|
![]() ![]() |
|
Konu Araçları |
bağıl, doğrusal, eğim, hareketler, konum, yörünge |
![]() |
Doğrusal Ve Bağıl Hareketler Yörünge Doğrusal Ve Bağıl Hareketler Konum Eğim |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Doğrusal Ve Bağıl Hareketler Yörünge Doğrusal Ve Bağıl Hareketler Konum EğimDoğrusal ve Bağıl Hareketler Yörünge Doğrusal ve Bağıl HareketlerKonum Doğrusal ve Bağıl HareketlerEğim Doğrusal ve Bağıl Hareketler Doğrusal ve Bağıl Hareketler Yörünge Doğrusal ve Bağıl Hareketler Konum Eğim Hareket Maddelerin zamanla yer değiştirmesine hareket denir ![]() ![]() ![]() Yörünge Bir cismin hareketi sırasında izlediği yolun şekline yörünge denir ![]() ![]() ![]() Konum Bir cismin, seçilen bir başlangıç noktasına olan vektörel uzaklığına konum denir ![]() ![]() ![]() Yer Değiştirme Bir cismin iki konumu arasındaki vektörel uzaklıktır ![]() (x1) arasındaki vektörel farktır ve son konumdan ilk konumun vektörel olarak çıkarılmasıyla bulunur ![]() ![]() Şekildeki doğrusal yolun O noktası başlangıç noktası olarak seçilirse, P noktasında duran bir aracın konumu + 1500 metredir ![]() ![]() N noktasından L noktasına gelen bir araç, Dx = x2 – x1 Dx = – 500 – (+ 1000) = – 1500 m (–) yönde 1500 metre yer değiştirmiştir ![]() Eğer ilk konum başlangıç noktası olursa, konum ile yer değiştirme eşit olur ![]() Yatay bir yolda K noktasından harekete geçen araç L, M, N yolunu izleyerek N de duruyor ![]() ![]() ![]() Eğim Hareket konusunun iyi anlaşılması için eğim kavramının iyi bilinmesi gerekir ![]() ![]() Ayrıca eğim dikliğin bir ölçüsüdür ![]() ![]() Şekildeki gibi yatay doğruların eğimi sıfırdır ![]() Düşey doğruların eğimi tanımsızdır ![]() ![]() Bir parabolün eğiminden bahsedilemez ![]() ![]() ![]() Şekildeki parabolün eğimi ise azalıyordur ![]() ![]() Birim çemberdeki sinüs ve cosinüs değerlerin işaretinden faydalanılarak eğimin işareti bulunabilir ![]() Düşey eksene göre sağa yatık doğruların eğimi pozitif (+), sola yatık doğruların eğimi ise negatif (–) dir ![]() Hız Bir cismin birim zamandaki yer değiştirme miktarına hız denir ![]() ![]() şeklinde tanımlanır ![]() Hız birimi SI (MKS) birim sisteminde m/s dir ![]() ![]() Hız vektörel büyüklük olduğundan, hızın işareti hareketin yönünü gösterir ![]() ![]() Ortalama Hız Doğrusal yörüngede hareket eden bir cismin, toplam yer değiştirmesinin, bu yer değiştirme süresine oranı ortalama hıza eşittir ![]() şeklinde tanımlanır ![]() Şekildeki konum-zaman grafiğinde, aracın t1 anındaki konumu x1, t2 anındaki konumu x2 ise, t1 ile t2 süreleri arasındaki ortalama hızı şekildeki doğrunun eğiminden bulunur ![]() Şekildeki hız-zaman grafiğinde t süresi içindeki ortalama hız hızların aritmetik ortalamasından bulunur ![]() ![]() Ani Hız Hareket eden bir cismin herhangi bir andaki hızına ani hız ya da anlık hız denir ![]() Konum-zaman grafiğindeki herhangi bir anda yörüngeye çizilen teğetin eğimine eşittir ![]() İvme Bir cismin birim zamandaki hız değişimine ivme denir ![]() ![]() şeklinde ifade edilir ![]() ![]() Hız değişimi yoksa, yani cismin hızı zamanla değişmiyorsa ivme sıfırdır ![]() ![]() ![]() ![]() Doğrusal Hareket Çeşitleri 1 ![]() Doğrusal yolda hareket eden bir cisim, eşit zaman aralıklarında eşit yer değiştirmelere sahipse bu harekete düzgün doğrusal hareket, sahip olduğu hıza da sabit hız denir ![]() ![]() ![]() Yukarıdaki grafikler, pozitif yönde hareket eden araca ait grafiklerdir ![]() X= v ![]() bağıntısı ile bulunur ![]() 2 ![]() Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hızı düzgün değişiyorsa bu harekete düzgün değişen doğrusal hareket denir ![]() ![]() ![]() a ![]() Bu hareket tipinde aracın hızı her saniye ivme kadar artıyordur ![]() ![]() 2 ![]() Doğrusal bir yolda hareket eden aracın hızı düzgün değişiyorsa bu harekete düzgün değişen doğrusal hareket denir ![]() ![]() ![]() a ![]() Bu hareket tipinde aracın hızı her saniye ivme kadar artıyordur ![]() ![]() Konum – Zaman Grafiği * Konum–zaman grafiğinde eğim hızı verir ![]() ![]() ![]() * Eğimin ve hızın işareti hareketin yönünü belirtir ![]() ![]() Şekildeki konum–zaman grafiğinde, * I ![]() ![]() ![]() * II ![]() ![]() III ![]() ![]() ![]() * IV ![]() ![]() * V ![]() ![]() Hız – Zaman Grafiği * Hız–zaman grafiğinin eğimi ivmeyi verir ![]() ![]() I ![]() ![]() ![]() * Grafik parçaları ile zaman ekseni arasında kalan alan yer değiştirmeyi verir ![]() * Zaman ekseni üzerinde kalan (+) alan pozitif yöndeki yer değiştirmeyi, altında kalan (–) alan ise, negatif yöndeki yer değiştirmeyi verir ![]() ![]() * Hızın işaret değiştirdiği yerde araç yön değiştiriyordur ![]() İvme – Zaman Grafiği İvme-zaman grafiklerinin altında kalan alan hız değişimini verir ![]() ![]() ![]() BAĞIL HAREKET Bir cisim sabit bir noktaya göre zamanla yer değiştiriyorsa, bu cisim hareket ediyor demektir ![]() ![]() ![]() ![]() Buna göre, iki cismin birbirlerine göre, hareketine bağıl hareket, hızlarına da bağıl hız denir ![]() Bağıl hız,V bağıl = V cisim - V gözlemci bağıntısı ile bulunur ![]() vcisim : Cismin yere göre hızıdır ![]() vgözlemci : Gözlemcinin yere göre hızıdır ![]() Bir aracın yerdeki sabit noktaya göre hızına yere göre hız denir ![]() ![]() ![]() ![]() Tek Doğrultuda Bağıl Hız Araçlar aynı doğrultuda hareket ediyorsa, a ![]() ![]() ![]() ![]() b ![]() ![]() ![]() İki Boyutta Bağıl Hız Doğuya doğru gitmekte olan K aracının sürücüsü, kuzeye doğru giden L aracının gerçek hareket yönünü ve hızını göremez ![]() ![]() ise, vb = vcisim – vgözlemci bağıntısından bulunur ![]() Örneğin her iki araç v hızı ile gidiyorsa, K nin L ye göre hızı denildiğinde, L gözlemci olur ![]() ![]() ![]() L nin K ye göre hızı ise, vb = vL – vK den, L nin hızı aynen alınır, K nin hızı ters çevrilerek toplanır ![]() ![]() Her iki araca göre bağıl hızlar eşit büyüklükte fakat zıt yönlüdür ![]() |
![]() |
![]() |
|