulunur Yutağın orofarinks bölümü, nazofarinksin hemen altında bulunur ve 3 boyun omurunun üst kenarı hizasma ve “Epiglof’un üst yüzüne kadar uzanır Orofarinksin ön duvarında ağız boşluğunun arka deliği olan “Orofaringeal istmus” bulunur Bu delik aracılığıyla ağız boşluğu ile yutağın orofarinks bölümü birbirine açılırlar Ağız arka deliğinin iki kenarında, halk arasında kısaca “Bademcik” olarak bilinen “Tonsilla palatina” bulunur Yutma işlemi sırasında yutulan besin maddeleri ağız boşluğundan sonra orofarinks boşluğuna geçerler Yutağın bu bölümü hareketlidirYutağın son bölümü olan “Laringofarinks” orofarinksin altında bulunmakta ve 6 boyun omuru hizasına kadar uzanmaktadır Laringofarinks boşluğu daha sonra yemek borusu boşluğuna uzanır Laringofarinks önde gırtlağın (larinks) başlangıç bölümüyle komşudur Yutma işlemi sırasında besin maddesi orofarinksten, laringofarinkse geçer Ancak bu sırada lokmanın, laringofarinks boşluğunun önünde bulunan gırtlak boşluğuna kaçmaması gerekir Bu amaçla yutma sırasında, gırtlağın başlangıcında bulunan epiglot adlı kapakçık gırtlak girişini kapatarak, lokmaların gırtlağa kaçmaksızm laringofarinkse oradan da yemek borusuna geçmelerini sağlar Görüldüğü gibi yutak gerek solunum ve gerekse de yutma olayında hava ya da besinlerin ilgili organlara ulaşmalarını sağlayan bir geçit olma görevini üstlenmiştir Bu görevin yanı sıra sahip olduğu bademcikler nedeniyle vücudun mikroplara karşı savunmasında önemli bir yer tutmaktadır Bilindiği gibi bademcikler lenf yapılandır