|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
çözeltilerin, molekül, nelerdirstandart, özelliği, özellikleri |
![]() |
Çözeltilerin Özellikleri Nelerdir?Standart Çözeltilerin Özellikleri ,Molekül Özelliği |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Çözeltilerin Özellikleri Nelerdir?Standart Çözeltilerin Özellikleri ,Molekül ÖzelliğiÇözeltilerin Özellikleri Nelerdir?standart çözeltilerin özellikleri ,molekül özelliğiÇözeltilerin Özellikleri Nelerdir?standart çözeltilerin özellikleri ,molekül özelliği Karbon Kimyası Organik Kimya ismini "organicus"tan almakta olup ifade ettiği anlam bizzat organlı sistemlerden esinlendirilmiştir ![]() ![]() Karbon Kimyası tanımı günümüzde organik kimya için çok yetersiz kalsa bile organik kimyanın temelinin karbon'a dayandığını ve karbon-karbon bağının en önemli yapıtaşı olduğunu göz önüne alırsak bu tanımın gayet yerinde olduğunu farkedebiliriz umarım ![]() Organik Kimyanın çalışma alanı için "karbon içeren her kimyasal değişim" dersek hiç de büyük konuşmuş olmayız ![]() Organik Kimyanın değerini ve kapsama alanını her geçen gün arttıracağını ise canlılarla (yaşayan organizmalarla) ilgili olduğundan ve onlar yaşadıkça -yine onlar için- hep yaşamak zorunda olduğundan anlayabiliriz ![]() ORGANİK KİMYA Biyokimya; canlı organizmaların kimyasal yapısını ve hayatın devamı boyunca canlının içinde meydana gelen olayları konu olarak alan ve inceleyen bir bilim dalıdır ![]() İlişkili olduğu bilim dalları:Kimya Organik kimya Fizyoloji Biyoloji Fizik ve benzeri bilim dalları ![]() Organik kimya;karbon bileşiklerinin kimyasıdır ![]() ![]() Gerek bitkisel gerekse hayvansal organizmaların yapı ve hayatlarını sürdürebilmeleri için gerekli olan klorofil,vitamin,hormon,enzim,koenzim,protein,yağ asidi ve karbonhidrat gibi pek çok bileşik organik yapıdadır ![]() Organizmadaki metabolik değişimler; anabolizma, katabolizma ,öğrenme, görme, solunum, üreme ve hatırlama gibi birçok fonksiyon organik kimyasal reaksiyonlar sonucu oluşur ![]() ![]() ORGANİK KİMYANIN TARİHÇESİ Jöns Berzelius(1779-1848) : ‘Organik’kelimesini ilk defa kullandı ![]() Scheele : Üzümden = Tartarik asit Elmadan = Malik asit Limondan= Sitrik asit Sütten = Laktik asit İdrardan =Ürik asiti elde etti ![]() Lavosier : Teraziyi kimyada ilk kez kullandı ![]() Lavosier – Liebig : Elementer analiz dönemini başlattılar ve ampirik formül kavramını otaya koydulur ![]() Frederich Wöhler (1828) : Amonyum siyanattan üreyi sentezledi ![]() (NH4)2SO4 + 2KCNO ®2NH4CNO + K2SO4 amonyumsülfat potasyum siyanat amonyum siyanat NH2 ısı | NH4CNO ® C=O | NH2 Amonyum siyanat Üre ORGANİK BİLEŞİKLERLE İNORGANİK BİLEŞİKLER ARASINDAKİ FARKLAR Organik bileşikler genellikle yanıcıdır ![]() ![]() Organik bileşiklerin erime noktaları genellikle düşüktür ![]() ![]() ![]() Organik bileşikler genellikle suda çözünmezler,inorganiklerin çoğu suda çözünürler ![]() Organik bileşiklerin çoğunun yapısı iyonik değildir,inorganikler ise iyonik yapıdadır ![]() Organik bileşiklerde izomerizm büyük rol oynar ![]() ![]() Organik bileşiklerin oluşumunda katalizörlerin rolü büyüktür ![]() ![]() Organik bileşiklerle yapılan reaksiyonlar fazla ısı ve zaman gerektiriler ,inorganik bileşiklerin reaksiyonları daha hızlıdır ![]() Organik bileşiklerin dansitesi genellikle düşüktür ![]() Organik bileşikler ile inorganik bileşikler arasındaki bu farklılıklar karbon atomunun periyodik cetveldeki yerinden kaynaklanır ![]() Karbon atomunun elektron dağılımı:1s2 2s2 2p2 olduğuna göre 2p yörüngesinde iki tane elektron vardır ![]() ![]() HİBRİDLEŞME Karbon atomu 3 farklı hibridleşme yapar ![]() · sp3 hibridleşmesi · sp2 hibridleşmesi · sp hibridleşmesi sp3 hibridleşmesi:Karbon atomu 4 H(hidrojen) atomunun etkisi altında kaldığında sp3 hibridleşmesi yapar ![]() H ½ H ¾C¾H ½ H Metan molekülü(eşkanar dörtlü oluşturur) sp2 hibridleşmesi:Karbon atomu bir başka atoma iki bağla bağlanmış ise sp2 hibridleşmesi yapmıştır ![]() Karbonun sp2 hibridleşmesi yaptığı bileşiklere örnekler: O ôô CH2 =CH2 H¾C¾H Etilen formaldehit Pi orbitali ve pi bağının özellikleri Pi orbitali iki lobludur ve bir düğüm içerir ![]() Diğer orbitaller gibi en fazla ters spinli iki elektron alabilir ![]() Karbon atomunun 2p orbitali sp2 orbitalinden daha yüksek enerjilidir ![]() ![]() Pi orbitalleri sigma orbitalleri gibi silindirik simetriye sahip değildir ![]() Pi bağları çift bağlı atomları ve bu atomlara bağlı diğer atomları da sabit bir şekilde tutar ![]() sp hibridleşmesi:Bir karbon atomu asetilende olduğu gibi (CHºCH)olduğu gibi yalnızca iki başka atoma bağlanmışsa sp hibridleşmesi yapmıştır ![]() MAKROMOLEKÜLER YAPILARI BİRARADA TUTAN BAĞLAR İki atom veya atom grubu aralarındaki herhangi bir kuvvetle tutunuyor ve belirli uzaklıkta kalıyorsa bu kuvvete kimyasal bağ denir ![]() A)MOLEKÜL İÇİ BAĞLAR 1)İyonik bağlar 2)Metalik bağlar 3)Kovalent bağlar B)MOLEKÜLLER ARASI BAĞLAR 1)Van Der Waals çekimleri 2)Hidrojen bağları 3)Hidrofobik etkileşimler MOLEKÜL İÇİ BAĞLAR İYONİK BAĞLAR:Elektropozitif elementlerle (düşük iyonlaşma enerjili),elektronegatif elementler (yüksek elektron ilgili) arasında oluşur ![]() METALİK BAĞLAR: Metallerin iyonlaşma enerjileri çok küçük olduğundan , her bir metal atomu değerlik elektronlarını elektron bulutuna kolaylıkla verebilirler ![]() ![]() KOVALENT BAĞLARElektronegatif atomlar arasında oluşur ![]() ![]() Kovalent bağ;iki atom çekirdeğini bir arada saran ve ters spinli iki elektron içeren bir ortak bağ orbitalidi ![]() POLAR KOVALENT BAĞLAR:Bazen kovalent bağı oluşturan ortaklanmış elekronlar iki atom çekirdeği tarafından eşit çekilmezler ![]() Bağın polarlığını etkileyen faktörler;atomların elektronegatiflikleri ( F>O>N>CI>Br>C>S>I>B) atomların polarlanabilme özellikleri atomların çapları Bir polar bağda elektron yoğunluğu dağılımı kısmi yüklerle belirtilir ![]() ![]() d+ d- +¾® H¾CI ya da H¾CI şeklinde gösterilebilir ![]() KOORDİNE KOVALENT BAĞLAR: Bir atomun iki elektron vererek oluşturduğu kovalent bağlara koordine kovalent bağ denir ![]() ![]() H H ½ ½ + H ¾N: + H+ ¾¾® H¾N ¾H ½ ½ H H MOLEKÜLLER ARASI KUVVETLER A)VAN DER WAALS KUVVETLERİ: Beş türde olabilir ![]() 1)İyon-Dipol etkileşimi:NaF gibi iyonik bir katının H2O gibi polar bir çözücü içinde çözülmesi ![]() 2)İyon-Normal Molekül etkileşimi:İyon gibi yüklü bir tanecik soygaz atomu gibi yüksüz ve apolar bir moleküle yaklaştığında nötral atom veya molekülün elektron bulutunun şeklini değiştirir ![]() ![]() 3)Dipol-Normal Molekül etkileşmesi:NaCI’ün CCI4 ‘te çözünmesi ![]() 4)London kuvvetleri(ani dipol-apolar molekül etkileşimi):apolar moleküller arasında oluşur ![]() 5)Dipol-dipol etkileşimiu,klorofom,aseton ve hidrojenflorür gibi polar çözücülerde polar bileşiklerin çözülmesidir ![]() B)HİDROJEN BAĞLARI Elektronegatif atoma bağlı bir hidrojen atomu ile paylaşılmamış elektron çifti içeren bir başka elektronegatif atom arasındaki dipol-dipol etkileşimdir ![]() ![]() Hidrojen bağları türleri: ½ ¾O¾H------:N¾ ½ ½ ¾O¾H------:O¾ ½ ¾N¾H------:N¾ ½ ½ ½ ¾N¾H------:O¾ ![]() ![]() Hidrojen bağının ayrışma enerjisi :5-10kcal/mol(30kj/mol) Kovalent “ “ “ :80-100kcal/mol(400kj/mol) Dipol-dipol “ “ “ :30kj/mol HİDROJEN BAĞININ ÖZELLİKLERİ · Hidrojen bağları bir bileşiğin kaynama noktasının yükselmesine neden olur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() CH3CH2O:-------H¾O: CH3 ½ ½ ½ H CH2CH3 : O¾CH3 Etanol ![]() ![]() Kn ![]() ![]() Kn ![]() ![]() Hidrojen bağları bileşiklerin suda çözünürlüğünü artırır ![]() Büyük moleküllerin kendilerine özgü düzenli biçimlerinde tutulmalarını sağlar ![]() ![]() ![]() İZOMERİZM Aynı molekül formülü ile gösterilebilen iki veya daha fazla sayıda olabilen bileşiklere izomerler denir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Zincir izomerliği:Molekül formülleri aynı,bağlanma düzenleri farklı bileşiklerdir ![]() ![]() · Zincir –dallanma izomerliği: Düz zincirli moleküllerin kaynama noktası daha yüksektir ![]() ![]() ![]() · Zincir –halka izomerliği:C4H8 içeren çeşitli organik bileşikler: CH3 ½ CH2=CH-CH2-CH3 C=CH2 CH3-CH=CH-CH3 CH2¾CH2 CH2 ½ ½ ½ ½ CH¾CH3 1-büten CH3 CH2¾CH2 CH2 izobütilen 2-büten siklobütan metil-siklopropan ***Tautomerlik:Birbirine dönüşebilen özel bir yapı izomeridir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ½½ ½ ½ ¾ C¾C¾ Û ¾C=C¾ Fonksiyonel izomerlik:Atomların farklı dizilişleri farklı fonksiyonel grupların oluşmasına neden olur ![]() Bazı eterlerle alkoller CH3-O-CH3 dimetileter ile C2H5OH etil alkol izomer(C2H6O) Bazı aldehitlerle ketonlar CH3-CH2-CHO propiyonaldehit ile CH3-CO-CH3 aseton(C3H6O) Bazı esterlerle karboksilik asitler CH3-COOCH3 metilasetat ile CH3-CH2-COOH propiyonikasit(C3H6O2) izomerlerdir ![]() Steroizomerlik:Üç boyutlu izomerizmdir ![]() ![]() · Geometrik izomerlik · Optik izomerlik Geometrik izomerlik:Çift bağ içeren bileşikler için geçerlidir ![]() ![]() ![]() Cis-trans izomerlerin dipol momentleri farklıdır ![]() Cis izomerlerin kaynama noktaları daha yüksektir ![]() Optik izomerlik: Kendisinden veya çözeltisinden geçirilen polarize ışığın düzlemini çevirebilen bileşiklere optikçe aktif bileşikler denir ![]() İlk defa Fransız bilgini Pastör ‘ün incelemeleri sayesinde tartarik asitin monosodyum tuzunun optikçe aktif olduğu anlaşıldı ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak Pastör optikçe aktifliğin sebebini açıklayamadı ![]() ![]() ![]() STEROİZOMER ÇEŞİTLERİ · Enantiyomerler:Birbirinin ayna hayali olan bileşiklerdir ![]() ![]() ![]() ![]() COOH COOH ½ ½ H ¾C¾OH OH¾C¾H ½ ½ CH3 CH3 D-Laktik asit L-Laktik asit H¾C=O H¾C=O ½ ½ H ¾C¾OH H ¾C¾OH ½ ½ HO ¾C¾H HO ¾C¾H ½ ½ H ¾C¾OH H ¾C¾OH ½ ½ H¾C¾OH HO¾C¾H ½ ½ CH2OH CH2OH D-Glukoz L-Glukoz · Diasteromerler:Birbirlerinin ayna hayali olmayan steroizomerlerdir ![]() ![]() ![]() ![]() C¾OH C¾OH ½ ½ H¾C¾OH H¾C¾OH ½ ½ H¾C¾OH H¾C¾OH ½ ½ CH2OH CH2OH D-eritroz L-eritroz Diasteromerler Enantiyomerler C¾OH C¾OH ½ ½ OH¾C¾H H¾C¾OH ½ ½ H¾C¾OH OH¾C¾H ½ ½ CH2OH CH2OH D-treoz L-treoz Enantiyomerler Epimerler:Bir çeşit diasteromerlerdir ![]() ![]() Anomerler:Karbonhidrat epimerlerinin özel bir formudur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() -OH molekül düzlemine göre aşağıda ise a , -OH grubu yukarıda ise b formu oluşur ![]() ORGANİK BİLEŞİKLERİN REAKSİYONLARI Organik bileşiklerde kovalan bağlar kırılmakta ve yeni kovalan bağlar oluşarak yeni bileşikler oluşmaktadır ![]() ![]() 1 ![]() AB®A ![]() ![]() HCI®H ![]() ![]() 2 ![]() A ½ _ R1 ¾C¾R3 ¾¾® R1¾C¾R3 +A+ ½ ½ R2 R2 Karbonyum(yük karbon atomu üzerinde) A ½ + R1¾C¾R3 ¾¾® R1¾C¾R3 + A- ½ ½ R2 R2 Karbokatyon(yük iyon üzerinde) En kararlı karbokatyon 3 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Organik reaksiyonlar; moleküldeki değişiklere göre dört ana gruba ayrılabilir ![]() 1)Yer değiştirme (substitüsyon )raksiyonları: Etilbromürün etilalkole dönüştüğü reaksiyon; CH3CH2Br + OH- ¾¾® CH3CH2OH + Br- Nükleofiller: (-) yüklü iyonlar Nötr iyonlar Polar iyonlar(H2O,CH3OH,CH3NH2) Organizmada ; esterifikasyon ,peptid bağı oluşumu nükleofilik yer değiştirme reaksiyonlarındandır ![]() Bazı gruplarda da elekron çifti noksandır ![]() ![]() Doymuş hidrokarbonların büyük çoğunluğu ve aromatik bileşikler yer değiştirme reaksiyonları verirler ![]() 2)Katılma reaksiyonları bağlarının kırılması ile moleküle atom veya gruplar katılabilir ![]() ![]() Markovnikov kuralı:1869 yılında Vladimis Markovnikov ;hidrojen halojenürlerün alkenlere katılırken (H+)’nin hidrojen sayısı fazla olan karbona bağlandığını buldu ![]() Anti-Markovnikov kuralı:Ortamda O2 yada peroksit varlığında birincil alkilbromürler oluşur ![]() ![]() ![]() Br radikalinin oluşumu: ROOR ¾® 2RO ![]() RO ![]() ![]() Br Br radikalinin alkene katılması ½ CH3CH=CH2 + Br ![]() Aromatik olmayan halkasal doymuş hidrokarbonlarda katılma reaksiyonu verirler ![]() 3)Çıkarma (eliminasyon) reaksiyonları:Moleküllerin doymamışlık dereceleri artar ![]() CH3CH2CI + NaOH ¾® H2O + CI - + CH=CH Etilklorür Etilen 4)Çevrilme reaksiyonları:Molekülün karbon iskeleti ; molekülde bulunan bir atom veya grubun molekül içnde bulunan bir başka atoma göç etmesiyle değişirse böyle reaksiyonlara çevrilme reaksiyonu denir ![]() CH3 CH3 O CH3 ½ ½ ½½ ½ CH3 ¾ C¾C¾CH3 ¾¾® CH3¾C¾C¾CH3 +H2O ½ ½ ½ OH OH CH3 2,3 dihidroksidimetil bütan metil,izobütil keton Reaksiyona giren bileşiğin molekül formülü reaksiyon sonucu değişmezse çevrilme yerine çevrilmenin özel bir hali olan izomerizasyondan söz edilebilir ![]() CH3¾CºC¾CH3¾¾® CH3¾CH2¾CºCH 2-Butin 1-butin FONKSİYONEL GRUPLAR 1)ALKOLLER: Genel formül:R-OH’dır ![]() Bileşik bir alkol değil ,fenoldür ![]() Adlandırma:CH3OH CH3CH2CH2OH CH3CHCH3 IUPAC: Metanol 1-propanol 2-propanol Birden fazla hidroksil grubu varsa; CH3CHCH2CH2OH CH3CH2CH2CHCHCH2OH ½ ½ ½ OH OH CH2CH3 1,3-butandiol 2,etil-1,3 hekzandiol Alkollerin sınıflandırılması: CH3OH CH3CH2OH (CH3)2CHOH (CH3)3COH Metil 1 ![]() ![]() ![]() CH3CH=CHCH2OH benzil ¾CHCH3 ½ bir allilik alkol OH bir benzilik alkol Elde edilişi: 1)Karbonhidratların fermantasyonu sonucu; C6H12O6 ¾¾® CH3CH2OH Glukoz etanol 2)Nükleofilik yer değiştirme reaksiyonkları sonucu; CH3CH2CH2Br + OH- ¾¾® CH3CH2CH2OH + Br- 3)Karbonil bileşiklerinin indirgenmesi sonucu: O OH ½½ ½ CH2CCH3¾¾®CH3CHCH3 aseton 2-propanol 4)Alkenlere su katılması sonucu: CH2=CH2 + H2O ¾¾® CH3CH2OH Etilen etanol 5)Grignard tepkimeleri sonucuR-MgX) -Formaldehit ile tepkimeden birincil alkoller: O ½½ R-MgX HCH ¾¾® RCH2OH Metanal H2O,H+ 1 ![]() - Diğer aldehitlerle tepkimelerinden 2 ![]() R2-MgX R1CHO ¾¾® R1CHR2 Aldehit H2O,H+ ½ 2 ![]() OH - Ketonlarla tepkimesinden 3 alkoller : R R-MgX ½ R1COR2 ¾¾® R1COH 3 ![]() H2O,H+ ½ R2 2)ETERLER: Genel formül:R-O-R Adlandırma: IUPAC: CH3CH2OCH2CH3 CH3OCH2CH3 dietil eter etil metil eter Birden fazla alkoksil (RO-) grubu varsa yada daha öncelikle bir işlevsel grup olduğu zaman bir alkoksi- öneki kullanılır ![]() OH ½ CH3CH2OCH2CH2CH2CHCH3 CH3OCH2CH2OCH3 5-etoksi –2-pentanol 1,2 –dimetoksietan Elde edilişi:Birincil alkollerden elde edilebilirler ![]() H2SO4 CH3CH2OH CH3CH2OH ¾¾® CH3CH2OSO3H ¾¾® CH3CH2OCH2CH3 Etanol etilhidrojensülfat dietileter 3)KARBONİL GRUBU İÇEREN BİLEŞİKLER · ALDEHİTLER: O ½½ Genel formül:R¾C¾H şeklindedir ![]() Adlandırma: O O ½½ ½½ IUPAC : CH3CH CH3CHºCHCH Etanal 2-bütenal Elde edilişi: 1)Birincil alkollerin yükseltgenmesiyle: CrO3 RCH2OH ¾¾® RCHO piridin 2)Asit klorürlerin indirgenmesi ile: O ½½ LiAIH(OC(CH3)3)3 RCCI ¾¾¾¾¾¾® RCHO Katılma reaksiyonları: 1)Su ile tepkimesi: O OH ½½ H2O,H+ ½ R¾C¾H ¾¾¾® R¾C¾H tersinir tepkime ½ OH Diol veya hidrat 2)Alkol ile tepkimesi: O OH OR2 ½½ R1OH,H+ ½ R2OH,H+ ½ R¾C¾H ¾¾¾® R¾C¾H ¾¾¾®R¾C¾H tersinir tepkime ½ ½ OR1 OR1 Yarı asetal asetal 3)Grignard bileşikleri ile indirgenme tepkimeleri:Alkolleri oluştururlar ![]() ![]() ![]() ![]() · Formaldehit ile Grignard bileşikleri primer alkolleri oluşturur ![]() · Diğer aldehitlerle Grignard bileşikleri sekonder alkolleri oluşturur ![]() · Ketonlarla Grignard bileşikleri tersiyer alkolleri oluşturur ![]() 4)Yükseltgenme tepkimeleri etanol özellikleri ,standart çözeltilerin özellikleri ,molekül özellikleri ,etanolün fiziksel ve kimyasal özellikleri ,dimetil siklopropan cis trans ,sekonder çözeltilerin özellikleri, etil alkol formülü ve özellikleri dipol dipol etkileşiminin özellikleri cis trans arasındaki farklar ,c3h6o özellikleri ,etanolun kimyasal özellikleri s,uyun dipol özelliği ,pastörün fiziksel özellikleri, kimya çözeltilerin özellikleri ,etil alkol kimyasal özellikleri |
![]() |
![]() |
|