Alaşim Elementlerinin Bakir Alaşimlarina Etkileri

ALAŞIM ELEMENTLERİNİN
AlaŞim elementlerİnİn bakir alaŞimlarina etkİlerİ BAKIR ALAŞIMLARINA ETKİLERİ

Arı bakır yumuşaktır, kolay işlenebilir, ısı ve elektrik iletkenliği lehim ve kaynak kabiliyeti yüksektir Soğuk işlenebilir ve kaplanabilir Yumuşak olduğu için talaş kaldırırken sıvama yapar, döküm kabiliyeti iyi değildir Arı bakırın mukavemeti düşüktür

Arsenikli Bakır:
%0,5 arsenik 400 0C da çekme dayanımını yükseltmek için bakıra eklenir

Gümüşlü Bakır:
%0,03 gümüş ilavesi lehim işleminde yumuşamayı önler, yeniden kristalleşme sıcaklığını yükseltir

Kurşun, Tellüryum, Selenyum İçeren Bakır:
Bakırın talaşlı imalata uygun hale gelmesini sağlar Vida, mil ve vidalı makara parçalarının imalatında kullanılır

Berilyumlu Bakır:
Berilyum ilavesi bakırın ısıl işlem ile mukavemet kazanmasını sağlar

Bakır Çinko Alaşımları (Pirinçler)

Bileşiminde %37 den az çinko bulunan pirinçler yalnız a fazından oluşmuştur Bunlara a pirinci denir a pirincinin en özelliği soğuk şekillendirilebilme kabiliyetinin iyi olmasıdır a pirinci yapısında kurşun bulunmadığı sürece sıcak şekillendirilebilirler
%37-47 arasında çinko içeren pirinçler a+b fazından oluşur Bu pirinçlerin plastik şekil alabilme kabiliyetleri düşük, döküm ve talaşlı işlenebilme kabiliyetleri yüksektir %47 ten fazla çinko içeren pirinçler ise b fazından oluşur Bu pirinçlerin de döküm ve talaşlı işlenebilme kabiliyeti yüksektir
b fazı 456-468 0C arasında b1 fazına dönüşür ve b1 fazı b fazından daha sert ve gevrektir b pirinci oda sıcaklığında zorlukla ve ancak küçük oranlarda soğuk şekillendirilebilir Yüksek sıcaklıklarda ise (~500 0C ın üzerindeki sıcaklıklarda) kolayca şekil verilebilir b pirinçlerinde bakır oranı az olduğu için düşük korozyon mukavemetine sahiptirler Bu pirinçler kurşun ve kalay gibi elementlerin taneler arası saldırısına açıktır
Bakır çinko faz diyagramında artan çinko miktarı ile b fazından sonra ortaya çıkan fazların hiç biri plastik şekil vermeye uygun yapılar değillerdir

Kalay Bronzları (Geleneksel Bronzlar)
Kalay bronzlarının en önemli özelliği yüksek mukavemet ve korozyon direncine sahip olmalarıdır Yaklaşık %8 e kadar kalay içeren bronzlar a yapısındadırlar ve plastik şekil değiştirebilirler, soğuk işlenebilirler %8-20 arasında kalay içeren bronzlar döküm ile şekillendirilmeye uygun malzemelerdir Bronz içindeki kalay miktarı arttıkça dayanım da artar ve %20 kalay miktarına ulaşıldığında dayanım değeri maksimuma ulaşır Kalay miktarının %20 yi aşması durumda ise yapı içerisinde oluşan intermetalik fazlara bağlı olarak dayanım değerleri düşer

Alüminyum Bronzları
Bu bronzlar %3-13 arasında alüminyum içerirler Yaklaşık %9 alüminyuma kadar plastik şekillendirilmeye uygundurlar Alüminyum bronzları yüksek mukavemete, korozyon ve aşınma direncine sahiptir Korozyon direncinin yüksek olması yüzeylerinde meydana gelen Al2O3 tabakasına bağlıdır Alüminyum bronzları yüksek mukavemetli parçaların, dişlilerin, boruların yapımında ve deniz uygulamalarında kullanılabilir Çinko ve nikel içeren alüminyum bronzları hafızalı metal olarak bilinir

Berilyum Bronzları
%1-3 arasında berilyum içeren bronzlar bakır alaşımları içinde en yüksek mukavemete sahip ve en pahalı alaşımlarıdır Çökelme sertleşmesi ile dayanım kazanırlar Çekme dayanımı değeri 1380 MPa ve sertlik değeri 40 HRC ye kadar yükselebilir Kıvılcım çıkarmayan bir alaşımdır, maden ocaklarında ki kazıcılarda kullanılırlar

Silisyum Bronzları
Yüksek mukavemet ve ye korozyon direncine sahiptirler Her türlü kaynağa uygundurlar Isı değiştirici tüpler, basınçlı tüpler, boru, tank, perçin ve cıvata yapımında kullanılırlar

Bakır Nikel Alaşımları (Kupronikeller)
Kupronikeller %3-30 arası nikel içeren bakır alaşımlarıdır Her zaman a yapısındadırlar, plastik şekil verilmeleri kolaydır %66 bakır, %30 nikel, %2 mangan, % 2 demir içeren kupronikeller korozyon ve erozyona dayanıklıdır, deniz suyu çarpan yerlerde kullanılır %10-18 nikel, %10-30 çinko bulunduran kupronikeller ise kolay şekil alan gümüşe benzeyen bir yapı oluştururlar Bu malzemeye nikel gümüşü veya alman gümüşü denir