![]() |
İyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatım |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() İyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatımİyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatım İyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatım iyonik bağ : (+) yüklü metal atomlarıyla (-) yüklü metal atomlarının birleşmesini sağlayan bağ çeşididir ![]() ![]() ![]() ![]() Lityum ve flor'un elektron dizilimi ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İyonik bağ, zıt ve eş yüklü iyonlar arasındaki elektrostatik kuvvetlere dayanan bir kimyasal bağ türüdür ![]() En dıştaki elektron kabukları tamamen dolu olan atomlar oldukça kararlı durumdadırlar, başka atomlarla bileşik oluşturma eğilimi göstermezler ![]() ![]() ![]() ![]() Elektron verme eğiliminde olan bir atomla elektron alma eğilimindeki bir atom reaksiyon alanına girdiklerinde, aralarında bir elektron alış-verişi olur ![]() ![]() ![]() ![]() İyonik bağla oluşan bileşiklerin bir ortak özelliği, elektroliz edilebilmeleridir ![]() ![]() ![]() ![]() İyonik bağ oluşumunda, metal, düşük elektronegatifliği nedeniyle bir elektron vererek pozitif bir iyon (katyon) oluşturur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İyonik bağlanma yalnızca, bağlanmış atomlar serbest olanlardan daha düşük enerjiye sahip olduklarında ve reaksiyonun toplam enerji değişimi, reaksiyonun gerçekleşmesi yönünde ise meydana gelir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Polarizasyon Etkisi İyonik bileşiklerin kristal latisi içindeki iyonlar küreseldir fakat eğer pozitif iyon küçük, ve/veya yüksek oranda yüklüyse, negatif iyonun elektron bulutunu bozar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İyonik bağ - kovalent bağ İyonik bir bağ durumunda atomlar, zıt yüklü iyonların çekimi ile birbirine bağlı iken, kovalent bağ durumunda atomlar, elektron paylaşımı yoluyla bağlanırlar ![]() ![]() ![]() [1]VSEPR = Valence Shell Electron Pair Repulsion theory (Valans kabuğu elektron çifti itme teorisi) (1957): kimyada bir model olup bireysel moleküllerin şekillerini tanımlamayı hedefler ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
İyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatım |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() İyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatımİyonik Bağ Nedir? - İyonik Bağın Tanımı - İyonik Bağlar Resimli Anlatım 01 ![]() Elektronegatiflikleri farkli olan iki atom arasindaki elektron alis verisi sonucunda olusan (+) ve (-) yüklü iyonlar birbirlerine iyonik baglarla baglanir ![]() ![]() Örnek olarak NaCl verecek olursak Na (sodyum) bir elektron vererek Na+ katyonunu olusturur ve bu elektron Cl (klor) tarafindan alinir ve Cl- anyonunu olusturur ![]() ![]() ![]() Iyonik bilesik olusturma kurallari Iki farkli cins atomun iyonik bir bilesik olusturup olusturamayacagi iyonlasma enerjisi, elektron ilgisi, elektronegatiftik gibi özelliklerinden yararlanilarak anlasilir ![]() Iyonlasma enerjisi: Metalin iyonlasma enerjisi ne kadar küçükse, yani ne kadar düsük bir enerji ile elektron verebiliyorsa o kadar kolay iyonik bilesik olusturabilme yetenegi vardir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Elektron ilgisi: Ametalin elektron ilgisi ne kadar büyük olursa iyonik bilesigin olusumu da o derece daha kesin olur ![]() ![]() ![]() Kristal yapiyi olusturma enerjisi: Elektron alis verisi ile katyon ve anyon olustuktan sonra bu iki iyon birbirlerini çekerek kristal yapiyi meydana getirir ![]() ![]() ![]() Elektronegatiflik: Bilesik yapan iki ayri cins atomun elektronegatiflik degerleri birbirinden çikarilir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() NaF bilesiginde, Na atomunun elektronegativitesi 0 ![]() ![]() ![]() Elektronegativite farki 4 ![]() ![]() ![]() ![]() 02 ![]() Elektronegatiflikleri birbirine yakin veya ayni olan atomlarin elektronlarini ortaklasa kullanmalari sonucunda olusan baga kovalent bag denir ![]() ![]() Lewis kuralina göre Cl ile Cl birer elektronlarini ortaklasa kullanarak kovalent bag olusturur ![]() ![]() Cl-Cl Ayni iki atom arasinda bir elektron çiftinden daha fazla elektron ortaklasa kullanilabilir ![]() ![]() ![]() Kovalent Bagli Moleküllerden Olusan Maddelerin Özellikleri Kovalent bagli moleküllerden olusan maddeler, iyonik ve metalik bagli maddelere nazaran daha düsük kaynama ve erime noktasina ve ayrica daha düsük erime ve buharlasma isilarina sahiptirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 03 ![]() Elektronegatiflikleri birbirinden farkli iki atomun olusturdugu kovalent baglarda ortak kullanilan elektron çifti esit olarak paylasilmaz ![]() ![]() Bazi atomlar arasindaki elektronegatiflik sirasi asagida verilmistir ![]() F>O>N>Cl>Br>C>I>H Cl (klor) atomunun elektronegatifligi H (hidrojen) atomundan çok fazla oldugu için ortak elektronlar klor atomu tarafindan daha çok çekilir ve hidrojen kismi pozitif yükle yüklenirken, klor kismi negatif yükle yüklenir ![]() ![]() Dipol momenti olan moleküller polardir ![]() H+δ à Cl-δ 04 ![]() Bag yapmak için elektronlar tek atom tarafindan veriliyorsa, bu tür kovalent baglara koordine kovalent bag denir ![]() N (azot) atomu üç bag yapabilir ![]() ![]() ![]() 05 ![]() Kovalent baglar, orbitallerin örtüsmesi sonucunda gerçeklesirler ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 05 ![]() ![]() 05 ![]() ![]() P orbitallerinin dikey olarak örtüsmesi ile olur ![]() 05 ![]() ![]() BeF2 örnegi verilerek sp hibritlesmesi açiklanabilir ![]() ![]() 4Be 1s22s2 9F 1s22s2 2p5 Be' nin 2 tane bag yapabilmesi için 2 tane yari dolu orbitalinin olmasi gerekiyor ![]() ![]() ![]() 2 tane F atomunun 2pz deki elektronlari bu orbitallere yerleserek sp hibritlesmesi gerçeklestirirler ![]() BeCl2 bag açilari 180° olan dogrusal sp hibriti yapar ![]() Resim tarafından ufaltılmıştır ![]() 05 ![]() ![]() BH3 örnegi verilerek sp2 hibritlesmesi açiklanabilir ![]() 5B 1s2 2s22p1 1H 1s1 B nin 3 tane bag yapabilmesi için 3 tane yari dolu orbitalinin olmasi gerekiyor ![]() ![]() ![]() 3 tane H atomunun da 1s1 deki elektronlari bu orbitallere yerleserek sp2 hibritlesmesini gerçeklestirirler ![]() BH3 molekülü bag açilari 120° olan üçgen düzlem yapiya sahip sp2 hibritini olustururlar ![]() Resim tarafından ufaltılmıştır ![]() 05 ![]() ![]() H atomunu elektron dagilimi 1H 1s1 Karbon atomunun elektron dagilimi 6C 1s2 2s22p2 seklindedir ![]() Bu durumda karbon atomunun bag yapabilecek 2 tane eslesmemis elektronu gözüküyor ![]() ![]() ![]() ![]() Böylelikle hidrojen atomu 4 tane yari dolu orbitale birer elektronunu vererek baglanma yapar ![]() C bir tane s ve 3 tane p orbitalini kullanarak bag açilari 109 ![]() ![]() Resim tarafından ufaltılmıştır ![]() Bu örnekle karbon atomunun her zaman 4 bag yaptigini gördük ![]() ![]() ![]() Ortaklanmamis elektronlarda sigma bagi gibi düsünülür ![]() Buna da örnek olarak NH3 (amonyak) verebiliriz ![]() 7N 1s2 2s22p3 Normalde N (azot) H (hidrojen) ile 3 bag yapiyor gibi gözüküyor ama eger lewis yapisini çizecek olursak, 7N 1s2 2s22p3 N� un 3 tane bag yapabilecek elektronu bulunmaktadir ![]() ![]() N üzerindeki baga katilmayan ortaklanmamis elektronlarda bag gibi sayilacagindan sp3 hibritlesmesi yapacaktir ![]() ![]() ![]() Bag elektronlari birbirini iter ![]() ![]() ![]() ![]() 05 ![]() ![]() PCl5 örnegi verilerek dsp3 hibritlesmesi açiklanabilir ![]() ![]() 15P 1s2 2s22p63s23p3 17 Cl 1s2 2s22p63s23p5 P' nin 5 tane bag yapabilmesi için 5 tane yari dolu orbitalinin olmasi gerekiyor ![]() ![]() ![]() Cl atomunun da çiftlesmemis elektronlari bu orbitallere yerleserek sp3d hibritlesmesini gerçeklestirirler ![]() PCl5 üçgen çiftpiramit geometrisindeki hibritlesmeyi gerçeklestirir ![]() 05 ![]() ![]() SF6 örnegi verilerek d2sp3 hibritlesmesi açiklanabilir ![]() ![]() 16S 1s2 2s22p63s23p4 S' nin 6 tane bag yapabilmesi için 6 tane yari dolu orbitalinin olmasi gerekiyor ![]() ![]() ![]() F atomunun da çiftlesmemis elektronlari bu orbitallere yerleserek sp3d2 hibritlesmesini gerçeklestirirler ![]() SF6 oktahedral geometrisindeki sp3d2 hibritlesmesini gerçeklestirir ![]() |
![]() |
![]() |
|